Maleisia

Oddi ar Wicipedia
Maleisia
ArwyddairBersekutu Bertambah Mutu Edit this on Wikidata
Mathgwladwriaeth sofran, member states of the Association of Southeast Asian Nations, gwlad Edit this on Wikidata
PrifddinasKuala Lumpur Edit this on Wikidata
Poblogaeth32,447,385 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 16 Medi 1963 Edit this on Wikidata
AnthemNegaraku Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethAnwar Ibrahim Edit this on Wikidata
Cylchfa amserUTC+08:00, Asia/Kuala_Lumpur Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Maleieg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolDe-ddwyrain Asia Edit this on Wikidata
GwladBaner Maleisia Maleisia
Arwynebedd330,803 km² Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaGwlad Tai, Brwnei, Indonesia, Singapôr, y Philipinau Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau3.780511°N 102.314362°E Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolGovernment of Malaysia Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholParliament of Malaysia Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y wladwriaeth
Yang di-Pertuan Agong Edit this on Wikidata
Pennaeth y wladwriaethIbrahim Iskandar of Johor Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Prif Weinidog Maleisia Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethAnwar Ibrahim Edit this on Wikidata
Map
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)$372,981 million, $406,306 million Edit this on Wikidata
ArianMalaysian ringgit Edit this on Wikidata
Canran y diwaith2 ±1 % Edit this on Wikidata
Cyfartaledd plant1.76 Edit this on Wikidata
Mynegai Datblygiad Dynol0.803 Edit this on Wikidata

Gwlad yn ne-ddwyrain Asia yw Maleisia. Cafodd Maleisia ei chreu ym 1957 ar ôl i'r hen wladfa Malaia ennill annibyniaeth o Brydain ar ôl cyfnod o wrthryfel.

Mae'r gwlad yn ffederasiwn o 13 talaith ac wedi'i rhannu'n ddwy gan Fôr De Tsieina. Roedd Singapôr yn rhan o Maleisia tan 1965.

Mae'r wlad yn gymysgedd o wahanol hiliau adiwyllianau. Mae namyn dros hanner y wlad yn Falaiaid ac yn swyddogol maent i gyd yn Fwslemiaid. Mae tua 30% o'r wlad o hil Tsieineaidd. Mae bron 10% o'r wlad o hil Indiaidd, y rhan fwyaf yn Tamil. Y crefydd swyddogol yw Islam ond oherwydd y cymysgedd o ddiwylliannau a hiliau mae'r wlad yn un aml-grefyddol ac aml-ddiwylliannol.

Yr iaith swyddogol a brodorol yw Maleieg (Bahasa Melayu) ond mae'r rhan fwyaf o'r boblogaeth yn medru siarad Saesneg hefyd. Y brifddinas yw Kuala Lumpur lle gellir gweld un o adeiladau tala'r byd, Tyrau Petronas.

Prif ddiwydiannau Maleisia yw olew a ffermio. Yn ystod cyfnod Mahathir Mohamad fel Prif Weinidog o 1981 i 2003, gwelwyd twf economaidd cyflym yn Malaysia, a gostyngodd y gyfradd o dargedau tlodi yn sylweddol. Roedd oes Mahathir hefyd yn gweld llawer o gynlluniau adeiladu mawr, gan gynnwys Tyrau Petronas. Ar ôl i Najib Razak dderbyn ei swydd fel Prif Weinidog yn 2009, cododd protestiadau cryf oherwydd y sgandal twyll 1MDB y cysylltir ag ef. Yn 2018, dan arweiniad Mahathir, llwyddodd y blaid wrthwynebol i guro Najib a chyflawni buddugoliaeth, ac ar ôl 15 mlynedd, ail-ymrwymodd fel Prif Weinidog.