Neidio i'r cynnwys

Mochdre, Conwy

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o Mochdre (Conwy))
Mochdre
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlmochyn Edit this on Wikidata
Poblogaeth1,923, 2,005 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirConwy Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd280.88 ha Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.29°N 3.76°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000133 Edit this on Wikidata
Cod OSSH826786 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AS/au CymruDarren Millar (Ceidwadwyr)
AS/au y DUGill German (Llafur)
Map
Am y pentref o'r un enw ym Mhowys, gweler Mochdre, Powys.

Pentref a chymuned ym mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Mochdre.[1][2] Mae'n gorwedd i'r gorllewin o Fae Colwyn ac i'r dwyrain o Gyffordd Llandudno. Hyd Ebrill 1974 bu'r pentref yn rhan o Fwrdeistref Ddinesig Bae Colwyn; heddiw mae'n gymuned ar wahân gyda phoblogaeth o 1,862 (Cyfrifiad 2001). Rhed yr A55 a Rheilffordd Arfordir Gogledd Cymru heibio i Fochdre ar ei ymyl ogleddol.

Mochdre
Parc Busnes Mochdre

Mabinogi

[golygu | golygu cod]

Ceir chwedl onomatig sy'n esbonio tarddiad enw'r pentref yn chwedl Math fab Mathonwy, yn y Mabinogi. Mae Gwydion a chwmni o ryfelwyr Gwynedd yn cyrchu llys Pryderi yn Nyfed ac yn dwyn moch lledrithiol Pryderi. Ar eu taith yn ôl i'r gogledd, a rhyfelwyr Dyfed yn dynn ar eu sodlau, arosant mewn sawl llecyn a enwir yn "Fochdref" neu "Fochnant" byth ar ôl hynny. Yr olaf o'r rhain, cyn croesi afon Conwy i Wynedd, yw safle pentref Mochdre:

Ac oddi yna [Mochnant ym Mhowys] y cerddasant hyd yng nghantref Rhos, ac yno y buant y nos honno i mewn y dref a elwir etwa ["o hyd"] Mochdref.[3]

Mae pentref Mochdre yn rhan o blwyf Llangystennin, ac mae eglwys y plwyf yn adnabyddus fel enghraifft dda o eglwysi Cymreig yr Oesoedd Canol; yn ôl traddodiad mae'n sefyll ar safle'r eglwys gyntaf i gael ei chodi yng Nghymru.

Erbyn heddiw mae Mochdre yn bentref mawr gyda sawl stad o dai diweddar, ystâd ddiwydiannol sylweddol (Parc Busnes Mochdre), tafarn adnabyddus a siopau lleol. Ers peth amser mae'r pentref yn dioddef problemau cymdeithasol o achos yfed ar y stryd gan bobl ifanc a fandaliaeth.

Cyfrifiad 2011

[golygu | golygu cod]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6][7]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Mochdre, Conwy (pob oed) (1,923)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Mochdre, Conwy) (416)
  
22.5%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Mochdre, Conwy) (1202)
  
62.5%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Mochdre, Conwy) (337)
  
41.3%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
  2. British Place Names; adalwyd 21 Tachwedd 2021
  3. Ifor Williams (gol.), Pedair Cainc y Mabinogi, tud. 71. Mewn orgraff ddiweddar.
  4. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  5. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  6. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
  7. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]