Bwlgaria

Bwlgaria
	Republika Bǎlgariya; (Bwlgareg)
Arwyddair	A discovery to share
Math	gwlad, gwladwriaeth unedol, gwladwriaeth sofran
Enwyd ar ôl	Bulgars
Prifddinas	Sofia
Poblogaeth	7,000,039
Sefydlwyd	13 Gorffennaf 1878 (history of Bulgaria (1878–1946)) ;
Anthem	Mila Rodino
Pennaeth llywodraeth	Nikolay Denkov
Cylchfa amser	UTC+2
Gefeilldref/i	Toyoake
Iaith/Ieithoedd; swyddogol	Bwlgareg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Dwyrain Ewrop, yr Undeb Ewropeaidd, European Economic Area
Arwynebedd	110,993.6 km²
Gerllaw	Y Môr Du
Yn ffinio gyda	Rwmania, Twrci, Gwlad Groeg, Gogledd Macedonia, Serbia, Y Môr Du
Cyfesurynnau	42.75°N 25.5°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Cyngor y Gweinidogion
Corff deddfwriaethol	Y Cynulliad Cenedlaethol
Swydd pennaeth; y wladwriaeth	Arlywydd Bwlgaria
Pennaeth y wladwriaeth	Rumen Radev
Swydd pennaeth; y Llywodraeth	Prif Weinidog Bwlgaria
Pennaeth y Llywodraeth	Nikolay Denkov
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	$84,061 million, $89,040 million
Arian	Bulgarian lev
Canran y diwaith	4.1 %
Cyfartaledd plant	1.58
Mynegai Datblygiad Dynol	0.795
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Gweriniaeth yn ne-ddwyrain Ewrop yw Gweriniaeth Bwlgaria neu Bwlgaria (Bwlgareg България / Balgaria). Saif ar lan y Môr Du a'r gwledydd cyfagos yw Gwlad Groeg a Twrci tua'r de, Serbia a Montenegro a Gogledd Macedonia tua'r gorllewin a Rwmania tua'r gogledd, yr ochr draw i Afon Donaw. Mae'n aelod o NATO, ac ymunodd â'r Undeb Ewropeaidd ar 1 Ionawr 2007.

Hanes[golygu | golygu cod]

Prif: Hanes Bwlgaria

Ymerodraeth Gyntaf Bwlgaria[golygu | golygu cod]

Ail Ymerodraeth Bwlgaria[golygu | golygu cod]

Yr 'Iau Otomanaidd'[golygu | golygu cod]

Y Diwygiad Cenedlaethol[golygu | golygu cod]

Y frwydr dros annibyniaeth[golygu | golygu cod]

Yn y 1870au gwelwyd nifer o wrthryfeloedd yn erbyn rheolaeth yr Ottomaniaid dros tiroedd y Balcanau. Gostegwyd y gwrthryfelodd i gyd gan fyddin yr ymerodraeth â chreulonder a denodd sylw y pwerau mawr, yn enwedig Rwsia a Phrydain. Ymateb Rwsia oedd cyhoeddi rhyfel yn erbyn yr Ymerodraeth Ottoman ym 1877.

Y Rhyfel Byd Cyntaf[golygu | golygu cod]

Yr Ail Ryfel Byd[golygu | golygu cod]

Bwlgaria Gomiwnyddol[golygu | golygu cod]

Bwlgaria ar ôl Comiwnyddiaeth[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Gwyliau cyhoeddus Bwlgaria

	Pynciau'n ymwneud â Bwlgaria
Hanes	Y Deyrnas Gyntaf \| Yr Ail Deyrnas \| Y cyfnod Ottomanaidd cynnar \| Diwygiad Cenedlaethol \| Bwlgaria Annibynnol \| Comiwnyddiaeth \| Bwlgaria ers 1989 Pliska
Daearyddiaeth	Môr Du \| Mynyddoedd Rhodopi \| Mynyddoedd y Balcanau \| Rila \| Pirin \| Afonydd
Dinasoedd	Pleven Plovdiv Ruse Sofia Varna Veliko Tarnovo Vidin
Taleithiau	Blagoevgrad \| Burgas \| Dobrich \| Gabrovo \| Haskovo \| Kardzhali \| Kyustendil \| Lovech \| Montana \| Pazardzhik \| Pernik \| Pleven \| Plovdiv \| Razgrad \| Ruse \| Shumen \| Silistra \| Sliven \| Smolyan \| Sofia \| Stara Zagora \| Targovishte \| Varna \| Veliko Tarnovo \| Vidin \| Vratsa \| Yambol
Gwleidyddiaeth ac Economi	Arlywydd Bwlgaria \| Prif Weinidog \| Cynulliad Cenedlaethol \| Pleidiau gwleidyddol \| Undeb Ewropeaidd \| Lev \| Cludiant \| Twristiaeth
Diwylliant	Bwlgareg \| Ieithoedd Slafonaidd \| Hen Slafoneg Eglwysig \| Eglwys Uniongred Bwlgaraidd \| Bwyd \| Llenyddiaeth \| Cerddoriaeth

Eginyn erthygl sydd uchod am Fwlgaria. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.