Macau
|
|||||
| Arwyddair: dim | |||||
| Anthem: Gorymdaith y Gwirfoddolwyr (Anthem Gweriniaeth Pobl China) |
|||||
 |
|||||
| Prifddinas | dim | ||||
| Plwyf mwyaf (poblogaeth) |
Nossa Senhora de Fátima | ||||
| Iaith / Ieithoedd swyddogol | Tsieineeg, Portiwgaleg | ||||
| Llywodraeth | |||||
| - Prif Weithredwr | Edmund Ho Hau-wah |
||||
| Sefydliad - Meddiannwyd gan Bortiwgal - Trefedigaeth Portiwgal - Trosglwyddiad sofraniaeth |
1557 13 Awst 1862 20 Rhagfyr 1999 |
||||
| Arwynebedd - Cyfanswm - Dŵr (%) |
28.6 km² (*) dibwys |
||||
| Poblogaeth - Amcangyfrif 2007 - Cyfrifiad 2000 - Dwysedd |
520,400 (167ain) 431,000 18,196/km² (2il) |
||||
| CMC (PGP) - Cyfanswm - Y pen |
Amcangyfrif 2006 $14.3 biliwn (139ain) $28,436 (*) |
||||
| Indecs Datblygiad Dynol (2004) | 0.909 (25ain) – uchel | ||||
| Arian cyfred | Pataca Macau (MOP) |
||||
| Cylchfa amser - Haf |
MST (UTC+8) | ||||
| Côd ISO y wlad | .mo | ||||
| Côd ffôn | +853 |
||||
Rhanbarth Gweinyddol Arbennig sy'n perthyn i Weriniaeth Pobl China yw Macau (neu Macao). Mae'n cynnyws Gorynys Macau a dwy ynys (Taipa a Coloane) a leolir yn nelta Zhu Jiang (Afon Perl) yn ne-ddwyrain y wlad. Mae'n ffinio â thalaith Guangdong ac mae Hong Cong yn gorwedd 17 milltir i'r dwyrain.
Gweinyddwyd Macau gan Bortiwgal o 1557 hyd 1999, gan ei gwneud hi'r wladfa Ewropeaidd olaf yn Asia ar adeg ei throsgwlyddo yn ôl i Tsieina. Ymsefydlodd masnachwyr o Bortiwgal gyntaf ym Macau yn y 1550au. Ym 1557, cafodd Macau ei rhentu i Bortiwgal gan Ymerodraeth Tsieina fel porthladd masnach. Gweinyddodd Portiwgal y ddinas o dan awdurdod a sofraniaeth Tsieiniadd tan 1887, pan ddaeth Macau yn wladfa i'r ymerodraeth Borthiwgalaidd. Cafodd sofraniaeth ei throsglwyddo'n ôl i Tsieina ar Ragfyr 20fed 1999. Mae Cyd-Ddatganiad Tsieina-Portiwgal a Chyfraith Sylfaenol Macau'n mynnu bod Macau'n gweithredu gyda lefel uchel o anibynniaeth tan o leiaf 2049, hanner can mlynedd ar ôl y trosglwyddo.
O dan bolisi "un wlad, dau gyfundrefn", mae Llywodraeth Ganolog y Bobl Gweriniaeth Pobl Tsieina'n gyfrifol am amddiffyn y diriogaeth ac am faterion tramor tra bod Macau'n parhau i gynnal ei chyfundrefn gyfreithiol, heddlu, arian cyfredol, polisi tollau a pholisi mewnfudo. Mae Macau'n cyfrannu i sefydliadau rhyngwladol a digwyddiadau sydd ddim angen i'w haelodau feddiannu sofraniaeth genedlaethol.
Adeiladau a chofadeiladau[golygu]
- Camões Grotto
- Casino Lisboa
- Eglwys Gadeiriol Sant Pawl
- Fortaleza de Mong Há
- Fortaleza do Monte
- Pont Lotws
- Senedd
- Teml Na Tcha
Enwogion[golygu]
- Edmund Ho (g. 1955), gwleidydd
- Alex Fong Chung-Sun (g. 1963), actor
