Llanfair Pwllgwyngyll: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Sian EJ (sgwrs | cyfraniadau) |
Monsyn (sgwrs | cyfraniadau) mae'r wybdolen yn rhy fawr! |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{gwella}} |
|||
{{Gwybodlen lle |
{{Gwybodlen lle |
||
| gwlad = {{banergwlad|Cymru}} |
| gwlad = {{banergwlad|Cymru}} |
||
| Llinell 46: | Llinell 47: | ||
* [[Cofgolofn Ardalydd Môn]] |
* [[Cofgolofn Ardalydd Môn]] |
||
* [[Plas Newydd]] - plasdy crand |
* [[Plas Newydd]] - plasdy crand |
||
{{Delwedd llydan|LlanfairLARGE.jpg| |
{{Delwedd llydan|LlanfairLARGE.jpg|800px|Arwydd efo cyfieithiad Saesneg yr enw}} |
||
== Cyfeiriadau == |
== Cyfeiriadau == |
||
Fersiwn yn ôl 11:15, 20 Chwefror 2019
 | Er bod peth gwybodaeth o werth ar y dudalen hon, nid yw'r erthygl fel y mae yn cyrraedd y safon angenrheidiol i'w chynnwys ar Wicipedia. Os na chaiff yr erthygl ei gwella'n ddigonol ymhen wythnos wedi 26 Ebrill 2024, fe all gael ei dileu. Os caiff yr erthygl ei gwella'n sylweddol, wedyn mae croeso i chi dynnu'r neges hon oddi ar y dudalen. Ceir rhestr o erthyglau sydd angen eu gwella yma. |
_-_geograph.org.uk_-_1058335.jpg) | |
| Math | pentref  |
|---|---|
Cy-Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch (Welsh pronunciation, recorded 17-05-2012).ogg, Llanfairpwllgwyngyll.ogg, Cy-Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch.ogg | |
| Poblogaeth | 3,107 |
| Cylchfa amser | UTC±00:00 |
| Gefeilldref/i | Y, Ie, Enna |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Llanfair Pwllgwyngyll |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 38 metr |
| Cyfesurynnau | 53.22333°N 4.19944°W |
| Cod OS | SH528716 |
| Cod post | LL61 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Rhun ap Iorwerth (Plaid Cymru) |
| AS/au | Virginia Crosbie (Ceidwadwyr) |
 | |
Pentref a chymuned ar Ynys Môn yw Llanfairpwllgwyngyll (
ynganiad ) (neu Llanfair Pwllgwyngyll; Llanfairpwll ar lafar yn lleol). Fe'i lleolir ar ffordd yr A5 tua 3 milltir i'r gorllewin o Borthaethwy.
Yr enw
Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch yw enw gwneud y pentref. [Cyfieithiad i'r Saesneg: 'St Mary's church in the hollow of the white hazel, near to the fierce whirlpool of St Tysilio of the red cave'] Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i estynnwyd gan ddyn lleol yn y 19g, ar ôl i'r rheilffordd gyrraedd yr ynys (1846-1850) i geisio denu twristiaid. Yn ôl Syr John Morris-Jones, teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng Nghymru, a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn Llanfairpwll (gan siaradwyr Cymraeg) neu Llanfair PG (gan siaradwyr Saesneg). Pwllgwyngyll oedd enw'r dreflan ganoloesol lle safai'r eglwys yn yr Oesoedd Canol (pwll + yr ansoddair gwyn + coed cyll). Cyfeiria 'Llantysilio' at blwyf eglwysig Llandysilio.
Hanes
Yn yr Oesoedd Canol roedd plwyf (Llanfair) Pwllgwyngyll yn rhan o gwmwd Dindaethwy, yng nghantref Menai.
Yn y pentref hwn y dechreuodd mudiad y Women's Institute yn 1915. Erbyn heddiw mae yna amgueddfa ar y safle [1]
Y pentref
.jpg)
Mae gorsaf reilffordd yma, ar Reilffordd Arfordir Gogledd Cymru, ond mae mwyafrif y trenau yn mynd trwyddo i Gaergybi neu i Fangor heb aros.
Dadl iaith
Yn 2011, roedd Llanfairpwll yn ganolbwynt dadl yngylch yr hawl i siarad Cymraeg ar ôl i berchennog bwyty Carreg Môn yn y pentref wahardd ei staff rhag siarad Cymraeg tra'n gweithio yno, gan ddweud mai dim ond Saesneg y dylent siarad.[2][3]
Cyfrifiad 2011
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6]
Gweler hefyd
- Bryn Celli Ddu - siambr gladdu Neolithig, tua 2 filltir i'r de-orllewin o'r pentref
- Cofgolofn Ardalydd Môn
- Plas Newydd - plasdy crand
Cyfeiriadau
- ↑ "Amgueddfa'r Toll House". 21/05/2018. Cyrchwyd 21/05/2018. Check date values in:
|access-date=, |date=(help) - ↑ Erthygl gwefan Golwg360 - Ffrae iaith Môn: 750 yn ymuno â grŵp protest
- ↑ Erthygl gwefan BBC
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Trefi
Amlwch · Benllech · Biwmares · Caergybi · Llangefni · Niwbwrch · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw · Bethel · Bodedern · Bodewryd · Bodffordd · Bryngwran · Brynrefail · Brynsiencyn · Brynteg · Caergeiliog · Capel Coch · Capel Gwyn · Carmel · Carreglefn · Cemaes · Cerrigceinwen · Dwyran · Y Fali · Gaerwen · Glyn Garth · Gwalchmai · Heneglwys · Hermon · Llanallgo · Llanbabo · Llanbedrgoch · Llandegfan · Llandyfrydog · Llanddaniel Fab · Llanddeusant · Llanddona · Llanddyfnan · Llanedwen · Llaneilian · Llanfachraeth · Llanfaelog · Llanfaethlu · Llanfair Pwllgwyngyll · Llanfair-yn-Neubwll · Llanfair-yng-Nghornwy · Llan-faes · Llanfechell · Llanfihangel-yn-Nhywyn · Llanfwrog · Llangadwaladr · Llangaffo · Llangeinwen · Llangoed · Llangristiolus · Llangwyllog · Llaniestyn · Llannerch-y-medd · Llanrhuddlad · Llansadwrn · Llantrisant · Llanynghenedl · Maenaddwyn · Malltraeth · Marian-glas · Moelfre · Nebo · Pencarnisiog · Pengorffwysfa · Penmynydd · Pentraeth · Pentre Berw · Pentrefelin · Penysarn · Pontrhydybont · Porthllechog · Rhoscolyn · Rhosmeirch · Rhosneigr · Rhostrehwfa · Rhosybol · Rhydwyn · Talwrn · Trearddur · Trefor · Tregele