Gweriniaeth Canolbarth Affrica
| |||||
| Arwyddair: "Unité, Dignité, Travail" (Ffrangeg) "Unoliaeth, Urddas, Gwaith" | |||||
| Anthem: La Renaissance (Ffrangeg) E Zingo (Sango) | |||||
 | |||||
| Prifddinas | Bangui | ||||
| Dinas fwyaf | Bangui | ||||
| Iaith / Ieithoedd swyddogol | Sango, Ffrangeg | ||||
| Llywodraeth | Gweriniaeth | ||||
| - Arlywydd | Faustin Touadera | ||||
| - Prif Weinidog | gwag | ||||
| Annibyniaeth - Dyddiad |
oddi wrth Ffrainc 13 Awst 1960 | ||||
| Arwynebedd - Cyfanswm - Dŵr (%) |
622,984 km² (43ain) 0 | ||||
| Poblogaeth - Amcangyfrif 2013 - Cyfrifiad 2003 - Dwysedd |
5,166,510 (123ain) 3,032,926 8.3/km² (213eg) | ||||
| CMC (PGP) - Cyfanswm - Y pen |
Amcangyfrif 2012 $3.89 biliwn (153ain) $800 (167ain) | ||||
| Indecs Datblygiad Dynol (2011) | 0.343 (179ain) – isel | ||||
| Arian cyfred | Ffranc CFA (XAF)
| ||||
| Cylchfa amser - Haf |
WAT (UTC+1) (UTC+1) | ||||
| Côd ISO y wlad | .cf | ||||
| Côd ffôn | +236
| ||||
Gwlad dirgaeedig yng Nghanolbarth Affrica yw Gweriniaeth Canolbarth Affrica (yn Ffrangeg: République Centrafricaine, yn Sango: Ködörösêse tî Bêafrîka). Y gwledydd cyfagos yw Gweriniaeth Ddemocrataidd Congo (Cinsiasa) a Gweriniaeth y Congo (Brazzaville) i'r de, Swdan a De Swdan i'r dwyrain, Tsiad i'r gogledd, a Chamerŵr i'r gorllewin. Mae Gweriniaeth Canolbarth Affrica yn gorchuddio ardal o 620,000 cilometr sgwâr (240,000 milltir sgwâr), ac mae ganddo boblogaeth o tua 4.7 miliwn.
Prifddinas a dinas fwyaf Gweriniaeth Canolbarth Affrica yw Bangui.
Mae hi'n annibynnol ers y 13eg o Awst, 1960, pan cafodd y wlad ryddid wrth Ffrainc.
Arlywydd y wlad yw Faustin Touadera.
Demograffeg[golygu | golygu cod y dudalen]
Ers cael annibynniaeth wrth Ffrainc, mae poblogaeth y wlad wedi cynyddu pedwar gwaith. Cododd y boblogaeth o 1,232,000 yn 1960 i tua 4,666,368 erbyn heddiw.
Mae dros 80 o grŵpiau ethnig gwahanol yng Ngweriniaeth Canolbarth Affrica. Y grŵpiau ethnig mwyaf yw :
- Yr Arabiaid Baggara
- Y Baka
- Y Banda
- Y Bayaka
- Y Fula
- Y Gbaya
- Y Kara
- Y Kresh
- Y Mbaka
- Y Mandja
- Y Ngbandi
- Y Sara
- Y Vidiri
- Y Wodaabe
- Y Yakoma
- Y Yulu
- Y Zande
- Ffrancwyr (oherwydd y cyfnod dan reolaeth Ffrainc)
- A llawer o grŵpiau ethnig lleol eraill
Crefydd[golygu | golygu cod y dudalen]
Yn 2010, roedd 80.3% o'r boblogaeth yn Gristnogion (60.7% Protestanaidd, 28.5% Catholig), ac 8.9% yn Fwslemiaid.
Ieithoedd[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae gan Gweriniaeth Canolbarth Affrica ddau iaith swyddogol - Ffrangeg a Sango. Iaith greole yw Sango sydd wedi'i ddatblygu i weithredu fel lingua franca i gysylltu'r holl grŵpiau ethnig yn y wlad. Mae e wedi'i selio ar iaith y Ngbandi. Gweriniaeth Canolbarth Affrica yw un o'r unig wledydd yn Affrica gyda iaith Affricanaidd fel iaith swyddogol.
Eginyn erthygl sydd uchod am Weriniaeth Canolbarth Affrica. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.