Nantlle

Nantlle

Math	Pentref
Daearyddiaeth
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.0569°N 4.225°W
Cod OS	SH509534
Gwleidyddiaeth
AC/au	Sian Gwenllian (Plaid Cymru)
AS/au	Hywel Williams (Plaid Cymru)
Ffeiliau perthnasol ar Comin
[golygwch ar Wicidata]

Pentref yn Nyffryn Nantlle, Gwynedd yw Nantlle ( ynganiad ). Saif ar y ffordd B4418 rhwng Talysarn a Rhyd Ddu.

Tyfodd pentref Nantlle fel pentref i'r gweithwyr yn y chwareli llechi cyfagos, ac mae olion y chwareli hynny i'w gweld ymhobman o gwmpas y pentref, yn enwedig i'r gogledd. I'r de o'r pentref mae Llyn Nantlle Uchaf, sydd ag Afon Drws-y-coed yn llifo i mewn iddo ac Afon Llyfni yn tarddu ohono.

Cyfeirir at nifer o leoedd yn ardal Nantlle ym mhedwaredd gainc y Mabinogi, chwedl Math fab Mathonwy. Dywedir fod y gair "Nantlle" ei hun yn dod o "Nant Lleu".

Ysgol Baladeulyn, Nantlle.

Rhes o dai yn y pentref.

Cynrychiolir yr ardal hon yn y Cynulliad Cenedlaethol gan Sian Gwenllian (Plaid Cymru) a'r Aelod Seneddol yw Hywel Williams (Plaid Cymru).

Ar un adeg roedd dau lyn yma, fel y gwelir yn yr enw "Baladeulyn". Gyda datblygiad y chwareli fe wacawyd y dŵr o'r llyn arall, Llyn Nantlle Isaf, a newidiwyd cwrs Afon Llyfni. Yn ffermdy Talymignedd Uchaf gerllaw'r pentref y ganwyd Margaret Evans, "Marged Fwyn Uch Ifan" (ferch Ifan), sy'n cael ei choffáu yn y pennill:

Mae gan Marged fwyn Uch Ifan

Delyn fawr a thelyn fechan;

Un i ganu'n nhre Caernarfon

A'r llall i gadw'r gŵr yn fodlon.

Lleolir Ysgol Baladeulyn yn y pentref. Mae papur bro Lleu yn gwasanaethu Nantlle.

Dolenni allanol

Hanes Nantlle o Wefan Dyffryn Nantlle

Trefi a phentrefi Gwynedd

Aberangell  · Aberdaron  · Aberdesach  · Aberdyfi  · Abererch  · Abergwyngregyn  · Abergynolwyn  · Aberllefenni  · Abermaw  · Abersoch  · Afon Wen  · Arthog  · Y Bala  · Bangor  · Beddgelert  · Bethania  · Bethel  · Bethesda  · Betws Garmon  · Blaenau Ffestiniog  · Boduan  · Bontddu  · Bontnewydd (Arfon)  · Bontnewydd (Meirionnydd)  · Botwnnog  · Brithdir  · Bronaber  · Bryncir  · Bryncroes  · Bryn-crug  · Brynrefail  · Bwlchtocyn  · Caeathro  · Caernarfon  · Carmel  · Carneddi  · Cefnddwysarn  · Clynnog Fawr  · Corris  · Cricieth  · Croesor  · Crogen  · Cwm-y-glo  · Chwilog  · Deiniolen  · Dinas, Llanwnda  · Dinas, Llŷn  · Dinas Dinlle  · Dinas Mawddwy  · Dolgellau  · Dolbenmaen  · Dolydd  · Dyffryn Ardudwy  · Edern  · Efailnewydd  · Fairbourne  · Y Felinheli  · Y Ffôr  · Y Fron  · Fron-goch  · Ffestiniog  · Ganllwyd  · Garndolbenmaen  · Garreg  · Gellilydan  · Glan-y-wern  · Glasinfryn  · Golan  · Groeslon  · Harlech  · Llanaber  · Llanaelhaearn  · Llanarmon  · Llanbedr  · Llanbedrog  · Llanberis  · Llandanwg  · Llandecwyn  · Llandegwning  · Llandwrog  · Llandygái  · Llanddeiniolen  · Llandderfel  · Llanddwywe  · Llanegryn  · Llanenddwyn  · Llanengan  · Llanelltyd  · Llanfachreth  · Llanfaelrhys  · Llanfaglan  · Llanfair  · Llanfihangel-y-pennant (Abergynolwyn)  · Llanfihangel-y-pennant (Cwm Pennant)  · Llanfihangel-y-traethau  · Llanfor  · Llanfrothen  · Llangelynnin  · Llangïan  · Llangwnadl  · Llwyngwril  · Llangybi  · Llangywer  · Llaniestyn  · Llanllechid  · Llanllyfni  · Llannor  · Llanrug  · Llanuwchllyn  · Llanwnda  · Llanymawddwy  · Llanystumdwy  · Llanycil  · Llithfaen  · Maentwrog  · Mallwyd  · Minffordd  · Minllyn  · Morfa Bychan  · Morfa Nefyn  · Mynydd Llandygái  · Mynytho  · Nantlle  · Nantmor  · Nant Peris  · Nasareth  · Nebo  · Nefyn  · Pant Glas  · Penmorfa  · Pennal  · Penrhos  · Penrhosgarnedd  · Penrhyndeudraeth  · Pen-sarn  · Pentir  · Pentrefelin  · Pentre Gwynfryn  · Pentreuchaf  · Penygroes  · Pistyll  · Pontllyfni  · Porthmadog  · Portmeirion  · Prenteg  · Pwllheli  · Rachub  · Y Rhiw  · Rhiwlas  · Rhos-fawr  · Rhosgadfan  · Rhoshirwaun  · Rhoslan  · Rhoslefain  · Rhostryfan  · Rhos-y-gwaliau  · Rhyd  · Rhyd-Ddu  · Rhydyclafdy  · Rhydymain  · Sarnau  · Sarn Mellteyrn  · Saron  · Sling  · Soar  · Talsarnau  · Tal-y-bont, Abermaw‎  · Tal-y-bont, Bangor  · Talysarn  · Tanygrisiau  · Trawsfynydd  · Treborth  · Trefor  · Tregarth  · Tremadog  · Tudweiliog  · Tywyn  · Waunfawr