Ethiopia
 | |
| Arwyddair |
Land of origins  |
|---|---|
| Math |
gwladwriaeth sofran, gwlad, gwlad dirgaeedig |
|
| |
| Prifddinas |
Addis Ababa |
| Poblogaeth |
104,957,438 |
| Sefydlwyd |
|
| Anthem |
March Forward, Dear Mother Ethiopia |
| Pennaeth llywodraeth |
Abiy Ahmed |
| Cylchfa amser |
UTC+03:00, East Africa Time |
| Nawddsant |
Siôr |
| Iaith/Ieithoedd swyddogol |
Amhareg |
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol |
Dwyrain Affrica |
| Gwlad |
 Ethiopia |
| Arwynebedd |
1,104,300 km² |
| Yn ffinio gyda |
Swdan, De Swdan, Cenia, Somalia, Jibwti, Eritrea, Y Cynghrair Arabaidd |
| Cyfesurynnau |
9°N 40°E |
| Gwleidyddiaeth | |
| Corff gweithredol |
Government of Ethiopia |
| Corff deddfwriaethol |
Federal Parliamentary Assembly |
| Swydd pennaeth y wladwriaeth |
President of Ethiopia |
| Pennaeth y wladwriaeth |
Sahle-Work Zewde |
| Swydd pennaeth y Llywodraeth |
Prime Minister of Ethiopia |
| Pennaeth y Llywodraeth |
Abiy Ahmed |
 | |
| Ariannol | |
| Cyfanswm CMC (GDP) |
80,561 million $ (UDA) |
| CMC y pen |
767 $ (UDA) |
| Arian |
birr |
| Wrth gefn |
3,045,571,314 $ (UDA) |
| Canran y diwaith |
5 ±1 % |
| Cyfartaledd plant |
4.395 |
| Mynegai Datblygiad Dynol |
0.463 |
Gwlad tirgaeedig yng ngogledd-ddwyrain Affrica yw Gweriniaeth Ddemocrataidd Ffederal Ethiopia neu Ethiopia. Mae'n ffinio ag Eritrea i'r gogledd, Swdan a De Swdan i'r gorllewin, Cenia i'r de a Somalia a Jibwti i'r dwyrain. Addis Ababa yw'r brifddinas.
Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]
Diorseddwyd yr ymerawdwr Iyasu yn 1916, daeth ei fodryb Zewditu yn ymerodres, ac enwyd Tafari Makonnen yn aer i'r goron ac yn llywodraethwr y deyrnas.
Pan ddaeth Tafari Makonnen yn ymerawdwr yn 1930 ar farwolaeth Zewditu, cymerodd yr enw Haile Selassie, sy'n golygu "Grym y Drindod". Yn ystod ei deyrnasiad o 45 mlynedd, gwnaeth Haile Selassie lawer i geisio moderneiddio Ethiopia, ac enillodd boblogrwydd mawr yn Affrica a thu hwnt. Daeth i amlygrwydd byd-eang yn 1936 trwy ei araith i Gynghrair y Cenhedloedd yn condemnio defnydd yr Eidal o arfau cemegol yn eu hymdrech i oresgyn Ethiopia.
Aeth Haile Selassie yn fwy ceidwadol wrth iddo heneddio, a theimlai carfan yn Ethiopia nad oedd y wlad yn cael ei moderneiddio'n ddigon cyflym. Bu gwrthryfel yn ei erbyn, a diorseddwyd ef ar 12 Medi 1974.
Crefydd[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae tua hanner y boblogaeth yn aelodau o Eglwys Uniongred Ethiopia, a'r hanner arall yn ddilynwyr Islam.
