Rhestr gwledydd yn nhrefn dyddiad eu annibyniaeth

Oddi ar Wicipedia

Rhestr[golygu | golygu cod]

Dyddiad Blwyddyn Gwlad Rhyddid o Nodiadau
Ionawr 1 1804  Haiti Ffrainc
Ionawr 1 1956  Swdan Yr Aifft a'r Deyrnas Unedig
Ionawr 1 1960  Camerŵn Ffrainc a'r Deyrnas Unedig
Ionawr 1 1984  Brwnei Y Deyrnas Unedig Annibyniaeth oddi wrth y Deyrnas Unedig 1984, dathliadau Diwrnod Cenedlaethol yn cael eu cynnal ar 23 Chwefror.
Ionawr 1 1993  Gweriniaeth Siec Tsiecoslofacia Dathlu annibyniaeth Y Weriniaeth Tsiec wedi rhannu Tsiecoslofacia.
Ionawr 4 1948  Myanmar Y Deyrnas Unedig
Ionawr 22 1919  Wcrain Uno'r Wcrain ar 22 Ionawr 1919.[1]
Ionawr 31 1968  Nawrw Awstralia, Seland Newydd a'r Deyrnas Unedig
Chwefror 4 1948  Sri Lanca Y Deyrnas Unedig
Chwefror 7 1974  Grenada Y Deyrnas Unedig
Chwefror 12 a Medi 18 1810  Tsile Sbaen Datganiad o Annibyniaeth 12 Chwefror 1810, dathliad o ffurfio'r Llywodraeth Junta cyntaf 12 Medi 1810.
Chwefror 13 1913  Tibet Diwrnod Annibyniaeth Tibet

Enillodd Tibet Annibyniaeth o Frenhinlin Manchus Qing ym 1913. Goresgynnwyd y wlad gan Tsieina ym mis Hydref 1950.

Chwefror 15 1804  Serbia Ymerodraeth yr Otomaniaid Diwrnod y wladwriaeth

Yn nodi dechrau Gwrthryfel Serbia ym 1804 a ddatblygodd i fod yn rhyfel am annibyniaeth oddi wrth Ymerodraeth yr Otomaniaid.

Chwefror 16 1918  Lithwania Ymerodraeth Rwsia ac Ymerodraeth yr Almaen Gweithred Annibyniaeth Lithwania: Annibyniaeth oddi wrth Ymerodraethau Rwsia a'r Almaen, Chwefror 1918.
Chwefror 17 2008  Cosofo Serbia Cydnabyddiaeth ryngwladol gyfyngedig
Chwefror 18 1965  Gambia Y Deyrnas Unedig
Chwefror 22 1979  Sant Lwsia Y Deyrnas Unedig
Chwefror 24 1918  Estonia Ymerodraeth Rwsia
Chwefror 25 1961  Coweit Y Deyrnas Unedig
Chwefror 27 1844  Gweriniaeth Dominica Haiti Datganiad o annibyniaeth oddi wrth Haiti ym 1844, wedi 22 mlynedd o oresgyniad.
Mawrth 1 1992  Bosnia-Hertsegofina Iwgoslafia
Mawrth 6 1957  Ghana Y Deyrnas Unedig
Mawrth 11 1990  Lithwania Yr Undeb Sofietaidd
Mawrth 12 1968  Mawrisiws Y Deyrnas Unedig
Mawrth 20 1956  Tiwnisia Ffrainc
Mawrth 21 1990  Namibia De Affrica
Mawrth 25 1821  Gwlad Groeg Ymerodraeth yr Otomaniaid Datganiad o annibyniaeth oddi wrth Ymerodraeth yr Otomaniaid 1821 a dechrau'r Rhyfel Annibyniaeth Gwlad Groeg .
Mawrth 26 1971  Bangladesh Pacistan
Ebrill 4 1960  Senegal Ffrainc
Iyar 5
(Rhwng Ebrill 15 a Mai 15, yn dibynnu ar y Calendr Hebreaidd). 		5708 (1948)  Israel Y Deyrnas Unedig (Mandad Palestina) Yom Ha'atzmaut

Annibyniaeth o Fandad y DU dros Balestina ar 14 Mai, 1948 (5 Iyar 5708 yn y Calendr Hebreaidd ). Dethlir Yom Ha'atzmaut ar y Dydd Mawrth, Dydd Mercher neu'r Dydd Iau agosaf i 5 Iyar, mae'r dathliad rhwng 3 a 6 Iyar; sy'n golygu y gall yr ŵyl syrthio ar unrhyw ddyddiad rhwng 15 Ebrill a 15 Mai yn ôl Calendr Gregori.

Ebrill 9 1991  Georgia Undeb Sofietaidd
Ebrill 17 1946  Syria Ffrainc Diwrnod Ymadael
Ebrill 18 1980  Simbabwe Y Deyrnas Unedig
Ebrill 24 1916 Baner Gweriniaeth Iwerddon Iwerddon Y Deyrnas Unedig Cyhoeddi Gweriniaeth Iwerddon a chychwyn Gwrthryfel y Pasg, 24 Ebrill 1916.
Ebrill 27 1960  Togo Ffrainc
Ebrill 27 1961  Sierra Leone Y Deyrnas Unedig
Mai 4 1990  Latfia Yr Undeb Sofietaidd Adfer annibyniaeth oddi wrth yr Undeb Sofietaidd, 4 Mai, 1990.
Mai 10 1877  Rwmania Ymerodraeth yr Otomaniaid Diwrnod coroni'r tywysog Carol, 1877 fel rhan o ryfel annibyniaeth 1877-1878
Mai 15 1811  Paragwâi Sbaen[2] Día de Independencia - Diwrnod Annibyniaeth
Mai 17 1814  Norwy Denmarc Diwrnod y Cyfansoddiad, yn dathlu Annibyniaeth oddi wrth Ddenmarc ym 1814, mewn undeb â Sweden hyd Fehefin 1905 - pan ddaeth Norwy yn wlad hollol annibynnol.
Mai 20 1902  Ciwba Sbaen
Mai 20 2002  Timor-Leste Portiwgal Annibyniaeth oddi wrth Portiwgal yn 2002 (cydnabyddiaeth o annibyniaeth); goresgynnwyd Dwyrain Timor gan fyddin Indonesia rhwng 1975 a 1999, ond yn swyddogol parhaodd yn ardal dan reolaeth Portiwgal).
Mai 21 2006  Montenegro Serbia a Montenegro Rhannu Serbia a Montenegro yn 2006.
Mai 24 1822  Ecwador Sbaen Cafwyd annibyniaeth ar 24 Mai 1822 wedi Brwydr Pichincha.
Mai 24 1993  Eritrea Ethiopia
Mai 25 1946  Gwlad Iorddonen Y Deyrnas Unedig
Mai 28 1918  Armenia Ymerodraeth Rwsia
Mai 26 1918  Georgia Ymerodraeth Rwsia
Mai 26 1966  Gaiana Y Deyrnas Unedig
Mai 28 1918  Aserbaijan Ymerodraeth Rwsia Datganiad o annibyniaeth oddi wrth Ymerodraeth Rwsia 1918 a chreu'r weriniaeth.
Mehefin 1 1962  Samoa Seland Newydd
Mehefin 4 1970  Tonga Y Deyrnas Unedig
Mehefin 6 1523  Sweden Undeb Kalmar (Scandinafia) Diwrnod Cenedlaethol Sweden

Dethlir ethol Brenin Gustav Vasa yn 1523 a chyfansoddiad newydd 1809 a 1974. Etholiad y Brenin Gustav Vasa oedd diwedd yr Undeb Kalmar a chaiff ei ystyried fel Datganiad o Annibyniaeth ffurfiol.

Mehefin 12 1898  Y Philipinau Sbaen Unol Daleithiau America Diwrnod Annibyniaeth y Philipinau (Araw ng Kalayaan)

Dethlir datganiad 1898 ar y dydd hwn, datganiad a wnaed gan Emilio Aguinaldo yn ystod Gwrthryfel y Philipinau yn erbyn Sbaen. Cafodd Gweriniaeth y Philipinau ymreolaeth oddi wrth Unol daleithiau America ar 4 Gorffennaf 1946, sef diwrnod dathliadau eu Diwrnod Annibyniaeth - hyd at 1964.

Mehefin 17 1944  Gwlad yr Iâ Denmarc Sefydlu Gweriniaeth 1944.
Mehefin 25 1975  Mosambic Portiwgal 1975.
Mehefin 26 1960  Madagasgar Ffrainc
Mehefin 27 1977  Jibwti Ffrainc
Mehefin 29 1976  Seychelles Y Deyrnas Unedig
Mehefin 30 1960  Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo Gwlad Belg
Gorffennaf 1 1867  Canada Y Deyrnas Unedig Diwrnod Coffa Meirwon y Rhyfel Byd Cyntaf
Gorffennaf 1 1960  Somalia Y Deyrnas Unedig a'r Yr Eidal Unwyd Trust Territory of Somalia (a adnabyddid cynt fel 'Somaliland yr Eidal') a 'Somaliland Prydain' i ffurfio Gweriniaeth Somalia. Dethlir y digwyddiad hwn ar 'Ddiwrnod Annibyniaeth'.
Gorffennaf 1 1962  Bwrwndi Gwlad Belg
Gorffennaf 1 1962  Rwanda Gwlad Belg
Gorffennaf 3 1944  Belarws Yr Almaen Natsïaidd Rhyddhau dinas Minsk
Gorffennaf 4 1776  Unol Daleithiau America Prydain Fawr
Gorffennaf 4 1993  Abkhazia Georgia Nid yw'n cael ei gydnabod fel gwlad annibynnol gan y Cenhedloedd Unedig (yn 2016)
Gorffennaf 5 1811  Feneswela Sbaen
Gorffennaf 5 1962  Algeria Ffrainc
Gorffennaf 5 1975  Cabo Verde Portiwgal
Gorffennaf 6 1964  Malawi Y Deyrnas Unedig
Gorffennaf 6 1975  Comoros Ffrainc
Gorffennaf 7 1978  Ynysoedd Solomon
Gorffennaf 9 1816  Yr Ariannin Sbaen Datganiad o annibyniaeth oddi wrth Ymerodraeth Sbaen 1816.
Gorffennaf 9 2011  De Sudan Swdan
Gorffennaf 10 1973  Bahamas Y Deyrnas Unedig
Gorffennaf 12 1975  São Tomé a Príncipe Portiwgal
Gorffennaf 12 1979  Ciribati Y Deyrnas Unedig
Gorffennaf 17 1992  Slofacia Tsiecoslofacia Datganiad o Annibyniaeth yn 1992 ('Diwrnod y Cofio' hyd at 1 Ionawr 1993 pan holltwyd Tsiecoslofacia yn ddwy wlad. Wedi hynny, dathlwyd yn Slofacia fel gŵyl y banc).
Gorffennaf 20 and Awst 7 1810 and 1819  Colombia Sbaen
Gorffennaf 21 1831  Gwlad Belg Yr Iseldiroedd Annibyniaeth oddi wrth yr Iseldiroedd, 4 Hydref 1830. Leopold o Saxe-Coburg-Saalfeld yn cael ei ddyrchafu'n Frenin cyntaf Gwlad Belg 21 Gorffennaf 1831.
Gorffennaf 26 1847  Liberia Unol Daleithiau America Annibyniaeth oddi wrth Cymdeithas Gwladychu America, 1847.
Gorffennaf 26 1965  Maldif Y Deyrnas Unedig
Gorffennaf 28 1821  Periw Sbaen Fiestas Patrias
Gorffennaf 30 1980  Fanwatw Y Deyrnas Unedig a Ffrainc
Awst 1 1291  Y Swistir Diwrnod Cenedlaethol y Swistir

Y gynghrair yn erbyn Yr Ymerodraeth Lân Rufeinig yn 1291.

Awst 1 1960  Benin Ffrainc
Awst 3 1960  Niger Ffrainc
Awst 5 1960  Bwrcina Ffaso Ffrainc
Awst 6 1825  Bolifia Sbaen
Awst 6 1962  Jamaica Y Deyrnas Unedig
Awst 7 1960  Arfordir Ifori Ffrainc
Awst 9 1965  Singapôr Ffederasiwn Maleisia Ar y diwrnod hwn y cofir ymwahanu (neu 'ddiarddel') y ddinas-wladwriaeth oddi wrth Ffederasiwn Malaysia ym 1965.
Awst 10 1809  Ecwador Sbaen Datganiad o Annibyniaeth oddi wrth Sbaen ar 10 Awst 1809, ond methodd, gan y dienyddiwyd y cynllwynwyr ar 2 Awst 1910.
Awst 11 1960  Tsiad Ffrainc
Awst 13 1960  Gweriniaeth Canolbarth Affrica Ffrainc
Awst 14 1947  Pacistan Y Deyrnas Unedig Diwrnod Annibyniaeth Pacistan (Youm-e-Azadi)
Awst 15 1945  Gwlad Iorddonen Sefydlwyd Gweriniaeth Pobl Ddemocrataidd Corea yn 1948. Rhyfel Corea 1950-1953.
Awst 15 1945  De Corea Annibyniaeth oddi wrth Ymerodraeth Japan yn 1945. Ffurfiwyd llywodraeth dros dro yn 1919. Rhyfel Corea: 1950-1953.
Awst 15 1947  India Y Deyrnas Unedig
Awst 17 1960  Gabon Ffrainc
Awst 17 1945  Indonesia Yr Iseldiroedd Diwrnod 'Datganiad o Annibyniaeth' (Hari Proklamasi Kemerdekaan R.I.) oddi wrth yr Iseldiroedd ar 17 Awst 1945. Cydnabuodd Llywodraeth yr Iseldiroedd eu hannibyniaeth yn 1949.[3]
Awst 19 1919  Affganistan Y Deyrnas Unedig
Awst 20 1000  Hwngari Sefydlu Hwngari fel gwlad Gristnogol a Dydd Gŵyl Brenin Cristionogol cyntaf Hwngari - Sant Steffan
Awst 20 1991  Estonia Yr Undeb Sofietaidd
Awst 24 1991  Wcrain Yr Undeb Sofietaidd
Awst 25 1825  Wrwgwái Brasil Declaratoria de la Independencia
Awst 27 1991  Moldofa Yr Undeb Sofietaidd
Awst 31 1957  Maleisia Y Deyrnas Unedig Hari Merdeka

Annibyniaeth Ffederasiwn Maleisia oddi wrth Y Deyrnas Unedig yn 1957.

Awst 31 1962  Trinidad a Thobago Y Deyrnas Unedig
Awst 31 1991  Cirgistan Yr Undeb Sofietaidd
Medi 1 1991  Wsbecistan Yr Undeb Sofietaidd
Medi 2 1945  Fietnam Japan, Ffrainc
Medi 2 1983  Gogledd Cyprus Datganiad o Annibyniaeth oddi wrth Gweriniaeth Cyprus yn 1983.
Medi 6 1968  Eswatini Y Deyrnas Unedig
Medi 7 1822  Brasil Portiwgal
Medi 8 1991  Macedonia Iwgoslafia Den na nezavisnosta neu Ден на независноста
Medi 9 1991  Tajicistan Yr Undeb Sofietaidd
Medi 15 1821  Costa Rica Sbaen
Medi 15 1821  El Salfador Sbaen
Medi 15 1821  Gwatemala Sbaen
Medi 15 1821  Hondwras Sbaen
Medi 15 1821  Nicaragwa Sbaen
Medi 16 1810  Mecsico Sbaen Grito de Dolores

Annibyniaeth oddi wrth Sbaen yn 1810.Cydnabuwyd hynny 27 Medi 1821.

Medi 16 1963  Maleisia Hari Malaysia

Ffurfio Maleisia o Ffederasiwn Maleisia, Gogledd Borneo, Sarawak a Singapor.

Medi 16 1975  Papua Gini Newydd Awstralia
Medi 18 a Chwefror 12 1810  Tsile Sbaen Datganiad o Annibyniaeth 12 Chwefror 1810, dathlwyd ffurfio'r Llywodraeth Junta cyntaf ym Medi 12 1810
Medi 19 1983  Sant Kitts-Nevis Y Deyrnas Unedig
Medi 21 1964  Malta Y Deyrnas Unedig
Medi 21 1981  Belîs Y Deyrnas Unedig
Medi 21 1991  Armenia Yr Undeb Sofietaidd
Medi 22 1908  Bwlgaria Ymerodraeth yr Otomaniaid
Medi 22 1960  Mali Ffrainc
Medi 24 1973  Gini Bisaw Portiwgal
Medi 30 1966  Botswana Y Deyrnas Unedig
Hydref 1 1960  Cyprus Y Deyrnas Unedig Daeth annibyniaeth oddi wrth y Deyrnas Unedig ar 16 Awst, 1960, ond mae diwrnod Annibyniaeth Cyprus yn cael ei ddathlu ar 1 Hydref.
Hydref 1 1960  Nigeria Y Deyrnas Unedig
Hydref 1 1978  Twfalw Y Deyrnas Unedig
Hydref 2 1958  Gini Ffrainc
Hydref 3 1932  Irac Y Deyrnas Unedig
Hydref 4 1966  Lesotho Y Deyrnas Unedig
Hydref 8 1991  Croatia Iwgoslafia Sofietaidd
Hydref 9 1962  Wganda Y Deyrnas Unedig
Hydref 10 1970  Ffiji Y Deyrnas Unedig
Hydref 12 1968  Gini Gyhydeddol Sbaen
Hydref 18 1991  Aserbaijan Yr Undeb Sofietaidd
Hydref 22 1953  Laos Ffrainc
Hydref 24 1964  Sambia Y Deyrnas Unedig
Hydref 26 1955  Awstria Dychwelyd sofraniaeth a datganiad o niwtraliaeth 1955.
Hydref 27 1979  Sant Vincent a'r Grenadines Y Deyrnas Unedig
Hydref 27 1991  Tyrcmenistan Yr Undeb Sofietaidd.[4]
Hydref 28 1918  Gweriniaeth Siec Awstria-Hwngari Dathliad o annibyniaeth Tsiecoslofacia o Ymerodrath Awstria Hwngari ym 1918
Hydref 29 1923  Twrci Istanbul Diwrnod Sofraniaeth

Sefydlwyd Prif Gynulliad Twrci a chafwyd Datganiad o Annibyniaeth oddi wrth Llywodraeth Istanbwl.

Tachwedd 1 1981  Antigwa a Barbiwda Y Deyrnas Unedig
Tachwedd 3 1903  Panama Colombia Bu Panama yn aelod o'r "Gran Colombia" hyd at 1903. Dethlir eu hannibyniaeth oddi wrth Colombia fel gŵyl flynyddol swyddogol ar 3 Tachwedd.
Tachwedd 3 1978  Dominica Y Deyrnas Unedig
Tachwedd 9 1953  Cambodia Ffrainc
Tachwedd 11 1918  Gwlad Pwyl Rwsia, Prwsia ac Awstria Święto Niepodległości

Adfer annibyniaeth Gwlad Pwyl yn 1918 ar ôl 123 mlynedd o'i rannu rhwng Rwsia, Prwsia, ac Awstria.

Tachwedd 11 1965  Rhodesia Y Deyrnas Unedig Diwrnod Annibyniaeth

oddi wrth y Deyrnas Unedig yn 1965.

Tachwedd 11 1975  Angola Portiwgal
Rhagfyr 1 1821  Gweriniaeth Dominica Sbaen
Rhagfyr 6 1917  Y Ffindir Ymerodraeth Rwsia
Rhagfyr 12 1963  Cenia Y Deyrnas Unedig Jamhuri Day
Rhagfyr 16 1971  Bahrein Y Deyrnas Unedig
Tachwedd 18 1918  Latfia Yr Almaen Datganiad o Annibyniaeth ar 18 Tachwedd 1918. Bu Latfia'n rhan o Ymerodraeth Rwsia hyd at y Rhyfel Byd Cyntaf, ond dygwyd y tiroedd gan Ymerodraeth yr Almaen ym Mawrth 1918.
Tachwedd 18 1955  Moroco Ffrainc a Sbaen Diwrnod Annibyniaeth (عيد الاستقلال)
Tachwedd 22 1943  Libanus Ffrainc
Tachwedd 25 1975  Swrinam Yr Iseldiroedd
Tachwedd 28 1912  Albania Ymerodraeth yr Otomaniaid. Datganiad gan Ismail Qemali ym 1912 a diwedd 5 canrif o berthyn i reolaeth gan Ymerodraeth yr Otomaniaid.
Tachwedd 28 1821  Panama Sbaen
Tachwedd 28 1960  Mawritania Ffrainc
Tachwedd 30 1966  Barbados Y Deyrnas Unedig
Tachwedd 30 1967  Iemen Y Deyrnas Unedig Datganiad annibyniaeth De Iemen o'r DU.
Rhagfyr 1 1640  Portiwgal Undeb Iberia 1640 adfer annibyniaeth Portiwgal oddi wrth yr Undeb Iberia gyda Sbaen.
Rhagfyr 2 1971  Emiradau Arabaidd Unedig Y Deyrnas Unedig
Rhagfyr 9 1961  Tansanïa Y Deyrnas Unedig Annibyniaeth Tanganyika o'r DU, 1961.
Rhagfyr 11 1931  De Affrica Y Deyrnas Unedig Annibyniaeth oddi wrth y Deyrnas Unedig yn 1931 ('Datganiad Balfour' yn 1926, ond nid yw'r ŵyl cyhoeddus. Ffurfiwyd 'Undeb De Affrica' ar 31 Mai 1910 a Gweriniaeth De Affrica ar 31 Mai 1961 da Apartheid. Cafwyd rheolaeth gan fwyafrif ar 27 Ebrill 1994 - sy'n cael ei ddathlu'n flynyddol fel 'Diwrnod Rhyddid'.
Rhagfyr 16 1991  Casachstan Yr Undeb Sofietaidd
Rhagfyr 18 1971  Qatar Y Deyrnas Unedig Diwrnod Annibyniaeth Qatar

Roedd y Diwrnod Annibyniaeth gwreiddiol ar 7 Medi

Rhagfyr 24 1951  Libia Yr Eidal Annibyniaeth oddi wrth yr Eidal ar 10 Chwefror 1947, cadarnhawyd hynny gan Brydain a Ffrainc ar 24 Rhagfyr 1951.
Rhagfyr 26 a Mehefin 25 1990  Slofenia Iwgoslafia Diwrnod Undod ac Annibyniaeth

Dayddiad rhyddhau canlyniadau'r plebiscite yn 1990, a oedd yn cadarnhau newid o Iwgoslafia. Cadarnahwyd yr annibyniaeth yn 1991.

Rhagfyr 29[5] 1911  Mongolia Diwrnod annibyniaeth oddi wrth y Brenhinllin Qing yn 1911.[6][7] Ond, roedd y Llywodraeth Mongolaidd newydd yn rhy wan i wrthsefyll goresgyniad gan Gweriniaeth Tsieina yn 1919 a dechrau 1921. Wedi iddynt ddisodli byddin fechan Roman von Ungern-Sternberg sefydlwyd y llu Comiwnyddol - yn swyddogol ar 11 Mehefin 1921.[8]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ "Holidays". Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2006-04-20. Cyrchwyd 2008-08-24.
  2. ↑ Paraguay Independence Day
  3. ↑ Pertama Dalam Sejarah PM Belanda Hadiri Resepsi HUT RI 17-8
  4. ↑ Edgar, Adrienne Lynn (2004). Tribal Nation: The Making of Soviet Turkmenistan. Princeton: Princeton University Press. t. 1. ISBN 0-691-11775-6. On Hydref 27, 1991, the Turkmen Soviet Socialist Republic declared its independence from the Soviet Union.
  5. ↑ Xiaoyuan Liu – Reins of Liberation, p.6
  6. ↑ Stephen Kotkin, Bruce A. Elleman – Mongolia in the twentieth century: landlocked cosmopolitan, t.74
  7. ↑ David Sneath – The Headless State: Aristocratic Orders, Kinship Society, and Misrepresentations of Nomadic Inner Asia, p.36
  8. ↑ Duke University. School of Law – Unification of law, 1965, Cyfrol 30, t.282
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Rhestr_gwledydd_yn_nhrefn_dyddiad_eu_annibyniaeth&oldid=11892506"