Iredentiaeth

Mudiad neu safbwynt gwleidyddol yw iredentiaeth (o'r Eidaleg irredento, "anatbrynedig" neu "heb ei adennill") sydd yn dadlau dros gyfeddiannu tiriogaethau a weinyddir gan wladwriaeth arall ar sail ethnigrwydd neu genedligrwydd cyffredin neu feddiant hanesyddol, mewn gwirionedd neu'n honedig. Cysylltir yn aml ag holl-genedlaetholdeb a gwleidyddiaeth hunaniaeth. Gelwir y tir a hawlir yn irredenta neu'n dir colledig, o safbwynt yr iredentwyr.

Daw'r enw o'r mudiad Eidalaidd irredentismo a geisiodd gyfeddiannu rhanbarthau Eidaleg oddi ar y Swistir ac Ymerodraeth Awstria-Hwngari, ac ardaloedd yn Ffrainc megis Safwy, Nice a Chorsica, yn niwedd y 19g.

Enghreifftiau

• Albania Fawr
• Anschluss
• Armenia Fawr
• Cambria irredenta
• Croatia Fawr
• Hwngari Fawr
• Iran Fawr
• Iwerddon Unedig
• Països Catalans
• Rwmania Fawr
• Serbia Fawr
• Somalia Fawr
• Syria Fawr

Gweler hefyd

• Anghydfod tiriogaethol
• Cenedlaetholdeb ethnig
• Dialeddaeth
• Lebensraum
• Status quo ante bellum
• Tynged Amlwg
• Ymlediaeth