Bethel, Gwynedd
.jpg) | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Gwynedd |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.1645°N 4.2099°W |
| Cod OS | SH522653 |
| Cod post | LL55 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Siân Gwenllian (Plaid Cymru) |
| AS/au y DU | Hywel Williams (Plaid Cymru) |
 | |
- Am enghreifftiau eraill o'r enw, gweler Bethel.
Pentref yng nghymuned Llanddeiniolen, Gwynedd, Cymru, ydy Bethel[1][2] (
ynganiad ). Saif ar ffordd y B4366 rhwng Caernarfon a Llandygái, 4 cilometr o Gaernarfon a 7 cilometr o Fangor.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Siân Gwenllian (Plaid Cymru)[3] ac yn Senedd y DU gan Hywel Williams (Plaid Cymru).[4]
Tyfodd y pentref yn sgil datblygiad chwareli Llanberis, yn enwedig Chwarel Dinorwig, gan fod Bethel wrth ochr y rheilffordd oedd yn cario llechi o Chwarel Dinorwig i'r Felinheli. I'r de o'r pentref mae bryngaer Dinas Dinorwig.
Gerllaw Bethel ei hun mae Saron a Penrhos. Yn y pentref ceir garej gwerthu ceir, tri chapel a chaffi 'Perthyn', a agorodd ei ddrysau ym mis Hydref 2020. Mae yna hefyd glwb pêl-droed.
Ysgol Gynradd Bethel
[golygu | golygu cod]Ysgol Gynradd Sirol (Babanod/Iau) yw Ysgol Gynradd Bethel ac mae'n ysgol ddyddiol, ddwyieithog, gyd-addysgol.[5] Yn 2019, roedd 150 o ddisgyblion rhwng 3 ac 11 oed yn mynychu'r ysgol.[6] Cymraeg yw iaith yr ysgol o ddydd i ddydd a Chymraeg yw'r iaith a ddefnyddir i gyfathrebu â'r disgyblion ac yng ngweinyddiaeth yr ysgol. Yn dilyn arolygiad Estyn yn 2019, derbyniodd yr ysgol y sgôr uchaf posib gan yr arolygwyr.[7] Beirniadwyd yr ysgol ar bum maes; Safonau, Lles ac Ymagweddau tuag at Ddysgu, Profiadau Dysgu ac Addysgu, Gofal, Cymorth, Arweiniad, ac Arweinyddiaeth a Rheolaeth. Derbyniwyd sgôr ardderchog ym mhob maes.[8]
Cyfrifiad Cenedlaethol 2011 a'r Gymraeg
[golygu | golygu cod]Arolwg sy'n digwydd bob 10 mlynedd yw'r cyfrifiad ac mae'n rhoi darlun i ni o'r holl bobl a chartrefi yng Nghymru a Lloegr.[9] Yn ôl canlyniadau cyfrifiad 2011, roedd 1,342 o bobl, dros 3 oed, yn byw ym Methel.[10] O'r nifer hwn, roedd 85.8% o boblogaeth y pentref yn gallu siarad Cymraeg, a 77.1% o boblogaeth y pentref yn gallu siarad, darllen, ac ysgrifennu yn y Gymraeg.[10] Caiff y canran uchel hwn o siaradwyr Cymraeg ei adlewyrchu yn adroddiad Estyn o Ysgol Bethel yn 2019, sydd yn nodi bod bron pob un o’r disgyblion yn "ymfalchïo yn yr iaith Gymraeg ac yn ei defnyddio'n naturiol wrth siarad â'i gilydd."[8]
Pobl o Fethel
[golygu | golygu cod]- W. J. Gruffydd (1881–1954), bardd, llenor, gwleidydd ac academydd
- Berwyn Jones, Ifan Jams, Dewi Foulkes, Sion Garth - aelodau'r band Derwyddon Dr Gonzo
- Selwyn Iolen (2005-2008), archdderwydd
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 20 Ionawr 2022
- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ Ysgol Bethel. d.d. "Ysgol Gynradd Bethel Primary School". ysgolbethel.org. Cyrchwyd 4 Mawrth 2022.
- ↑ "A report on Ysgol Gynradd Bethel" (PDF). Estyn. Mai 2019. Cyrchwyd: 4 Mawrth 2022
- ↑ Williams, G. & Care, A. 2019. The 'excellent' Gwynedd school praised for its natural Welsh ethos [Ar-lein]. Bae Colwyn: Daily Post. Ar gael: https://www.dailypost.co.uk/news/north-wales-news/excellent-gwynedd-school-praised-natural-16645381 [Cyrchwyd: 4 Mawrth 2022]
- ↑ 8.0 8.1 Estyn. 2019. Ysgol Gynradd Bethel. Caerdydd: Estyn. [Ar-lein] Ar gael: https://www.estyn.gov.wales/system/files/2021-08/Inspection%20report%20Ysgol%20Gynradd%20Bethel%202019.pdf [Cyrchwyd: 4 Mawrth 2022]
- ↑ "Ynglŷn â'r cyfrifiad". Cyfrifiad 2021. Cyrchwyd 2022-03-04.
- ↑ 10.0 10.1 "Proffiliau iaith ardaloedd a Phoblogaeth". www.gwynedd.llyw.cymru. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-01-20. Cyrchwyd 2022-03-04.
Dinas
Bangor
Trefi
Abermaw · Y Bala · Bethesda · Blaenau Ffestiniog · Caernarfon · Cricieth · Dolgellau · Harlech · Nefyn · Penrhyndeudraeth · Porthmadog · Pwllheli · Tywyn
Pentrefi
Aberangell · Aberdaron · Aberdesach · Aberdyfi · Aber-erch · Abergwyngregyn · Abergynolwyn · Aberllefenni · Abersoch · Afon Wen · Arthog · Beddgelert · Bethania · Bethel · Betws Garmon · Boduan · Y Bont-ddu · Bontnewydd (Arfon) · Bontnewydd (Meirionnydd) · Botwnnog · Brithdir · Bronaber · Bryncir · Bryncroes · Bryn-crug · Brynrefail · Bwlchtocyn · Caeathro · Carmel · Carneddi · Cefnddwysarn · Clynnog Fawr · Corris · Croesor · Crogen · Cwm-y-glo · Chwilog · Deiniolen · Dinas, Llanwnda · Dinas, Llŷn · Dinas Dinlle · Dinas Mawddwy · Dolbenmaen · Dolydd · Dyffryn Ardudwy · Edern · Efailnewydd · Fairbourne · Y Felinheli · Y Ffôr · Y Fron · Fron-goch · Ffestiniog · Ganllwyd · Garndolbenmaen · Garreg · Gellilydan · Glan-y-wern · Glasinfryn · Golan · Groeslon · Llanaber · Llanaelhaearn · Llanarmon · Llanbedr · Llanbedrog · Llanberis · Llandanwg · Llandecwyn · Llandegwning · Llandwrog · Llandygái · Llanddeiniolen · Llandderfel · Llanddwywe · Llanegryn · Llanenddwyn · Llanengan · Llanelltyd · Llanfachreth · Llanfaelrhys · Llanfaglan · Llanfair · Llanfihangel-y-Pennant (Abergynolwyn) · Llanfihangel-y-Pennant (Cwm Pennant) · Llanfihangel-y-traethau · Llanfor · Llanfrothen · Llangelynnin · Llangïan · Llangwnadl · Llwyngwril · Llangybi · Llangywer · Llaniestyn · Llanllechid · Llanllyfni · Llannor · Llanrug · Llanuwchllyn · Llanwnda · Llanymawddwy · Llanystumdwy · Llanycil · Llithfaen · Maentwrog · Mallwyd · Minffordd · Minllyn · Morfa Bychan · Morfa Nefyn · Mynydd Llandygái · Mynytho · Nantlle · Nantmor · Nant Peris · Nasareth · Nebo · Pant Glas · Penmorfa · Pennal · Penrhos · Penrhosgarnedd · Pen-sarn · Pentir · Pentrefelin · Pentre Gwynfryn · Pentreuchaf · Pen-y-groes · Pistyll · Pontllyfni · Portmeirion · Prenteg · Rachub · Y Rhiw · Rhiwlas · Rhos-fawr · Rhosgadfan · Rhoshirwaun · Rhoslan · Rhoslefain · Rhostryfan · Rhos-y-gwaliau · Rhyd · Rhyd-ddu · Rhyduchaf · Rhydyclafdy · Rhydymain · Sarnau · Sarn Mellteyrn · Saron · Sling · Soar · Talsarnau · Tal-y-bont, Abermaw · Tal-y-bont, Bangor · Tal-y-llyn · Tal-y-sarn · Tanygrisiau · Trawsfynydd · Treborth · Trefor · Tre-garth · Tremadog · Tudweiliog · Waunfawr