Craig-y-don

Craig-y-don, yn edrych tuag at y Rhiwledyn (y Gogarth Fach)

Eglwys St Paul ar Mostyn Broadway yng Nghraig-y-don

Maesdref o Landudno ym Mwrdeisdref Sirol Conwy, ar arfordir gogledd Cymru, yw Craig-y-don. Yn ogystal mae'n rhan o blwyf Llanrhos.

Mae Craig-y-don yn cynnwys arfordir a'i rhodfa môr ar Fae Llandudno i'r de-ddwyrain o'r dref, gan gynnwys: East Parade, Craig-y-Don Parade, Bedford Crescent a Ffordd Colwyn i gyfeiriad Rhiwledyn a Bae Penrhyn i'r dwyrain. Ar un adeg bu cryn dipyn o dir glas rhwng Craig-y-don a'r dref, ond dros y degawdau diwethaf codwyd sawl adeilad a chaonlfan siopio yno. Cyferbyn Caeau Bodafon ar ddiwedd y prom ceir pwll ymdrochi i blant gyda chaffi a chyfleusterau eraill. Mae'r traeth yn braf, yn gymysg o gerrig mân a thywod, a chyfyd creigiau calchfaen Rhiwledyn yn ei ben eithaf.

Ceir y rhan fwyaf o'r siopau ar Ffordd y Frenhines ac ardal breswyl o'i gwmpas. I'r de o Ffordd y Frenhines ceir sawl ffordd fel Roumania Drive a enwyd i ddathlu ymweliad Carmen Sylva, brenhines Rwmania, â Llandudno ym 1890. Tu ôl i'r ardal breswyl cyfyd bryn coediog Gloddaeth, sy'n gorwedd rhwng Craig-y-don, Llanrhos a Bae Penrhyn, ac a fu'n rhan o dir plasdy hynafol Gloddaeth.

Mae'r eglwysi yn cynnwys Eglwys Sant Paul (Eglwys yng Nghymru) ger y rhodfa môr, a godwyd ym 1893/95.

Fel y rhan fwyaf o Landudno, mae canran uchel o dir Craig-y-don yn eiddo i ystad teulu Mostyn, sy'n un o dirfeddianwyr mwyaf gogledd Cymru. Ni fu'r ardal yn arbennig o Gymraeg ers iddi ddechrau datblygu ddiwedd y 19eg ganrif, ond erbyn heddiw ceir canran uchel o bobl o Loegr a lleoedd eraill wedi symud yno i ymddeol.

Cyfeiriadau

• Ivor Wynne Jones, Llandudno Queen of Welsh Resorts (Landmark, Ashbourne, Swydd Derby 2002) ISBN 1-84306-048-5

Trefi a phentrefi Conwy

Abergele  · Bae Cinmel  · Bae Colwyn  · Bae Penrhyn  · Betws-y-Coed  · Betws yn Rhos  · Bryn-y-maen  · Bylchau  · Caerhun  · Capel Curig  · Capel Garmon  · Cefn Berain  · Cefn-brith  · Cerrigydrudion  · Conwy  · Craig-y-don  · Cwm Penmachno  · Cyffordd Llandudno  · Dawn  · Deganwy  · Dolgarrog  · Dolwen  · Dolwyddelan  · Dwygyfylchi  · Eglwysbach  · Esgyryn  · Gellioedd  · Glanwydden  · Glasfryn  · Groes  · Gwytherin  · Gyffin  · Hen Golwyn  · Henryd  · Llanbedr-y-cennin  · Llandrillo-yn-Rhos  · Llandudno  · Llanddoged  · Llanddulas  · Llanefydd  · Llaneilian-yn-Rhos  · Llanfairfechan  · Llanfair Talhaearn  · Llanfihangel Glyn Myfyr  · Llangernyw  · Llangwm  · Llanrwst  · Llanrhos  · Llanrhychwyn  · Llan Sain Siôr  · Llansanffraid Glan Conwy  · Llansannan  · Llysfaen  · Maenan  · Y Maerdy  · Melin-y-coed  · Mochdre  · Nebo  · Pandy Tudur  · Penmachno  · Penmaenmawr  · Pensarn  · Pentrefelin  · Pentrefoelas  · Pentre-llyn-cymmer  · Pentre Tafarn-y-fedw  · Pydew  · Rowen  · Rhydlydan  · Rhyd y Foel  · Tal-y-bont  · Tal-y-cafn  · Trefriw  · Tyn-y-groes  · Tywyn  · Ysbyty Ifan