Rhestr ieithoedd yn nhrefn nifer eu siaradwyr brodorol

Oddi ar Wicipedia

Rhestr o ieithoedd yn ôl nifer eu siaradwyr iaith gyntaf.

Ieithoedd â rhagor na 100 miliwn o siaradwyr[golygu | golygu cod]

Iaith Teulu Gwledydd lle siaredir yr iaith Nifer o siaradwyr Safle yn ôl nifer o siaradwyr iaith gyntaf
Tsieineeg Sino-Tibetaidd

Sywddogol yn Gweriniaeth Pobl Tsieina (Mandarin; Cantoneg yn gyd-swyddogol (de facto) yn Hong Cong a Macau), Taiwan (Gweriniaeth Tsieina) (Mandarin), a Singapôr (Mandarin).

Cymunedau sylweddol yn Awstralia, Brwnei, Cambodia, Canada, Y Deyrnas Unedig, Yr Eidal, Ffrainc (Polynesia Ffrengig, Réunion), Gwlad Tai, Indonesia, Jamaica, Maleisia, Mawrisiws, Mongolia, Myanmar, Nawrw, Y Philipinau, Seland Newydd, Swrinam, yr Unol Daleithiau (UDA), (Califfornia, Efrog Newydd, Gwam, Hawaii, Massachusetts, New Jersey, Washington), Feneswela, Fietnam

850 miliwn (1999). Gan gynnwys:

Mandarin: 672 miliwn brodorol + 178 miliwn ail iaith = 850 miliwn (1999 WA, 2004 CIA)
Wu: 87 miliwn (2004 CIA)
Cantoneg: 54.8 miliwn
Min Nan: 46 miliwn (1984)
Jin: 45 miliwn (1984)
Xiang: 36 miliwn (1984)
Hakka: 30 miliwn (1984)
Gan: 21 miliwn (1984)
Min Bei: 10.3 miliwn (1984)
Min Dong: 9.1 miliwn (2000 WCD)
Hui: 3.2 miliwn
Pu-Xian: 2.6 miliwn (2000 WCD).
1
Hindi Indo-Ewropeaidd, Indo-Iraneg, Indo-Ariaidd Swyddogol yn Ffiji (Awadhi), India (Khariboli yn genedlaethol ac yn nhaleithiau Arunachal Pradesh, Ynysoedd Andaman a Nicobar, Chandigarh, Chhattisgarh, Delhi, Haryana, Himachal Pradesh, Jharkhand, Madhya Pradesh, Rajasthan, Uttar Pradesh, Uttaranchal; Maithili yn Bihar).

Cymunedau sylweddol yn Bahrein, Bangladesh, Barbados, Belîs, Bhwtan, Caledonia Newydd, Canada, De Affrica, Y Deyrnas Unedig, Emiradau Arabaidd Unedig, Grenada, Guadeloupe, Gaiana, Hong Cong, Indonesia, Jamaica, Cenia, Maldives, Martinique, Mawrisiws, Maleisia, Myanmar, Nepal, Qatar, Réunion, Sawdi Arabia, Seychelles, Singapôr, Sri Lanca, Swrinam, Trinidad a Tobago, UDA, Iemen
ca. 490 miliwn brodorol, 300 miliwn ail iaith, cyfanswm = 790 miliwn[1] . Gan gynnwys:

Khariboli (180 miliwn, 2004 CIA),
Bhojpuri (27 miliwn, 1997),
Maithili (25 miliwn, 1981),
Awadhi (21 miliwn, 1999),
Haryanvi (13 miliwn, 1992),
Marwari (13 miliwn, 2002),
Magahi (13 miliwn, 2002),
Chhattisgarhi (11 miliwn, 1997),
Kanauji (6 miliwn, 1977).
2
Saesneg Indo-Ewropeaidd, Germanaidd Swyddogol yn Antigwa a Barbiwda, Awstralia (gan gynnwys tiriogaethau allanol), Bahamas, Barbados, Belîs, Botswana, Brwnei, Camerŵn, Canada, De Affrica, Y Deyrnas Unedig (gan gynnwys tiriogaethau dibynnol), Dominica, Ffiji, Gambia, Ghana, Grenada, Gaiana, Gweriniaeth Pobl Tsieina (Hong Cong), Gwlad Swasi, India, Iwerddon, Jamaica, Cenia, Ciribati, Lesotho, Liberia, Malawi, Maldives, Malta, Ynysoedd Marshall, Mawrisiws, Micronesia, Namibia, Nawrw, Nigeria, Pacistan, Palaw, Papua Gini Newydd, Y Philipinau, Rwanda, Samoa, Sant Kitts-Nevis, Sant Lwsia, Sant Vincent a'r Grenadines, Seland Newydd, Seychelles, Sierra Leone, Singapôr, Ynysoedd Solomon, Tansanïa, Tonga, Trinidad a Tobago, Twfalw, Wganda, UDA (iaith genedlaethol anwsyddogol), Fanwatw, Sambia, Simbabwe.

Cymunedau sylweddol yn Andorra, Arwba, Bangladesh, Brwnei, Israel, Ffrainc (Saint-Pierre a Miquelon), Maleisia, Maldives, Sbaen, Somalia, Sri Lanca, Y Swistir.
425 miliwn brodorol (2006), 1-1.5 biliwn ail iaith; 3
Sbaeneg Indo-Ewropeaidd, Italaidd, Romáwns Swyddogol yn Ariannin, Bolifia, Colombia, Costa Rica, Ciwba, Gweriniaeth Dominica, Ecwador, El Salfador, Feneswela, Gini Gyhydeddol, Gwatemala, Hondwras, Mecsico, Nicaragwa, Panama, Paragwâi, Periw, Puerto Rico, Sbaen, Tsile ac Wrwgwái

Cymunedau sylweddol yn Andorra, Antilles yr Iseldiroedd, Arwba, Belîs, Gibraltar, Gorllewin Sahara, Israel, Y Philipinau, Y Swistir, UDA
390 miliwn brodorol (2004 CIA), 70 miliwn ail iaith (Prifysgol Indiana 2003), cyfanswm = 460 miliwn 4
Arabeg Affro-Asiataidd, Semitaidd Mae Arabeg Safonol Modern yn swyddogol yn Yr Aifft, Algeria, Bahrein, Tsiad, Comores, Jibwti, Eritrea, Irac, Israel, Gwlad Iorddonen, Ciwait, Libanus, Libia, Mauritania, Moroco, Niger, Oman, Tiriogaethau Palestinaidd, Qatar, Sawdi Arabia, Somalia, Swdan, Syria, Tiwnisia, Emiradau Arabaidd Unedig, Gorllewin Sahara, Iemen.

Mae Hassaniya yn iaith genedlaethol ym Mali, Mauritania, Senegal.

Cymunedau sylweddol yn Brasil, Awstralia, Gwlad Belg, Gweriniaeth Canolbarth Affrica, Ffrainc, Iran, Yr Eidal, Sbaen, Gibraltar, Wsbecistan.
272 miliwn brodorol (2006 Guinness), 24 miliwn ail iaith (2005 WA), cyfanswm = 296 miliwn. Gan gynnwys:

Arabeg yr Aifft: 46 miliwn brodorol.
Hassaniya: 2.8 miliwn brodorol.
Mae Arabeg Safonol Modern yn ail iaith yn unig.
5
Portiwgaleg Indo-Ewropeaidd, Italaidd, Romáwns Swyddogol yn Angola, Brasil, Cabo Verde, Dwyrain Timor, Gini Bisaw, Macau, Mosambic, Portiwgal, São Tomé a Príncipe.

Cymunedau sylweddol yn Andorra, Antigua, Canada, Ffrainc, Yr Almaen, Gaiana, India (Daman a Goa), Jamaica, Japan, Lwcsembwrg, Namibia, Paragwâi, Saint Vincent a'r Grenadines, De Affrica, Sbaen, Swrinam, Y Swistir, Y Deyrnas Unedig, UDA (Connecticut, Florida, Massachusetts, New Jersey, Rhode Island), Wrwgwái, Feneswela.
210 miliwn brodorol (2004 CIA), 20+ miliwn ail iaith, cyfanswm = 230 miliwn (dim yn cynnwys 4 miliwn Galiseg) 6
Bengaleg Indo-Ewropeaidd, Indo-Iranaidd, Indo-Ariaidd Swyddogol yn Bangladesh, India (Tripura, Gorllewin Bengal).

Cymunedau sylweddol ym Myanmar, Oman, Emiradau Arabaidd Unedig
194 miliwn brodorol (2006 Guinness); cyfanswm = 215 miliwn (2005 WA). Gan gynnwys:

Chittagoneg: 14 miiwn(2004 CIA)
Sylheti: 10.3 miliwn (2004 CIA)
7
Rwsieg Indo-Ewropeaidd, Slafaidd Swyddogol yn Abkhazia (de jure rhan o Georgia), Belarws, Gagauzia (de jure rhan o Foldofa), Casachstan, Cirgistan, De Ossetia (de jure rhan o Georgia), Rwsia, Transnistria (de jure rhan o Foldofa), rhanbarthau o Wcrain.

Cymunedau sylweddol yn Armenia, Aserbaijan, Bwlgaria, Estonia, Georgia, Yr Almaen, Israel, Latfia, Lithwania, Moldofa, Mongolia, Serbia, Rwmania, Gwlad Pwyl, Tajicistan, Tyrcmenistan, Wcrain, UDA (Alaska ac Efrog Newydd), Wsbecistan
145 miliwn brodorol (2004 CIA), 110 miliwn ail iath, cyfanswm = 255 miliwn (2000 WCD) 8
Japaneg Japanaidd Swyddogol yn Japan a Palaw (Ynys Angaur).

Cymunedau sylweddol yn Brasil, UDA (Hawaii yn arbennig), Palaw, Taiwan, Periw, Bolifia, Paragwâi, .
130 miliwn brodorol (2004 CIA). 9
Ffrangeg Indo-Ewropeaidd, Italaidd, Romáwns Cenedlaehol neu swyddogol yn Algeria, Gwlad Belg (Walwnia a Brwsel), Benin, Bwrcina Ffaso, Bwrwndi, Camerŵn, Canada (yn genedlaethol ac yn New Brunswick a Québec, Gweriniaeth Canolbarth Affrica, Tsiad, Comores, Gweriniaeth y Congo, Gweriniaeth Ddemocrataidd Congo, Arfordir Ifori, Jibwti, Gini Gyhydeddol, Ffrainc (gan gynnwys tiriogaethau), Gabon, Guinée, Haiti, India (ardaloedd Karaikal a Pondicherry), Yr Eidal (Aosta), Libanus, Lwcsembwrg, Madagasgar, Mali, Martinique, Moroco, Mawrisiws, Monaco, Niger, Rwanda, Senegal, Seychelles, Y Swistir (Bern, Fribourg, Genefa, Jura, Neuchâtel, Valais, Vaud), Togo, Tiwnisia, Guernsey, Jersey, Fanwatw. Cymunedau sylweddol yn Seland Newydd, UDA (Maine, New Hampshire, Louisiana a Vermont). 120 miliwn brodorol (2005), 52 miliwn ail iaith, cyfanswm = 175 miliwn (2 Archifwyd 2007-06-10 yn y Peiriant Wayback.) 10
Almaeneg Indo-Ewropeaidd, Germanaidd Swyddogol yn Awstria, Gwlad Belg, Yr Almaen, Yr Eidal (De Tirol), Liechtenstein, Lwcsembwrg, Namibia, Y Swistir (Aargau, Appenzell Ausserrhoden, Appenzell Innerrhoden, Basel-Landschaft, Basel-Stadt, Bern, Fribourg, Glarus, Graubünden, Luzern, Nidwalden, Obwalden, St. Gallen, Schaffhausen, Schwyz, Solothurn, Thurgau, Uri, Valais, Zug, Zürich).

Cymunedau sylweddol yn Ariannin, Awstralia, Belîs, Bolifia, Brasil, Canada, Casachstan, Cirgistan, Denmarc, Ffrainc, Gweriniaeth Tsiec, Gwlad Pwyl, Hwngari, Yr Iseldiroedd, Israel, Mecsico, Seland Newydd, Paragwâi, Rwmania, Rwsia, Tsile, Wcráin, UDA (Gogledd Dakota, De Dakota, Wisconsin).
100 - 120 miliwn brodorol, 60 miliwn ail iaith yn yr Undeb Ewropeaidd ([1] Archifwyd 2007-01-28 yn y Peiriant Wayback.) + 5 - 20 miliwn byd-eang, cyfanswm = 165 - 200 miliwn 11

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Comrie (1998 data)". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-09-27. Cyrchwyd 2006-12-12.