Plas Newydd

Oddi ar Wicipedia
Plas Newydd
Math Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolyr Ymddiriedolaeth Genedlaethol Edit this on Wikidata
LleoliadLlanddaniel Fab Edit this on Wikidata
SirLlanddaniel Fab Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr14.7 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.2027°N 4.21605°W Edit this on Wikidata
Rheolir ganyr Ymddiriedolaeth Genedlaethol Edit this on Wikidata
Map
PerchnogaethHenry William Paget, Teulu Paget, Plas Newydd, teulu Griffith y Penrhyn, Nicholas Bagenal, Lewis Bayly, Edward Bayly, yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol Edit this on Wikidata
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd I, adeilad rhestredig Gradd II* Edit this on Wikidata
Manylion
Erthygl am y plasdy ym Môn yw hon. Gweler hefyd Plas Newydd (Llangollen) a Plas Newydd (beddrod siambr).

Plasty Ardalydd Môn ar lan Afon Menai, Ynys Môn yw Plas Newydd sydd bellach yn eiddo i'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol ond a fu am flynyddoedd yn gartref i Ardalydd Môn. Saif y plasty hwn ddwy filltir i'r de-orllewin o Lanfairpwll ar yr A55. Mae'r tŷ'n dyddio yn ôl i'r 14g ac ar agor i'r cyhoedd.

Ym mharc y plas ceir beddrod siambr Neolithig.

Codi'r tŷ cyntaf[golygu | golygu cod]

Defnyddiwyd safle'r tŷ gyntaf yn y 13g, a gelwid ef yn "Llwyn-y-Moel". Erbyn 1470 roedd yn perthyn i deulu Griffith, a oedd hefyd yn berchen ar Gastell Penrhyn ger Bangor. Roedd Gwilym ap Griffith wedi etifeddu tiroedd drwy ei briodas â Morfydd, merch Goronwy ap Tudur o Benmynydd. Adeiladodd Robert Griffith y rhannau cynharaf o'r tŷ presennol yn gynnar yn yr 16g ar ffurf 'tŷ neuadd'.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Henry Cyril Paget, 5ed Ardalydd Môn



Oriel[golygu | golygu cod]

Eginyn erthygl sydd uchod am Ynys Môn. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato