Y Trallwng
 | |
| Math |
tref, cymuned  |
|---|---|
|
| |
| Poblogaeth |
6,664 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir |
Powys |
| Gwlad |
.svg){kind=small} Cymru |
| Gerllaw |
Afon Hafren |
| Cyfesurynnau |
52.6597°N 3.1473°W |
| Cod SYG |
W04000352 |
| Cod OS |
SJ225075 |
| Cod post |
SY21 |
 | |
Mae'r Trallwng (Saesneg: Welshpool; cyn-1835 Pool) yn dref yng ngogledd-ddwyrain Powys, sy'n gorwedd ar lan Afon Hafren, 4 milltir (6.4 km) o'r ffin rhwng Cymru â Lloegr. Arferai fod yn yr hen Sir Drefaldwyn. Gerllaw, i'r dwyrain, saif Cefn Digoll (408 metr (1,339 tr), a chwaraeodd ran mor allweddol yn amddiffyn y genedl oddi wrth y goresgynwyr estron: y Saeson. Yma ar 16 Awst 1485 y cyfarfu dwy fyddin: milwyr Harri Tudur (tua dwy fil o filwyr) a byddin Rhys ap Thomas (tua 3,000) gan uno'n un fyddin gref; oddi yma teithiodd y fyddin tua'r dwyrain i'r Amwythig ac ymlaen i Faes Bosworth.
Ceir yn y Trallwng farchnad ddefaid, a gynhelir bob dydd Llun, yw'r mwyaf o'i fath yn Ewrop.[1] Tua milltir o'r dref saif Castell Powys, a godwyd yn wreiddiol gan y Tywysogion Cymreig yn y 13g. Cysegrir y ddwy eglwys i sant Cynfelyn.
Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae ffiniau plwyf Eglwys St Cynfelin fwy neu lai'n dilyn hen ffiniau cwmwd Ystrad Marchell, o fewn cantref Ystlyg yn Nheyrnas Powys.[2][3]
Am gyfnod byr, o tua 1212, y Trallwng oedd prifddinas Powys Wenwynwyn (sef de Powys).
Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod y dudalen]
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6]
Oriel[golygu | golygu cod y dudalen]
Eglwys y Santes Fair
Y grisiau i'r eglwys
Tu fewn i'r eglwys
Ffenestr liw'r eglwys
Prif borth yr eglwys
Croes Geltaidd ym mynwent yr eglwys
Y dre (Stryd yr Eglwys) o'r eglwys
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ References Wales gan John May; Gwasg Prifysgol Cymru.
- ↑ "Historical Settlement Survey - Montgomeryshire - Welshpool" (PDF). CPAT.
- ↑ "Montgomeryshire Churches Survey - Church of St Mary, Welshpool". CPAT. CPAT.
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Abaty Cwm-hir · Aberbrân · Abercegir · Abercraf · Aberedw · Abergwesyn · Abergwydol · Aberhafesb · Aberhonddu · Aberhosan · Aberllynfi · Aber-miwl · Aberriw · Abertridwr · Aberysgir · Adfa · Arddlin · Bachelldref · Y Batel · Betws Cedewain · Beulah · Bochrwyd · Bontdolgadfan · Bontnewydd ar Wy · Bronllys · Bugeildy · Burgedin · Bwlch · Caersŵs · Capel Isaf · Capel Uchaf · Capel-y-ffin · Carno · Casgob · Castell Caereinion · Castell Madog · Castell Paun · Cathedin · Cefn Cantref · Cefn-gwyn · Cegidfa · Cemais · Ceri · Cilmeri · Y Clas-ar-Wy · Clatter · Cleirwy · Cnwclas · Coelbren · Commins Coch · Crai · Craig-y-nos · Crucywel · Crugion · Cwmdu · Cwm-twrch · Cwrt-y-gollen · Darowen · Defynnog · Derwen-las · Dolanog · Dolfor · Y Drenewydd · Dylife · Einsiob · Eisteddfa Gurig · Erwd · Esgairgeiliog · Felindre, Maldwyn · Felin-fach · Y Foel · Ffordun · Ffrwdgrech · Gaer · Garth · Y Gelli Gandryll · Glangrwyne · Glan-miwl · Glantwymyn · Glascwm · Y Groes · Gwenddwr · Heol Senni · Hyssington · Kingswood · Kinnerton · Libanus · Llan · Llanafan Fawr · Llanandras · Llananno · Llanarmon Mynydd Mawr · Llanbadarn Fynydd · Llanbadarn Garreg · Llanbister · Llanbrynmair · Llandinam · Llandrindod · Llandrinio · Llandyfaelog Tre'r-graig · Llandysilio · Llandysul · Llan-ddew · Llanddewi yn Hwytyn · Llanddewi Ystradenni · Llanelwedd · Llanerfyl · Llanfair Caereinion · Llanfair Llythynwg · Llanfair-ym-Muallt · Llanfechain · Llanfihangel Nant Brân · Llanfihangel Nant Melan · Llanfihangel Rhydieithon · Llanfihangel Tal-y-llyn · Llanfihangel-yng-Ngwynfa · Llanfrynach · Llanfyllin · Llangadfan · Llangadwaladr · Llangamarch · Llangasty Tal-y-llyn · Llangatwg · Llangedwyn · Llangors · Llangurig · Llangynidr · Llangynllo · Llangynog · Llangynyw · Llanhamlach · Llanidloes · Llanigon · Llanllugan · Llanllwchaearn · Llanllŷr-yn-Rhos · Llanrhaeadr-ym-Mochnant · Llansanffraid Cwmdeuddwr · Llansantffraed (Aberhonddu) · Llansantffraed-yn-Elfael · Llansantffraid-ym-Mechain · Llansilin · Llanwddyn · Llanwnnog · Llanwrin · Llanwrthwl · Llanwrtyd · Llanwyddelan · Llanymynech · Llanywern · Llawr-y-glyn · Llechfaen · Llowes · Llys-wen · Llywel · Llwydiarth · Machynlleth · Manafon · Meifod · Merthyr Cynog · Mochdre · Nant Glas · Nantmel · Pandy · Pencelli · Pencraig · Penegoes · Pengefnffordd · Penisarcwm · Pennant Melangell · Pentrecelyn · Pentref Dolau Honddu · Pentrefelin · Penwyllt · Penybont · Pen-y-bont-fawr · Pilalau · Pipton · Pont-faen · Pont Llogel · Pontneddfechan · Pontrobert · Pontsenni · Pwllgloyw · Rhaeadr Gwy · Sant Harmon · Sarn · Sarnau, Brycheiniog · Sarnau, Maldwyn · Sgethrog · Snead · Sycharth · Talachddu · Talerddig · Talgarth · Tal-y-bont · Tal-y-bont ar Wysg · Tirabad · Trallong · Y Trallwng · Trecastell · Trefaldwyn · Trefeca · Trefeglwys · Tref-y-clawdd · Tregynon · Trelystan · Tre'r-llai · Tretŵr · Trewern · Walton · Yr Ystog · Ystradgynlais
