Amlwch

Oddi ar Wicipedia
Neidio i: llywio, chwilio

Cyfesurynnau: 53°25′N 4°20′W / 53.41°N 04.34°W / 53.41; -04.34

Amlwch
Church Amlwch Anglesey bunker.jpg
Yr Eglwys yn Amlwch
Amlwch is located in Ynys Môn
Amlwch

 Amlwch yn: Ynys Môn
Poblogaeth 3,438 (cyfrifiad 2001)
Cyfeirnod grid yr AO SH439930
Sir Ynys Môn
Sir seremonïol Gwynedd
Gwlad Cymru
Gwladwriaeth sofran Y Deyrnas Unedig
Tref bost AMLWCH
Rhanbarth cod post LL68
Cod deialu 01407
Heddlu Gogledd Cymru
Tân Gogledd Cymru
Ambiwlans Cymru
Senedd yr Undeb Ewropeaidd Cymru
Senedd y DU Ynys Môn
Cynulliad Cymru Ynys Môn
Rhestr llefydd: y DU • Cymru • Ynys Môn

Tref fach yng ngogledd Môn yw Amlwch, ar lôn yr A5025 tua 15 milltir i'r gogledd o Borthaethwy, hanner ffordd rhwng Cemaes a Moelfre. Mae Caerdydd 229.2 km i ffwrdd o Amlwch ac mae Llundain yn 356.8 km. Y ddinas agosaf ydy Bangor sy'n 25.5 km i ffwrdd.

Tref sy'n gorwedd ar lan y môr yw hi, heb draeth ond gyda chlogwynni arfordirol trawiadol. Mae twristiaeth yn elfen bwysig yn yr economi leol. Ar un adeg roedd yn borthladd eithaf prysur gyda llongau yn hwylio oddi yno i Ynys Manaw a Lerpwl. Mae nifer o'r tai yn dyddio o'r 19g ac yn ychwanegu at awyrgylch y dref.

Amlwch: canol y dref

Yr Arwydd yw papur bro Benllech a gweddill cylch Mynydd Bodafon.

Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]

Tyfodd Amlwch yn gyflym yn y 18g oherwydd y cloddio copr ar Fynydd Parys, y mwyaf o'i fath yn y byd ar un adeg. Erbyn diwedd y ganrif honno roedd gan Amlwch boblogaeth o tua 10,000 gan ei gwneud yr ail dref yng Nghymru ar ôl Merthyr Tudful. Dyna pryd yr estynwyd yr harbwr gwreiddiol i wneud lle i longau mwy ar gyfer y fasnach cludo mwyn copr.

Dirywiodd y diwydiant copr lleol ar ganol y 1850au ond parhaodd Amlwch i fod yn ganolfan bwysig i'r diwydiant adeiladu ac atgyweirio llongau a gwaith arall cysylltiedig â'r môr.

Yn 1953 agorwyd gwaith cemegol i dynnu bromin o ddŵr môr ond cafodd ei gau yn 2004. Mae cau atomfa Wylfa, gerllaw, yn debyg o gael effaith andwyol ar yr economi lleol hefyd.

Pobl o Amlwch[golygu | golygu cod y dudalen]

Porth Amlwch[golygu | golygu cod y dudalen]

  • Amlwch Harbour using tiltshift.jpg
  • Amlwch.jpg

Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod y dudalen]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[1][2][3]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Amlwch (pob oed) (3,789)
  
 100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Amlwch) (2,234)
  
 61.1%
:Y ganran drwy Gymru
  
 19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Amlwch) (2462)
  
 65%
:Y ganran drwy Gymru
  
 73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Amlwch) (765)
  
 45.4%
:Y ganran drwy Gymru
  
 67.1%

Atyniadau yn y cylch[golygu | golygu cod y dudalen]

Galeri[golygu | golygu cod y dudalen]

  • Melin Mynydd Parys

  • Mynydd Parys

  • Porth Amlwch

  • Ysgol Syr Thomas Jones

  • Melin Adda, Amlwch

  • Stryd y Farchnad, Amlwch

  • Eglwys Gatholig, Amlwch

  • Capel Mawr, Amlwch

  • Fferm Parys o'r bryn wrth gweddillion Ffermdy Bodgadfa

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]

  1. ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html. Adalwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  2. ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  3. ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]

Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i:
gw • sg • go
Trefi a phentrefi Ynys Môn

Aberffraw  · Amlwch  · Benllech  · Bethel  · Biwmares  · Bodedern  · Bodewryd  · Bodffordd  · Bryngwran  · Brynrefail  · Brynsiencyn  · Brynteg  · Caergeiliog  · Caergybi  · Capel Coch  · Capel Gwyn  · Carmel  · Carreglefn  · Cemaes  · Cerrigceinwen  · Dwyran  · Y Fali  · Gaerwen  · Glyn Garth  · Gwalchmai  · Heneglwys  · Hermon  · Llanallgo  · Llanbabo  · Llanbedrgoch  · Llandegfan  · Llandyfrydog  · Llanddaniel Fab  · Llanddeusant  · Llanddona  · Llanddyfnan  · Llanedwen  · Llaneilian  · Llanfachraeth  · Llanfaelog  · Llanfaethlu  · Llanfair Pwllgwyngyll  · Llanfair-yn-Neubwll  · Llanfair-yng-Nghornwy  · Llan-faes  · Llanfechell  · Llanfihangel-yn-Nhywyn  · Llanfwrog  · Llangadwaladr  · Llangaffo  · Llangefni  · Llangeinwen  · Llangoed  · Llangristiolus  · Llangwyllog  · Llaniestyn  · Llannerch-y-medd  · Llanrhuddlad  · Llansadwrn  · Llantrisant  · Llanynghenedl  · Maenaddwyn  · Malltraeth  · Marianglas  · Moelfre  · Nebo  · Niwbwrch  · Pencarnisiog  · Pengorffwysfa  · Penmynydd  · Pentraeth  · Pentre Berw  · Pentrefelin  · Penysarn  · Pontrhydybont  · Porthaethwy  · Porth Llechog  · Rhoscolyn  · Rhosmeirch  · Rhosneigr  · Rhostrehwfa  · Rhosybol  · Rhydwyn  · Talwrn  · Trearddur  · Trefor  · Tregele

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Amlwch&oldid=3439074"