Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caer 1866

Oddi ar Wicipedia
Eisteddfod Genedlaethol Cymru Caer 1866
Enghraifft o'r canlynolun o gyfres reolaidd o wyliau Edit this on Wikidata
Dyddiad1866 Edit this on Wikidata
CyfresEisteddfod Genedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
LleoliadCaer Edit this on Wikidata
Gwladwriaethy Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata

Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol Cymru 1866 yng Nghaer ar 4-7 Medi 1866, o ddydd Mawrth i ddydd Gwener. Defnyddiwyd yr enw "Caerlleon" yn ogystal â Chaer mewn nifer o ysgrifau y cyfnod.[1]

Cynigiwyd Y Gadair am awdl ar y testun "Môr". Derbyniwyd 13 cyfansoddiad a traddodwyd y feirniadaeth gan Gwalchmai ar ran ei gyd-feirniad Gwrgant. Cyflwynwyd y gadair i "Morydd", sef y Parch Robert Thomas, gweinidog yr Annibynwyr ym Mangor. Nid oedd y bardd buddugol yn bresennol felly fe arwisgwyd ei gynrychiolydd.[2] Gwnaed y gadair o goed derw a gafwyd yn adeiladwaith tŷ Twm o'r Nant.

Eto roedd beirniadaeth gan lawer am Seisnigeiddrwydd yr Eisteddfod Genedlaethol a cynhaliodd y beirdd Eisteddfod brotest yng Nghastell-Nedd yn 1866, bythefnos ar ôl Eisteddfod Caer.[3] Ar yr un pryd, cafwyd ymosodiad cryf ar yr Eisteddfod a'r iaith Gymraeg gan ysgrif olygyddol yn The Times, Llundain. Ar y pryd nid oedd y papur newydd yn datgelu enwau awduron ond fe ganfuwyd yn ddiweddarach mai'r Parchedig Henry Wace oedd yr awdur (a ddaeth yn Deon Caergaint yn 1903).[4]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "TIPYN 0 HANES Y NORTH - Seren Cymru". William Morgan Evans. 1866-09-28. Cyrchwyd 2016-08-16.
  2. "Baner ac Amserau Cymru". Thomas Gee. 1866-09-08. Cyrchwyd 2016-08-16.
  3.  Maes Protest. BBC Cymru (29 Mawrth 2000). Adalwyd ar 16 Awst 2016.
  4.  Emrys Wynn Jones. Y ‘Taranwr’, yr Eisteddfod Genedlaethol a’r Llyfrau Gleision. Llyfrgell Cenedlaethol Cymru. Adalwyd ar 16 Awst 2016.
Eginyn erthygl sydd uchod am Gymru. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.