Llandrillo-yn-Rhos
Pentref, plwyf a chymuned ar arfordir bwrdeisdref sirol Conwy yw Llandrillo-yn-Rhos, weithiau Llandrillo (Saesneg: Rhos-on-Sea). Saif rhyw filltir i'r gorllewin o dref Bae Colwyn, ac erbyn hyn mae i bob pwrpas yn faesdref o'r dref honno. Roedd y boblogaeth yn 2011 yn 7,593.[1]
Gerllaw mae Bryn Euryn, lle mae gweddillion bryngaer a atgyfnerthwyd yn yr Oesoedd Canol cynnar, efallai yn oes Maelgwn Gwynedd, a chwarel galchfaen fechan. Gellir gweld gweddillion Llys Euryn, sy'n dyddio o'r 16g ond a adeiladwyd ar safle plas cynharach lle trigai Ednyfed Fychan, distain a phrif gynorthwydd Llywelyn Fawr yn rhan gyntaf y 13g.
Ar y traeth islaw Bryn Eurun mae Rhos Fynach, lle adeiladwyd gored bysgota gan fynachod Abaty Aberconwy. Roedd yn cael ei ddefnyddio i bysgota hyd ddechrau'r 20g. Yn ôl un chwedl, o Landrillo y cychwynnodd Madog ar ei fordaith i America.
Rhwng Llandrillo a Bae Penrhyn, saif campws Coleg Llandrillo Cymru.
Eglwys Sant Trillo[golygu | golygu cod y dudalen]
Dyddia eglwys Llandrillo-yn-Rhos, a gysegrwyd i Sant Trillo, o'r 13g, ac efallai fod cysylltiad ag Ednyfed Fychan. Ger y môr mae Capel Trillo, capel bychan a all fod yn dyddio o'r 6g.
Capel Sant Trillo[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae Capel bychan Sant Trillo'n dyddio'n ôl i'r 6g ac wedi'i leoli ar safle cyn-Gristnogol: yn union uwch ben ffynnon cysegredig, Celtaidd. Mab Ithel Hael oedd Trillo, mae'n debyg, a cheir eglwysi eraill wedi'u cysegru iddo yn Eryri, pentref Llandrillo, Dinbych a chredir mae o Lydaw y daeth i Gymru. Roedd Trillo'n frawd i Tygai (Llandygái), ac ef a sefydlodd yr eglwys ger y Penrhyn, Bangor. Eu chwaer Llechid a sefydlodd Eglwys Llanllechid uwchlaw'r Penrhyn.
-
-
Y to carreg
-
Sant Eilian
-
Sant Trillo
-
Y porth
-
Yr allor, a'r ffynnon wrth ei draed
Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod y dudalen]
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[2][3][4]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Swyddfa Ystadegaeth Cenedlaethol: Census 2001 : Parish Headcounts : Conwy
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html. Adalwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Abergele · Bae Cinmel · Bae Colwyn · Bae Penrhyn · Betws-y-Coed · Betws yn Rhos · Bryn-y-maen · Bylchau · Caerhun · Capel Curig · Capel Garmon · Cefn Berain · Cefn-brith · Cerrigydrudion · Conwy · Craig-y-don · Cwm Penmachno · Cyffordd Llandudno · Dawn · Deganwy · Dolgarrog · Dolwen · Dolwyddelan · Dwygyfylchi · Eglwysbach · Esgyryn · Gellioedd · Glanwydden · Glasfryn · Groes · Gwytherin · Gyffin · Hen Golwyn · Henryd · Llanbedr-y-cennin · Llandrillo-yn-Rhos · Llandudno · Llanddoged · Llanddulas · Llanefydd · Llaneilian-yn-Rhos · Llanfairfechan · Llanfair Talhaearn · Llanfihangel Glyn Myfyr · Llangernyw · Llangwm · Llanrwst · Llanrhos · Llanrhychwyn · Llan Sain Siôr · Llansanffraid Glan Conwy · Llansannan · Llysfaen · Maenan · Y Maerdy · Melin-y-coed · Mochdre · Nebo · Pandy Tudur · Penmachno · Penmaenmawr · Pensarn · Pentrefelin · Pentrefoelas · Pentre-llyn-cymmer · Pentre Tafarn-y-fedw · Pydew · Rowen · Rhydlydan · Rhyd y Foel · Tal-y-bont · Tal-y-cafn · Trefriw · Tyn-y-groes · Tywyn · Ysbyty Ifan
