Defnyddiwr:Llywelyn2000/Rhestr o fudiadau yn Ewrop sydd dros annibyniaeth

Oddi ar Wicipedia
Cefnogwyr annibyniaeth Catalwnia yn Barcelona yn Hydref 2019

Rhestr o fudiadau yn Ewrop sydd dros annibyniaeth

Dyma restr o fudiadau cyfoes yn Ewrop sydd dros annibyniaeth. Ceir gwahanol raddau o annibyniaeth i wlad, a gall olygu ymwanahiad neu annibyniaeth lawn, lle mae sofraniaeth y wlad yn cael ei throsglwyddo i'w dwylo hi ei hun. Ceir nifer o fodelau gwahanol.[1]

Rhaid i'r gwledydd ar y rhestr hon fodloni tri maen prawf:

  1. Maent yn fudiadau gweithredol gydag aelodau gweithredol heddiw;
  2. Maent yn ceisio mwy o ymreolaeth neu hunanbenderfyniad ar gyfer rhanbarth daearyddol;
  3. Maent yn ddinasyddion / pobloedd yr ardal dan sylw ac nid yn dod o wlad arall.

O dan bob rhanbarth a restrir mae un neu fwy o'r canlynol:

  • Gwladwriaeth de facto (endid de facto): i gydnabod ranbarthau gydag ymreolaeth de facto;
  • Gwladwriaeth arfaethedig: enw arfaethedig ar gyfer y wladwriaeth sofran;
  • Ardal ymreolaethol arfaethedig: ar gyfer mudiadau sydd dros ragor o ymreolaeth i'w hardal,l ond nid annibyniaeth lwyr;
    • Llywodraeth ymreolaethol de facto: ar gyfer llywodraethau sydd â rheolaeth ymreolaethol de facto dros ranbarth;
    • Llywodraeth alltud: ar gyfer llywodraeth sydd wedi'i lleoli y tu allan i'r rhanbarth dan sylw, gyda neu heb reolaeth;
    • Plaid neu bleidiau gwleidyddol: i bleidiau gwleidyddol sy'n ymwneud â system wleidyddol i wthio am ymreolaeth neu wahaniad;
    • Sefydliad (au) milwriaethus: ar gyfer sefydliadau arfog;
    • Grŵp (iau) eiriolaeth: ar gyfer endidau nad ydynt yn gyfranogol, nad ydynt yn wleidyddol gyfranogol ;
    • Grŵp (iau) ethnig / ethno-grefyddol / hiliol / rhanbarthol / crefyddol.

Rhoddwyd holl ranbarthau Rwsia gyda'i gilydd mewn un tabl.

Mae grwpiau ethnig amrywiol yn Ewrop yn ceisio mwy o ymreolaeth neu annibyniaeth. Yn yr Undeb Ewropeaidd (UE), mae nifer o'r grwpiau hyn yn aelodau o Gynghrair Rydd Ewrop (European Free Alliance EFA). Mewn rhai achosion, mae'r grŵp yn ceisio uno'n wladwriaeth wahanol - mewn achosion lle nad yw hyn yn golygu creu endid gwladwriaethol newydd, ystyrir bod hyn yn 'iredentiaeth'. Nid yw'r mudiadau iredentaidd analog wedi'u cynnwys yma.

Azerbaijan[golygu | golygu cod]

Y sefyllfa filwrol gyfredol yn y rhanbarth
Gweriniaeth Ymreolaethol Talysh-Mughan

Tiriogaeth Oblast Ymreolaethol Nagorno-Karabakh gynt

  • Pobl: Armeniaid yn Azerbaijan
    •  Gweriniaeth Artsakh (cydnabyddir gan 3 aelod nad ydynt yn aelodau o'r Cenhedloedd Unedig)
      • Cynigiwyd: cydnabod statws Artsakh yn seiliedig ar egwyddor hunanbenderfyniad[2]
      • Sefydliad gwleidyddol: Cynulliad Cenedlaethol
      • Sefydliad milwrol: Byddin Amddiffyn Artsakh
  • Grŵp ethnig: Pobl Talysh
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Gweriniaeth Ymreolaethol Talysh-Mughan
    • Plaid Wleidyddol: Mudiad Cenedlaethol Talysh

Gwlad Belg[golygu | golygu cod]

Cymunedau Fflemaidd
Mudiadau ymreolaethol

 Cymuned Almaeneg ei hiaith yng Ngwlad Belg[3][4]

  • Pobl: Almaeneg eu hiaith
    • Gwladwriaeth arfaethedig:Dwyrain Gwlad Belg, uno â  Yr AlmaenPleidiau gwleidyddol: ProDG (cyn aelod o EFA), Plaid Rhyddid a Chynnydd, Plaid Gymdeithasol Gristnogol

 Fflandrys

 Walonia

Mudiadau ymwahanu eraill
 

 Cymuned Almaeneg ei hiaith yng Ngwlad Belg[3][4]

 Walonia neu Cymuned Ffrengig Gwlad Belg (mae'r ail yn cynnwys  Brwsel)

  • Pobl: Fflemiaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Fflandrys, uno â'r  Yr Iseldiroedd</img> Yr Iseldiroedd
      • Pleidiau gwleidyddol: Cynghrair Fflandrys Newydd (aelod o Gynghrair Rydd Ewrop), Libertair, Direct, Democratisch, Vlaams Belang a Mudiad Fflemeg-Sosialaidd
      • Mudiadau: Vlaamse Volksbeweging (VVB), Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen|nl, Taal Aktie Komitee a Voorpost

 Walonia or Cymuned Ffrengig Gwlad Belg (mae'r ail yn cynnwys  Brwsel)

Bosnia a Hertsegofina[golygu | golygu cod]

 Gwladwriaeth Srpska

  • Pobl: Serbiaid Bosnia a Herzegovina

Gwladwriaeth arfaethedig:  Gwladwriaeth Srpska neu uno gyda  Serbia

Croatia[golygu | golygu cod]

Mudiadau ymreolaethol

Istria Cymuned Croatiaidd Bosnia a Hertsegofina

  • Pobl: Croatiaid Bosnia a Hertsegofina
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Herzeg-Bosnia, fel trydydd endid coeth o Bosnia-Herzegovina
      • Sefydliad gwleidyddol: Cynulliad Cenedlaethol Croateg Bosnia a Hertsegofina
      • Pleidiau gwleidyddol: Undeb Democrataidd Croateg Bosnia a Herzegovina, Undeb Democrataidd Croateg 1990, Undeb Democrataidd Cristnogol Croateg

Cyprus[golygu | golygu cod]

Ardaloedd gogleddol ynys Cyprus a weinyddir gan Gypriaid Twrcaidd

Tiriogaeth ogledd-ddwyreiniol ynys Cyprus

  • Pobl: Cypriaid Twrcaidd
    • Gwladwriaeth De facto:  Gogledd Cyprus (a gydnabyddir gan Dwrci yn unig)
      • Cynigiwyd: ffederasiwn â Chyprus,[6] neu gydnabod Gogledd Cyprus[7]
      • Sefydliad gwleidyddol: Llywodraeth Gogledd Cyprus
      • Sefydliad milwriaethus: Lluoedd Diogelwch

Gweriniaeth Tsiec[golygu | golygu cod]

Map o ranbarth Morafia a honnir gan yr ymreolaethwyr Morafaidd.
Mudiadau ymreolaethol

 Morafia Morafia

  • Pobl: Morafiaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig:  Morafia Morafia
      • Plaid wleidyddol: Moravané (cyn aelod o'r EFA)
      • Sefydliad: Cymuned Genedlaethol Morafaidd

Denmarc[golygu | golygu cod]

Ynysoedd Ffaröe

 Ynysoedd Ffaröe

  • Pobl: Ffaro
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Gweriniaeth Ynysoedd Ffaröe
      • Pleidiau gwleidyddol: Plaid Weriniaethol, Cynnydd, Plaid y Bobl, Plaid y Ganolfan, Plaid Hunan Lywodraeth
      • Mudiad: Mudiad annibyniaeth Ynysoedd Ffaröe

Y Ffindir[golygu | golygu cod]

Åland

 Ynysoedd Åland[8]

  • Pobl: Åland Swediaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Ynysoedd Åland
      • Plaid wleidyddol: Dyfodol Åland (aelod EFA)

Ffrainc[golygu | golygu cod]

Lleoliad presennol Alsace yn Ffrainc
Lleoliad Gwlad y Basg
Lleoliad Llydaw
Lleoliad Normandi
Lleoliad y Corsica
Lleoliad Ocsitania
Lleoliad Profens
Mudiadau dros annibyniaeth

 Alsace

  • Pobl: Alsatiaid (Allemanics)
    • Gwladwriaeth arfaethedig:  Alsace
      • Pleidiau gwleidyddol: Elsass Zuerst, Unser Land (aelod EFA)

 Gwlad y Basg Ffrengig

 Bretagne Llydaw hanesyddol, gan gynnwys Llydaw gweinyddol a rhannau o  Pays de la Loire

 Corsica

  • Pobl: Corsicaniaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig:  Corsica
      • Plaid wleidyddol: Corsica Libera, Pè a Corsica
      • Grŵp milwriaethus: National Liberation Front of Corsica

 Ocsitania

  • Pobl: Occitans
    • Gwladwriaeth arfaethedig:  Ocsitania
      • Pleidiau gwleidyddol: Partit de la Nacion Occitana, Aran Amassa, Chwith Gweriniaethol Ocsitan
      • Mudiad gwleidyddol: Bastir!

 Fflandrys[13][14]

 Profens

  • Pobl: Provençals (Occitans)
    • Gwladwriaeth arfaethedig:  Profens
      • Grŵp milwriaethus: Front Nacionala Liberacion de Provença

 Catalwnia Northern Catalonia

Mudiadau ymreolaethol

 Alsace

 Bretagne

 Corsica

  • Pobl: Corsicans
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig:  Corsica
      • Plaid wleidyddol: Partitu di a Nazione Corsa (aelod o EFA)

 Alpes-Maritimes

 Normandi (ardal weinyddol)

  • Pobl: Pobl Normandi
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig:
      • Plaid wleidyddol: Mouvement normand

 Savoie

  • Pobl: Savoyiaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Savoie
      • Plaid wleidyddol: Mudiad Règion Savouè (aelod o EFA)

 Ocsitania

  • Pobl: Occitaniaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig:  Ocsitania
      • Pleidiau gwleidyddol: Partit Occitan (aelod o EFA)

Uwch Ddyffryn Chevreuse[21]

Georgia[golygu | golygu cod]

Amlinellir rhaniadau gweinyddol Sioraidd mewn du. Tiriogaethau Georgia mewn pinc.

Gweriniaeth Ymreolaethol Abkhazia

  • Pobl: Abkhaziaid
    • Gwladwriaeth De facto:  Abkhazia[22] (cydnabyddir gan 6 aelod o'r Cenhedloedd Unedig)
      • Sefydliad gwleidyddol: Llywodraeth Abkhazia
      • Sefydliad milwriaethus: Lluoedd Arfog Abkhazian

Tiriogaeth Oblast Ymreolaethol De Ossetian gynt

  • Pobl: Ossetiaid
    • Gwladwriaeth De facto:  De Ossetia[23] ( cydnabyddir gan 5 aelod o'r Cenhedloedd Unedig )
      • Sefydliad gwleidyddol: Llywodraeth De Ossetia
      • Sefydliad milwriaethus: Lluoedd Arfog De Ossetia

Yr Almaen[golygu | golygu cod]

Bafaria
De Schleswig
Dwyrain Frisia
Lusatia
Gogledd Frisia

Bafaria

  • Pobl: Bafariaid, Franconiaid, Swabiaid

Daniaid De Schleswig

  • Pobl: Daneg
    • Gwladwriaet arfaethedig: Southern Schleswig neu uno â  Denmarc Denmarc
      • Plaid wleidyddol: Ffederasiwn Pleidleiswyr De Schleswig
Mudiadau dros annibyniaeth

Bafaria

  • Pobl: Bafariaid, Franconiaid, Swabiaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Bafaria
      • Plaid wleidyddol: Plaid Bafaria (aelod EFA), [24] Undeb Cymdeithasol Cristnogol ym Mafaria

East Frisia (gan gynnwys  Saterland)

  • Pobl: Dwyrain Frisians, Frisians, Saterland Frisians
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Dwyrain Frisia
      • Plaid wleidyddol: Die Friesen

Lusatia

  • Pobl: Sorbs
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Lusatia
      • Plaid wleidyddol: Cynghrair Lusatian

Gogledd Frisia

  • Pobl: Gogledd Frisia, Frisiaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Gogledd Frisia
      • Plaid wleidyddol: Die Friesen

Schleswig-Holstein

  • Pobl: Daniaid, Ffrisiaid, Almaenwyr
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: De Schleswig
      • Plaid wleidyddol: Ffederasiwn Pleidleiswyr De Schleswig

Yr Eidal[golygu | golygu cod]

Uno'r Eidal
Tiriogaeth Rydd Trieste
Sisili

Dyffryn Aosta

  • Pobl: Ffrangeg, Eidaleg
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Cwm Aosta / Valdosta
      • Pleidiau gwleidyddol: Undeb Valdostan, clymblaid dde-dde, For the Autonomy, Edelweiss, Lega Nord Valle d'Aosta

Friuli-Venezia Giulia

  • Pobl: Friuliaid
    • Gweriniaeth arfaethedig: Friuli
      • Pleidiau gwleidyddol:
        • Pleidiau dros Annibyniaeth: Res Publica Furlane-Parlament Furlan,[25] Patrie Furlane, Friulian Front,[26]
        • Pleidiau ymreolaethol: Cytundeb ar gyfer Ymreolaeth

Talaith Trieste

Lombardy

  • Gwladwriaeth arfaethedig: Gweriniaeth Lombardia
    • Pleidiau ymreolaethol: Lega Autonomia Lombarda
    • Pleidiau dros annibyniaeth: Annibyniaeth Pro Lombardia, Lega Lombarda[30]

Gogledd yr Eidal

  • Gwladwriaeth arfaethedig: Padania
    • Pleidiau ymreolaethol: Lega Nord, Gogledd Mawr
    • Pleidiau dros annibyniaeth: Lega Nord (gynt), Lega Padana, Undeb Padanian, Undeb Padanian Alpaidd

Sardinia

  • Pobl: Sardiniaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: { Gweriniaeth Sardinia
      • Pleidiau ymreolaethol: Fortza Paris, Diwygwyr Sardinian
      • Pleidiau dros annibyniaeth: Plaid Weithredu Sardinian, Cenedl Sardinia, Gweriniaeth Annibyniaeth Sardinia, Gweriniaeth Gweriniaeth Sardinia, Plaid Sardiniaid, eraill

Sisili

  • Pobl: Siciliaid
    • Gweriniaeth arfaethedig: Sisili
      • Pleidiau gwleidyddol (ymreolaethol): Plaid Sosialaidd Sisili, Plaid y Sisiliaid
      • Pleidiau dros annibyniaeth: Sisili Rhydd[31]
      • Grwpiau: Ffrynt Cenedlaethol Sisili,[32] Sicilia Nazione,[33] Mudiad Rhyddhad Cenedlaethol Sisili.[34]

De Tyrol

    • Gwladwriaeth arfaethedig: uno Tyrol ag Delwedd:Austria)
      • Pleidiau gwleidyddol: Die Freiheitlichen, Rhyddid De Tyrolean, Undeb Dinasyddion De Tyrol

Veneto

  • Gwladwriaeth arfaethedig: Gweriniaeth Fenis
    • Pleidiau gwleidyddol (ymreolaeth): Liga Veneta, Veneto ar gyfer Ymreolaeth
    • Pleidiau gwleidyddol (secessionist): Plaid Fenisiaid, Annibyniaeth Fenis, We Are Veneto, Liga Veneta Repubblica, Undod Pobl Fenisaidd, Chwith Fenisaidd

Cosofo[golygu | golygu cod]

Gogledd Cosofo

Gogledd Kosovo / Ibar Kolašin [35][36]

  • Pobl: Serbiaid Kosovo
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Cymuned y Bwrdeistrefi Serbaidd o fewn  Kosovo neu ail-uno â  Serbia[37]
      • Sefydliadau gwleidyddol: Cynulliad Cymuned y Bwrdeistrefi (statws anhysbys), Rhestr Serbiaid

Lithwania[golygu | golygu cod]

Mudiadau ymreolaethol

Samogitia

  • Pobl: Samogitiaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Samogitia
      • Sefydliadau gwleidyddol: Plaid Samogitian

Moldofa[golygu | golygu cod]

Transnistria
Gagauzia
Gwladwriaeth rydd:

Transnistria

Mudiadau dros annibyniaeth lwyr neu ymreolaethol

Nodyn:Country data Gagauzia

Yr Iseldiroedd[golygu | golygu cod]

Mudiadau ymwahanu neu ymreolaethol arfaethedig

Frisia

  • Pobl: Frisiaid, Gorllewin Frisiaid
    • Ardal arfaethedig y wladwriaeth neu ymreolaethol:</img> Gorllewin Frisia, neu uno â gwladwriaethau tramor</img></img></img>:</img></img></img>Frisia
      • Plaid wleidyddol: Plaid Genedlaethol Ffriseg, (aelod EFA) Die Friesen
      • Statws: Mudiad democrataidd yn ceisio mwy o ymreolaeth i bobl sy'n siarad Ffriseg yn Friesland [38]

Gwlad Pwyl[golygu | golygu cod]

Mudiadau ymreolaethol

Upper Silesia

  • Pobl: Silesiaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Silesia
      • Plaid wleidyddol: Mudiad Ymreolaeth Silesia [39]

Kashubia

  • Pobl: Kashubiaid
    • Ardal neu wladwriaeth ymreolaethol arfaethedig: Kashubia
      • Plaid wleidyddol: Undod Kashubian
Mudiadau dros ymwahanu

Gdańsk

  • Pobl: Danzigers, Pwyliaid a Kashubiaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Dinas Am Ddim Danzig
      • Llywodraeth alltud: Llywodraeth Rydd Dinas Danzig yn Alltudiaeth

Rwmania[golygu | golygu cod]

Transylfania a Banat[40][41]

  • Pobl: Rhufeiniaid, Hwngariaid, Sacsoniaid Transylvanian
    • Ardal neu wladwriaeth ymreolaethol arfaethedig: Transylfania
      • Sefydliadau gwleidyddol: Liga Transilvania-Banat, plaid ranbarthol dan arweiniad Sabin Gherman. [42]
      • Sefydliadau eiriolaeth: Liga Pro Europa, corff anllywodraethol rhanbarthol Rwmania-Hwngari[42] Provincia, grŵp o ddeallusion sy'n hyrwyddo rhanbartholi Rwmania.[42], Ymgyrch Ymreolaeth ar gyfer Transylvania (AFT).[43] Cynghrair Ddemocrataidd Transylvania (Liga Transilvania Democrată), corff anllywodraethol rhanbarthol,[40][44] Cynghrair Banat (Liga Banateana), corff anllywodraethol rhanbarthol.[41][45]

Székely Land

Y seddi Székely hanesyddol ar fap Rwmania heddiw
  • Pobl: Székelys
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Gwlad y Székely
      • Sefydliadau gwleidyddol: Undeb Democrataidd Hwngariaid yn Rwmania, mae'r galw am ymreolaeth Hwngari wedi bod yn rhan o'u rhaglen er 1993.[46] Plaid Ddinesig Hwngari, fe wnaethant arwyddo setliad gydag Undeb Democrataidd Hwngari yn Rwmania ynghylch cydweithredu a chefnogaeth ar y cyd i ymreolaeth Hwngari.[47] Plaid Pobl Hwngari Transylvania (PPMT), mae'r blaid yn cynnig sefydlu senedd a llywodraeth Transylvanian ac yn cefnogi achos ymreolaeth Szekler yng Ngwlad y Szekely.[48] Mae hefyd yn cefnogi ymreolaeth diriogaethol ar gyfer Partium.[49]
      • Sefydliadau eiriolaeth: Cyngor Cenedlaethol Szekler[50]

Partium

  • Pobl: Hwngariaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Partiwm
      • Sefydliadau eiriolaeth: Cyngor Cenedlaethol Hwngari Transylvania[51]
Number Land Capital Area Population Ethnic Main Political Party
Ural Federal District of European Russia
1 Ural Republic Yekaterinburg 194,800 4,300,000 Russian people Ural Democratic Foundation
Volga Federal District of European Russia
2 Idel-Ural Kazan 321,400 11,000,000 Volga people Free Idel-Ural
3 Bashkortostan Ufa 143,600 4,050,000 Bashkorts The Heavenly Wolf
4 Tatarstan Kazan 68,000 4,000,000 Tatars All-Tatar Public Center
5 Udmurtia Izhevsk 42,100 1,500,000 Udmurts Udmurt Republican National Party
6 Mordovia Saransk 26,200 800,000 Mordovians Democracy and Independence Mordvin Front
7 Mari El Yoshkar-Ola 23,200 700,000 Maris Mari Ushem
8 Chuvashia Cheboksary 18,300 1,250,000 Chuvash Chuvash National Movement
Northwestern Federal District of European Russia
9 Komi Republic Syktyvkar 415,900 850,000 Komi Komi People's Congress
10 Nenetsia Naryan-Mar 176,700 45,000 Western Nenets Nenet National Movement
11 Karelia Petrozavodsk 172,400 600,000 Karelians
12 Kaliningrad Kaliningrad 84,500 1,800,000 Kaliningradians Baltic Republican Party
13 Permyakia Kudymkar 32,770 120,000 Permyaks Komi People's Congress
14 Leningrad Leningrad 15,100 1,000,000 Ingrians Free Ingria
Southern Federal District of European Russia
15 Don Republic Rostov 100,800 4,200,000 Donians Free Cossack Movement (Rostov Oblast)
16 Kuban Krasnodar 76,000 5,300,000 Kubanians Free Cossack Movement (Krasnodar Krai)
17 Kalmykia Elista 76,000 300,000 Kalmyk people
North Caucasian Federal District of European Russia
19 Circassia Sochi 50,000 1,000,000 Circassians Circassian nationalism
20 Chechnya Grozny 17,300 1,500,000 Chechens Chechen Republic of Ichkeria
21 Lezgistan Akhty 10,000 800,000 Lezgins Lezgin nationalism
22 Karachay-Balkaria Karachayevsk 10,000 300,000 Karachays & Balkars Balkar and Karachay nationalism
23 Ingushetia Magas 3,000 500,000 Ingush Ingush People Council
24 Rutulia Derbent 2,170 65,000 Rutuls Rutul National Revival Front
25 Abazinia Adlersky 2,000 50,000 Abazins World Congress of Abkhaz-Abazin people
26 Lakistan Kumukh 1,500 200,000 Laks Lak National Council
27 Tabasaranstan Khuchni 1,400 75,000 Tabasarans Tabasaran National Movement
28 Avaria Khunzakh Unknown 850,000 Avars Avar National Union
29 Darginstan Levashi Unknown 500,000 Dargwa Free Society of Dargo
30 Kumykia Tarki Unknown 500,000 Kumyks Tenglik
31 Nogaia Erken Unknown 100,000 Nogais Association of Nogais of Dagestan
32 Aghulistan Aguldere Unknown 25,000 Aghuls Agul Gelinbatan

Slofacia[golygu | golygu cod]

Cyfansoddiad ieithyddol Slofacia, yn ôl Cyfrifiad 2011
Mudiadau ymreolaethol

De Slofacia:

  • Pobl: Hwngariaid
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Ymreolaeth diriogaethol ar gyfer bloc ethnig cryno Hwngari ac ymreolaeth ddiwylliannol ar gyfer rhanbarthau presenoldeb Hwngari,[52] neu uno â  Hwngari
      • Pleidiau gwleidyddol (ymreolaeth): Plaid Cymuned Hwngari, [53] Yn 2010, adnewyddodd y blaid eu galw am ymreolaeth. [54]

Sbaen[golygu | golygu cod]

Gwladwriaethau arfaethedig Sbaen

Andalucía

  • Pobl: Andalusian
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Andalucía
      • Pleidiau gwleidyddol (cenedlaetholwr): Bloque Andaluz de Izquierdas, Partido Comunista del Pueblo Andaluz
      • Pleidiau gwleidyddol dros ymwahanu: Nación Andaluza, Candidatura Unitaria de Trabajadores
      • Mudiadau ieuenctid: Jaleo!!!!, Juventud Independentista Revolucionaria Andaluza, Juventudes Andalucistas
      • Undeb llafur: Sindicato Andaluz de Trabajadores

 Aragon  

  • Pobl: Aragoneg
    • Gwladwriaeth arfaethedig
      • Sosialaidd: Aragon
      • Ffederalwr: Teyrnas Aragon Aragon
        • Plaid wleidyddol (cenedlaetholwr): Chunta Aragonesista, Tierra Aragonesa
        • Plaid wleidyddol dros ymwahanu: Estau Aragonés, Puyalón de Cuchas ,
        • Mudiadau ieuenctid: Purna Astral, Chobenalla Aragonesista
        • Undeb llafur: Sindicato Obrero Aragonés (SOA)
        • Sefydliadau dros annibyniaeth eraill: A Enrestida, Sindicato d'Estudiants Independentistas y Revolucionarias d'Aragón ( SEIRA ), Bloque Independentista de Cuchas

 Asturias

  • Pobl: Asturiaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig:Asturias</img> Asturias
      • Pleidiau gwleidyddol dros annibyniaeth: Partíu Asturianista, Unión Renovadora Asturiana, Unidá, Compromisu por Asturies Andecha Astur
      • Mudiadau ieuenctid: Darréu, UNA-Mocedá, Fai!
      • Undebau llafur: Corriente Sindical d'Izquierda, SUATEA
      • Sefydliadau dros annibyniaeth eraill: Sofitu

 Ynysoedd Balearig

  • Pobl: Baleariciaid - Catalaniaid â llinach Catalaneg
    • Gwladwriaeth arfaethedig:  Ynysoedd Balearig Gwledydd Catalwnia (Cydffederasiwn Gwladwriaethau Catalwnia)
      • Pleidiau gwleidyddol: Partit Socialista de Mallorca-Entesa Nacionalista (ym Majorca ), Més per Menorca, Més per Mallorca
      • Grwpiau eiriolaeth ieuenctid: Arran, Joventuts d'Esquerra Republicana de les Illes Balears

Nodyn:Alias gwlad Basque Country Gwlad y Basg (cymuned ymreolaethol)

 Yr Ynysoedd Dedwydd

  • Pobl: Canariaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Gweriniaeth yr Ynysoedd Dedwydd
      • Pleidiau gwleidyddol dros ymreolaeth: Coalición Canaria, Partido Nacionalista Canario, Centro Canario Nacionalista, Nueva Canarias
      • Pleidiau gwleidyddol dros ymreolaeth: FREPIC-AWAÑAK, Alternativa Nacionalista Canaria, Canaria Poblogaidd Alternativa, Unidad del Pueblo
      • Undeb llafur: Canaria Intersindical
      • Mudiad ieuenctid: Azarug

Castile

  • Pobl Castiliaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Castile
      • Pleidiau dros ymreolaeth: Partido Castellano PCas
      • Pleidiau dros ymwahanu: Izquierda Castellana
      • Mudiadau ieuenctid: Yesca

 Catalwnia

  • Pobl: Catalans
    • Gwladwriaeth arfaethedig:Nodyn:Alias gwlad Catalonia Gweriniaeth Catalwnia - Gwledydd Catalwnia (Cydffederasiwn Gwladwriaethau Catalwnia) (hy gan gynnwys ardaloedd eraill sy'n siarad Catalaneg)
      • Pleidiau gwleidyddol:
      • Pleidiau gwleidyddol (ymreolaeth): Catalunya en Comú - Podem (8/135)
      • Sefydliadau sifil: Assemblea Nacional Catalana, Diwylliannol Ómnium, Cymdeithas y Bwrdeistrefi ar gyfer Annibyniaeth, Cyfansoddwr Procés, Catalunya Acció, Sobirania i Progrés, Pwyllgorau Amddiffyn y Weriniaeth
      • Grwpiau eiriolaeth ieuenctid: Arran, La Forja, Joventuts d'Esquerra Republicana de Catalunya, Joves d'Esquerra Verda, Joventut Nacionalista de Catalunya, Unió de Joves

Nodyn:Alias gwlad Galicia Galicia

  • Pobl: Galiciaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Galiza, neu uno â  Portiwgal
      • Plaid wleidyddol: Bloc Cenedlaetholwr Galisia (Bloc Cenedlaetholwr Galisia) (cofrodd) (aelod EFA), Brawdoliaeth Anova-Genedlaetholgar (annibynnol, yn cynnwys Ffrynt Boblogaidd Galisia), Compromiso por Galicia (ffederalwr canrifol), Terra Galega (ymreolaeth), Clymblaid Galisia (Plaid genedlaetholgar)
      • Undebau: Gedega Intersindical Confederación (CIG) ac Central Unitaria de Traballadores (CUT)
      • Grwpiau eiriolaeth ieuenctid: Galiza Nova, Xeira, BRIGA ac Erguer-Estudantes da Galiza (myfyrwyr)
      • Sefydliad milwriaethus: Resistência Galega

León

  • Pobl: Leonese
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig:</img> Rhanbarth Leonese
      • Pleidiau gwleidyddol: Unión del Pueblo Leonés UPL
      • Mudiadau ieuenctid: RUCHAR Mocedá Llionesa [55]
      • Grwpiau eiriolaeth: AGORA País Llionés
      • Sefydliadau milwriaethus: Tierra Lleunesa

 Navarre

  • Pobl: Navarriaid neu Navarrese (is-grŵp o Fasgiaid )
    • Gwladwriaeth arfaethedig: uno â'r  Gwlad y Basg - Euskal Herria
      • Pleidiau gwleidyddol: Geroa Bai, Bildu, Gweithredu Cenedlaetholgar Basgeg, Batasuna
      • Sefydliadau milwriaethus: ETA (Euskadi Ta Askatasuna) (cadoediad ers 2011)

Nodyn:Alias gwlad Valencian Community Valencia

  • Pobl: Valensiaid - Catalaneg (y rhai â llinach Catalaneg)
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Gwlad Valencia neu uno â Gwledydd Catalwnia
      • Pleidiau gwleidyddol: Bloc Cenedlaetholwr Valencian, Menter y Bobl Falenaidd, Ymgeiswyr Undod Poblogaidd, Chwith Gweriniaethol Gwlad Valencian, Talaith Valensia, Chwith Cenedlaetholwr Valenciaidd, Chwith Valenciaidd
      • Grwpiau eiriolaeth: Mae Valenswyr Pro-Gatalanaidd (sy'n amddiffyn syniadau pan-Gatalwnia a Fuster) yn cynnig creu Gwladwriaeth Falensaidd a rhyw fath o ailgysylltiad â gweddill ardaloedd Catalanaidd. Ychydig iawn o fewn Valensiaid gwrth-Gatalaneg oedd dros annibyniaeth Teyrnas Valensia oddi wrth Catalwnia a Sbaen.[56][57]
      • Grwpiau eiriolaeth ieuenctid: Arran, Ieuenctid Compromís (dros sofraniaeth, ond heb fod yn gwbwl annibynol, yn bennaf), Ieuenctid Chwith dros Weriniaeth yng Ngwlad Valensia
      • Undeb llafur: Valenciana Intersindical
      • Sefydliadau eraill: Sofraniaeth Valencian (Sobirania Valenciana)

Dyffryn Aran

  • Pobl: Aranese (is-set o Gascon Occitans)
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: Dyffryn Aran - o fewn  Catalwnia neu uno â  Ocsitania
      • Pleidiau gwleidyddol: Convergència Democràtica Aranesa, Unitat d'Aran, Partit Renovador d'Arties-Garòs, Esquèrra Republicana Occitana, Partit de la Nacion Occitana, Partit Occitan

Swistir[golygu | golygu cod]

Mudiadau ymreolaethol

Ardal y Jura

  • Pobl: Jurassien (Ffrangeg ei hiaith)
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig: uno tair ardal Bernese Jura ac Ardal Laufen â'r Chanton Jura
      • Sefydliadau milwriaethus: Mouvement Autonomiste Jurassien (Mudiad ymreolaeth Jwrasia),[58] Groupe Bélier (Mudiad gweithredwyr ieuenctid)[59]
  • Rhanbarth Jura
    Rhanbarth Jura
  • Dangosir y rhan Ffrangeg ei hiaith o'r Swistir mewn gwyrdd ar y map hwn
    Dangosir y rhan Ffrangeg ei hiaith o'r Swistir mewn gwyrdd ar y map hwn

Sweden[golygu | golygu cod]

Scania

  • Pobl ethnocultural: Scaniaid
    • Gwladwriaeth arfaethedig: Scania neu ailuno â  Denmarc
      • Plaid wleidyddol: Plaid Scania

Y Deyrnas Gyfunol[golygu | golygu cod]

Gwledydd y Deyrnas Unedig
Mudiadau dros annibyniaeth

 Cernyw

 Lloegr

  • Pobl: Saeson
    • Gwladwriaeth arfaethedig:  Lloegr
      • Pleidiau gwleidyddol: Democratiaid Lloegr [60]

Gogledd Iwerddon

 Yr Alban

Northern England

  • Gwladwriaeth arfaethedig: Gogledd Lloegr, o dan yr enw Northumbria
    • Pleidiau Gwleidyddol: Plaid Annibyniaeth y Gogledd

 Cymru

Mudiadau ymreolaethol

 Lloegr

  • Pobl: Saeson
    • Ardal ymreolaethol arfaethedig:  Lloegr
      • Pleidiau gwleidyddol: Democratiaid Lloegr,[65] UKIP [66]
      • Grwpiau eiriolaeth: Ymgyrch dros Senedd yn Lloegr

 Yr Alban

 Cymru

 Cernyw

 Ynys Manaw

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ Harris, Jerry (2009). The Nation in the Global Era Conflict and Transformation. Brill. t. 320. ISBN 978-90-04-17690-4.
  2. ↑ https://www.rferl.org/a/armenia-osce-role-nagorno-karabakh-settlement/31153905.html
  3. ↑ 3.0 3.1 De Vries, J.; Tielemans, A. (2008-08-15). "De triangelspeler van België: Duitstalig België" (yn Iseldireg). De Groene Amsterdammer. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-09-27. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "De Groene Amsterdammer" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
  4. ↑ 4.0 4.1 "Duitstalige Gemeenschap wil extra bevoegdheden". De Morgen (yn Iseldireg). 2009-09-15. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "De Morgen" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
  5. ↑ Armed Peacekeepers in Bosnia. Diane. 2004. t. 122. ISBN 978-1-4289-1020-1.
  6. ↑ Top Turkish officials slam Turkish Cypriot leader for remarks
  7. ↑ "Erdogan visits Northern Cyprus, calls for two-state solution for island". Reuters. 15 November 2020.
  8. ↑ Gråsten, Hanna (12 June 2018). "Ahvenanmaan itsenäisyyttä ajavan puolueen johtaja: Suomesta tulossa yhä enemmän yksikielinen: 'Pienillä askelilla ruotsi suljetaan pois'". Iltalehti (yn Ffinneg). Cyrchwyd 19 October 2019.
  9. ↑ 9.0 9.1 Zubiaga, M. et al.: Towards a Basque State. Nation-building and institutions, Bilbo: UEU, 2012 ISBN 978-84-8438-421-2.
  10. ↑ Mateos, T. et al.: Towards a Basque State. Citizenship and culture, Bilbo: UEU, 2012 ISBN 978-84-8438-422-9.
  11. ↑ Antiguedad, I. et al.: Towards a Basque State. Territory and socioeconomics, Bilbo: UEU, 2012 ISBN 978-84-8438-423-6.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 "Current Campaigns". Celtic League. Cyrchwyd 7 April 2015. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "celticleague" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
  13. ↑ Sabéran, Haydée (7 July 2008). "Le collège change de nom, le principal est menacé par les extrémistes flamands". Libération.fr.
  14. ↑ "Société : Alors que la Catalogne s'embrase, la Flandre française s'interroge sur elle-même". 19 October 2019.
  15. ↑ "Catalunya del Nord". locals.esquerra.cat. Cyrchwyd 2020-02-08.
  16. ↑ "El nou partit 'Oui au Pays Catalan' opta pel regionalisme i la renúncia a la llengua catalana". VilaWeb (yn Catalaneg). Cyrchwyd 2020-02-08.
  17. ↑ "Catalunya Nord per la independència". Assemblea Nacional Catalana (yn Catalaneg). Cyrchwyd 2020-02-08.
  18. ↑ "Catalunya Nord". Òmnium Cultural (yn Catalaneg). Cyrchwyd 2020-02-08.
  19. ↑ "Joventuts d'Esquerra Republicana". joventrepublica.cat. Cyrchwyd 2020-02-08.
  20. ↑ (yn fr) Parti niçois, http://www.partinicois.com/
  21. ↑ Rédaction, La (15 May 2019). "Coignières - Vers une intégration partielle de la commune au PNR ?". La Gazette de Saint-Quentin-en-Yvelines.
  22. ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-18175030
  23. ↑ https://www.bbc.com/news/world-europe-18269210
  24. ↑ 24.0 24.1 Satzung der Bayernpartei, 30. October 2011, from: bayernpartei.de, 28 August 2018
  25. ↑ "Dopo il Veneto prova anche il Friuli Il "referendum" degli indipendentisti". Corriere della Sera. 27 July 2014.
  26. ↑ "I movimenti per l'autonomia e per l'indipendenza in FVG - Bora.La". 17 April 2013.
  27. ↑ "Home". www.triestelibera.one.
  28. ↑ "Trieste: The Italian city that wants a divorce". BBC.
  29. ↑ "The Free State of Trieste". Slate.
  30. ↑ "Cos'è pro Lombardia - pro Lombardia Indipendenza".
  31. ↑ "Siciliani Liberi" (yn Eidaleg). Siciliani Liberi. Cyrchwyd 25 February 2017.
  32. ↑ "Fronte Nazionale Siciliano" (yn Eidaleg). Facebook. Cyrchwyd 25 February 2017.
  33. ↑ "Sicilia Nazione" (yn Eidaleg). Sicilia Nazione. Cyrchwyd 25 February 2017.
  34. ↑ "Vlaskamp van Loo Attorneys". msln.org. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 February 2005.
  35. ↑ "The Brussels Agreement and Serbia's National Interests: A Positive Balance Sheet?" (PDF). KONRAD -ADE NAUER -ST I FT UNG. 25 April 2014. Cyrchwyd 4 May 2015.
  36. ↑ Ilić, Jovan (1995). "The Serbian question in the Balkans".
  37. ↑ BBC, Could Balkan break-up continue?, 22.02.08
  38. ↑ "FNP program for the Provincial Elections 2007". Frisian National Party. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 October 2007. Cyrchwyd 12 April 2009.
  39. ↑ and People of the Silesian Nationality "Silesian Autonomy Movement" Check |url= value (help). Silesian Autonomy Movement. Cyrchwyd 10 April 2009.
  40. ↑ 40.0 40.1 "De ce "Liga Transilvania Democrată"" [Why "Transylvania Democratic League"] (yn Rwmaneg). Neuerweg. 21 March 2014. Cyrchwyd 15 June 2014. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "ligatran" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
  41. ↑ 41.0 41.1 "Program" (yn Rwmaneg). Liga Banateana. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 December 2018. Cyrchwyd 20 June 2014. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "ligabanat" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
  42. ↑ 42.0 42.1 42.2 "Cooperating regionalist and autonomy movements in Europe" (PDF). Central European University. 2007. Cyrchwyd 30 March 2014.
  43. ↑ "Petiţie pentru autonomia Transilvaniei, depusă la Prefectura Cluj" [Petition for the autonomy of Transylvania, Cluj filed Prefecture] (yn Rwmaneg). Romania libera. 12 March 2014. Cyrchwyd 30 March 2014.
  44. ↑ "Liga Transilvania Democrată a mai anunţat că se va implica şi din punct de vedere logistic pentru a obţine numărul necesar de semnături" [Transylvania Democratic League announced that it will involve and logistically to get the required number of signatures] (yn Rwmaneg). Nova TV. 15 October 2013. Cyrchwyd 15 June 2014.
  45. ↑ "Bănăţenii vor autonomie economică şi administrativă: "Acest lucru nu înseamnă independenţa sau ruperea de România"" [Economic and administrative autonomy of Banat: "This does not mean independence or breaking of Romania"] (yn Rwmaneg). Adevarul. 29 October 2012. Cyrchwyd 20 June 2014.
  46. ↑ "Borbély az autonómiatervezet ről: ejnye, hogy megijedtünk!" [Barber's autonomy from the draft: ahem, that scared!] (yn Rwmaneg). kronika. 28 March 2014. Cyrchwyd 28 March 2014.
  47. ↑ "Jövő héten egyeztet az MPP és az RMDSZ az autonómia-tervezetről". transindex.ro. 25 March 2014. Cyrchwyd 28 March 2014.
  48. ↑ "Cultural autonomy and territorial federalism: two voting options for Hungarians in Transylvania". Nationalia. 13 November 2012. Cyrchwyd 28 May 2014.
  49. ↑ "Megalakult a Partiumi Autonómia Tanács" [The formation of the Partium Council Autonomy] (yn Hwngareg). Kitekinto. 22 July 2013. Cyrchwyd 20 June 2014.
  50. ↑ "Szekler National Council". Cyrchwyd 12 April 2009.
  51. ↑ "Nyílt pályázat a Partium jelképeinek megtervezésére" [Open tender for the design of the Partium symbols] (yn Hwngareg). Erdely. 21 May 2013. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 1 July 2014. Cyrchwyd 20 June 2014.
  52. ↑ "Berényi: A tömbnek területi, a szórványnak kulturális autonómiát". bumm.sk. 20 July 2013. Cyrchwyd 29 March 2014.
  53. ↑ "Head of party for ethnic Hungarians in Slovakia says autonomy necessary for minority's survival". politics.hu. 17 April 2013. Cyrchwyd 3 April 2014.
  54. ↑ "A felvidéki önrendelkezés kilátásairól az autonómia albizottság ülésén". mkp.sk. 16 April 2013. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 30 March 2014. Cyrchwyd 29 March 2014.
  55. ↑ Llionesa, Ruchar Mocedá. "Ruchar Mocedá Llionesa: Presentación RUCHAR Mocedá Llionesa". Ruchar Mocedá Llionesa. Cyrchwyd 2016-09-09.
  56. ↑ Independència Valenciana (Valencian)
  57. ↑ "Noticias - Valenciafreedom - La web que lucha contra la imposicion catalanista". www.valenciafreedom.com.
  58. ↑ "Mouvement autonomiste jurassien" [Jura autonomist movement] (yn Ffrangeg). Maj.ch. Cyrchwyd 23 June 2015.
  59. ↑ "Groupe Bélier – Mouvement de lutte pour l'Unité du Jura" [Aries Group – Movement struggling for Jura Unity] (yn Ffrangeg). Groupebelier.ch. 14 March 2015. Cyrchwyd 23 June 2015.
  60. ↑ English Democrats seek independence for England, BBC News. Retrieved 27 February 2016.
  61. ↑ Fenton, Siobhan (24 June 2016). "Northern Ireland's Deputy First Minister calls for poll on united Ireland after Brexit". The Independent. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 15 December 2016. Cyrchwyd 14 December 2016.
  62. ↑ "SDLP councillor quits to join Aontú". News Letter. 27 July 2019. Cyrchwyd 25 September 2019.
  63. ↑ Kelly, Ben (11 February 2019). "The Irish parties reaching across the border towards a new era for nationalism". The Independent. Cyrchwyd 25 September 2019.
  64. ↑ Connla Young. "Republican groups have no plans for ÓNH-style ceasefire". The Irish News. Cyrchwyd 2018-09-22.
  65. ↑ Northern Independence Party: the new campaign for an independent North of England explained, BBC News. Retrieved 29 October 2020.
  66. ↑ "Section 5: Solutions – Economic, Legal and Political Measures", Restoring Britishness: UKIP Policy, UK Independence Party, http://www.ukip.org/content/ukip-policies/1447-restoring-britishness-ukip-policy, adalwyd 6 April 2010
  67. ↑ "Scottish government renews call for extra powers on tax and welfare". The Guardian. 16 June 2015. Cyrchwyd 27 June 2015.
  68. ↑ "Green Party will support calls for a Cornish Assembly". The Cornish Guardian. 8 May 2014. Cyrchwyd 8 May 2014.
  69. ↑ Graeme Demianyk (10 March 2014). "Liberal Democrats vote for Cornish Assembly". The Western Morning News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 April 2014. Cyrchwyd 6 April 2014.
  70. ↑ "Spring Conference 2014". Liberal Democrats. 3 September 2014. Cyrchwyd 29 June 2015.
  71. ↑ Robins, David; Xylas, Nick (15 March 2003). The Case for Wessex (PDF). Wessex Constitutional Convention. t. 4. ISBN 978-0-9544667-0-1. Cyrchwyd 15 February 2013.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Defnyddiwr:Llywelyn2000/Rhestr_o_fudiadau_yn_Ewrop_sydd_dros_annibyniaeth&oldid=12282312"