Llanfair Pwllgwyngyll: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 08:08, 25 Chwefror 2010

Llanfairpwll Ynys Môn

Pentref a chymuned ar Ynys Môn yw Llanfair Pwllgwyngyll (neu Llanfairpwllgwyngyll; Llanfairpwll ar lafar yn lleol). Fe'i lleolir ar ffordd yr A5 tua 3 milltir i'r gorllewin o Borthaethwy.

Yr enw

Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch yw enw gwneud y pentref. Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i estynnwyd gan ddyn lleol yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ar ôl i'r rheilffordd gyrraedd yr ynys (1846-1850) i geisio denu twristiaid. Yn ôl Syr John Morris-Jones, teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng Nghymru, a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn Llanfairpwll (gan siaradwyr Cymraeg) neu Llanfair PG (gan siaradwyr Saesneg). Pwllgwyngyll oedd enw'r dreflan ganoloesol lle safai'r eglwys yn yr Oesoedd Canol (pwll + yr ansoddair gwyn + coed cyll). Cyfeiria 'Llantysilio' at blwyf eglwysig Llandysilio.

Hanes

Yn yr Oesoedd Canol roedd plwyf (Llanfair) Pwllgwyngyll yn rhan o gwmwd Dindaethwy, yng nghantref Menai.

Yn y pentref hwn y dechreuodd mudiad y Women's Institute yn 1915.

Y pentref

Twristiaid tu allan i'r orsaf yn Llanfairpwll

Mae gorsaf reilffordd yma, ar Reilffordd Arfordir Gogledd Cymru, ond mae mwyafrif y trenau yn mynd trwyddo i Gaergybi neu i Fangor heb aros.

Gweler hefyd

Bryn Celli Ddu - siambr gladdu Neolithig, tua 2 filltir i'r de-orllewin o'r pentref
Cofgolofn Ardalydd Môn
Plas Newydd - plasdy crand

Arwydd efo cyfieithiad Saesneg yr enw

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Ynys Môn

Trefi
Amlwch · Benllech · Biwmares · Caergybi · Llangefni · Niwbwrch · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw · Bethel · Bodedern · Bodewryd · Bodffordd · Bryngwran · Brynrefail · Brynsiencyn · Brynteg · Caergeiliog · Capel Coch · Capel Gwyn · Carmel · Carreglefn · Cemaes · Cerrigceinwen · Dwyran · Y Fali · Gaerwen · Glyn Garth · Gwalchmai · Heneglwys · Hermon · Llanallgo · Llanbabo · Llanbedrgoch · Llandegfan · Llandyfrydog · Llanddaniel Fab · Llanddeusant · Llanddona · Llanddyfnan · Llanedwen · Llaneilian · Llanfachraeth · Llanfaelog · Llanfaethlu · Llanfair Pwllgwyngyll · Llanfair-yn-Neubwll · Llanfair-yng-Nghornwy · Llan-faes · Llanfechell · Llanfihangel-yn-Nhywyn · Llanfwrog · Llangadwaladr · Llangaffo · Llangeinwen · Llangoed · Llangristiolus · Llangwyllog · Llaniestyn · Llannerch-y-medd · Llanrhuddlad · Llansadwrn · Llantrisant · Llanynghenedl · Maenaddwyn · Malltraeth · Marian-glas · Moelfre · Nebo · Pencarnisiog · Pengorffwysfa · Penmynydd · Pentraeth · Pentre Berw · Pentrefelin · Penysarn · Pontrhydybont · Porthllechog · Rhoscolyn · Rhosmeirch · Rhosneigr · Rhostrehwfa · Rhosybol · Rhydwyn · Talwrn · Trearddur · Trefor · Tregele

@@ Llinell 8: / Llinell 8: @@
 '''Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch''' yw enw gwneud y pentref. Ei enw gwreiddiol oedd Llanfair Pwllgwyngyll ond fe'i estynnwyd gan ddyn lleol yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg, ar ôl i'r [[rheilffordd]] gyrraedd yr ynys (1846-1850) i geisio denu [[twristiaeth yng Nghymru|twristiaid]]. Yn ôl Syr [[John Morris-Jones]], teiliwr lleol a ddyfeisiodd yr enw, ond nid yw'n ei enwi. Dyma'r enw hiraf yng [[Cymru|Nghymru]], a'r trydydd hiraf yn y byd. Does fawr neb ond y Bwrdd Croeso yn defnyddio'r enw hir. Fel arfer mae'r pentref yn cael ei alw yn '''Llanfairpwll''' (gan siaradwyr [[Cymraeg]]) neu '''Llanfair PG''' (gan siaradwyr [[Saesneg]]). Pwllgwyngyll oedd enw'r dreflan ganoloesol lle safai'r eglwys yn yr Oesoedd Canol (''pwll'' + yr ansoddair ''gwyn'' + coed ''cyll''). Cyfeiria 'Llantysilio' at blwyf eglwysig [[Llandysilio, Ynys Môn|Llandysilio]].
-==Hanes==
+== Hanes ==
 Yn yr Oesoedd Canol roedd [[plwyf]] (Llanfair) Pwllgwyngyll yn rhan o gwmwd [[Dindaethwy]], yng [[cantref|nghantref]] [[Menai]].
@@ Llinell 18: / Llinell 18: @@
 == Gweler hefyd ==
-*[[Bryn Celli Ddu]] - [[siambr gladdu]] [[Neolithig]], tua 2 filltir i'r de-orllewin o'r pentref
+* [[Bryn Celli Ddu]] - [[siambr gladdu]] [[Neolithig]], tua 2 filltir i'r de-orllewin o'r pentref
-*[[Cofgolofn Ardalydd Môn]]
+* [[Cofgolofn Ardalydd Môn]]
-*[[Plas Newydd]] - plasdy crand
+* [[Plas Newydd]] - plasdy crand
 {{Delwedd llydan|LlanfairLARGE.jpg|1000px|Arwydd efo cyfieithiad Saesneg yr enw}}
@@ Llinell 66: / Llinell 66: @@
 [[sk:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]
 [[sl:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]
+[[sr:Ланферпулгвингилгогерихверндробуландисилогогогох]]
-[[sr:Село са најдужим именом на свету]]
 [[sv:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]
 [[szl:Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwllllantysiliogogogoch]]