Llanfair Pwllgwyngyll: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
EmausBot (sgwrs | cyfraniadau) B r2.7.2+) (robot yn newid: sh:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch |
B r2.7.1) (robot yn ychwanegu: fo:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch |
||
Llinell 64: | Llinell 64: | ||
[[fa:شنفرپوشگوینگیش]] |
[[fa:شنفرپوشگوینگیش]] |
||
[[fi:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] |
[[fi:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] |
||
[[fo:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] |
|||
[[fr:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] |
[[fr:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]] |
||
[[fy:Llanfair PG]] |
[[fy:Llanfair PG]] |
Fersiwn yn ôl 17:00, 24 Medi 2012
Llanfair Pwllgwyngyll | |
Llanfair Pwllgwyngyll yn: Ynys Môn | |
Poblogaeth | 3,040 (Cyfrifiad y Deyrnas Unedig 2001) |
---|---|
Sir | Ynys Môn |
Sir seremonïol | Gwynedd |
Gwlad | Cymru |
Gwladwriaeth sofran | Y Deyrnas Unedig |
Tref bost | LLANFAIRPWLLGWYNGYLL |
Rhanbarth cod post | LL61 |
Cod deialu | 01248 |
Heddlu | Gogledd Cymru |
Tân | Gogledd Cymru |
Ambiwlans | Cymru |
Senedd yr Undeb Ewropeaidd | Cymru |
Senedd y DU | Ynys Môn |
Cynulliad Cymru | Ynys Môn |
Rhestr llefydd: y DU • Cymru • Ynys Môn |
Pentref a chymuned ar Ynys Môn yw Llanfair Pwllgwyngyll (neu Llanfairpwllgwyngyll; Llanfairpwll ar lafar yn lleol). Fe'i lleolir ar ffordd yr A5 tua 3 milltir i'r gorllewin o Borthaethwy.
Yr enw
Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch yw enw gwneud y pentref. Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i estynnwyd gan ddyn lleol yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ar ôl i'r rheilffordd gyrraedd yr ynys (1846-1850) i geisio denu twristiaid. Yn ôl Syr John Morris-Jones, teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng Nghymru, a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn Llanfairpwll (gan siaradwyr Cymraeg) neu Llanfair PG (gan siaradwyr Saesneg). Pwllgwyngyll oedd enw'r dreflan ganoloesol lle safai'r eglwys yn yr Oesoedd Canol (pwll + yr ansoddair gwyn + coed cyll). Cyfeiria 'Llantysilio' at blwyf eglwysig Llandysilio.
Hanes
Yn yr Oesoedd Canol roedd plwyf (Llanfair) Pwllgwyngyll yn rhan o gwmwd Dindaethwy, yng nghantref Menai.
Yn y pentref hwn y dechreuodd mudiad y Women's Institute yn 1915.
Y pentref
Mae gorsaf reilffordd yma, ar Reilffordd Arfordir Gogledd Cymru, ond mae mwyafrif y trenau yn mynd trwyddo i Gaergybi neu i Fangor heb aros.
Dadl iaith
Yn 2011, roedd Llanfairpwll yn ganolbwynt dadl yngylch yr hawl i siarad Cymraeg ar ôl i berchennog bwyty Carreg Môn yn y pentref wahardd ei staff rhag siarad Cymraeg tra'n gweithio yno, gan ddweud mai dim ond Saesneg y dylent siarad.[1][2]
Gweler hefyd
- Bryn Celli Ddu - siambr gladdu Neolithig, tua 2 filltir i'r de-orllewin o'r pentref
- Cofgolofn Ardalydd Môn
- Plas Newydd - plasdy crand
Cyfeirnodau
Trefi
Amlwch · Benllech · Biwmares · Caergybi · Llangefni · Niwbwrch · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw · Bethel · Bodedern · Bodewryd · Bodffordd · Bryngwran · Brynrefail · Brynsiencyn · Brynteg · Caergeiliog · Capel Coch · Capel Gwyn · Carmel · Carreglefn · Cemaes · Cerrigceinwen · Dwyran · Y Fali · Gaerwen · Glyn Garth · Gwalchmai · Heneglwys · Hermon · Llanallgo · Llanbabo · Llanbedrgoch · Llandegfan · Llandyfrydog · Llanddaniel Fab · Llanddeusant · Llanddona · Llanddyfnan · Llanedwen · Llaneilian · Llanfachraeth · Llanfaelog · Llanfaethlu · Llanfair Pwllgwyngyll · Llanfair-yn-Neubwll · Llanfair-yng-Nghornwy · Llan-faes · Llanfechell · Llanfihangel-yn-Nhywyn · Llanfwrog · Llangadwaladr · Llangaffo · Llangeinwen · Llangoed · Llangristiolus · Llangwyllog · Llaniestyn · Llannerch-y-medd · Llanrhuddlad · Llansadwrn · Llantrisant · Llanynghenedl · Maenaddwyn · Malltraeth · Marian-glas · Moelfre · Nebo · Pencarnisiog · Pengorffwysfa · Penmynydd · Pentraeth · Pentre Berw · Pentrefelin · Penysarn · Pontrhydybont · Porthllechog · Rhoscolyn · Rhosmeirch · Rhosneigr · Rhostrehwfa · Rhosybol · Rhydwyn · Talwrn · Trearddur · Trefor · Tregele