Trearddur
.jpg) | |
| Math | cymuned, pentref  |
|---|---|
| Poblogaeth | 1,511 |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ynys Môn |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.283°N 4.617°W, 53.290714°N 4.64211°W |
| Cod SYG | W04000874 |
| Cod OS | SH2399180340 |
| Cod post | LL65 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Rhun ap Iorwerth (Plaid Cymru) |
| AS/au y DU | Llinos Medi (Plaid Cymru) |
 | |
Pentref a chymuned ar arfordir gorllewinol Ynys Cybi, Ynys Môn, yw Trearddur, weithiau Bae Trearddur (
ynganiad ) (Saesneg: Trearddur Bay). Saif ar y ffordd B4545 rhwng Y Fali a Chaergybi. Mae na ddwy siop yma yng nghalon y pentref, modurdy, a dau glwb golff (un 18 twll ac un 9 twll).
Pentref gwyliau yw Trearddur yn bennaf erbyn hyn, fel mae ffigurau'r Cyfrifiad (isod) yn dangos; mae ganddo draeth tywodlyd a nifer o westai (gan gynnwys Gwesty Bae Trearddur, yng ngolwg y môr), tafarnau, bwytai a siopau. Mae Clwb Golff Caergybi gerllaw, a gellir dilyn Llwybr yr Arfordir i'r de i Roscolyn ac i'r gogledd i Ynys Lawd. Mae yna ddau draeth: Bae Trearddur ei hun a Phorth Dafarch, a rhyngddyn nhw mae yna le addas ar gyfer plymio sgwba. Mae yna farchogaeth ceffylau gerllaw, a thripiau neu wibdeithiau a physgota môr.
Ar fin y traeth ceir llecyn chwarae pêl-droed ble mae'r tîm lleol yn chwarae.
Hanes
[golygu | golygu cod]
Ceir nifer o henebion yn yr ardal, yn enwedig Tywyn y Capel, lle ceir gweddillion mynwent Gristnogol, cynnar oedd yn amgylchynu capel wedi ei gysegru i Santes Ffraid. Credir bod y beddau cynharaf yn dyddio o'r 5g. Ychydig i'r gogledd mae Porth Dafarch, lle mae nifer o olion o'r cyfnod Neolithig hyd at flynyddoedd cynnar Cristionogaeth. Ar un adeg roedd Porth Dafarch yn cael ei hystyried fel porthladd posibl ar gyfer y llongau i Iwerddon, ond Caergybi a ddewiswyd.
Ceir clwstwr cytiau caeedig Capel Llochwydd a chlwstwr cytiau Tre'r Arddur gerllaw:
- Ar 14 Ionawr gwnaeth storm ddifrifol o'r de-orllewin llawer o ddifrod i feddrod Sant Ffraid a Bae Trearddur. Achosodd y gwynt i'r llanw godi ddwy droedfedd yn uwch nag arfer gan ddadorchuddio llawer o feddi. Gwasgarwyd nifer o benglogau dynol ar hyd wyneb y ddaear. Caewyd ffordd Caergybi-Trearddur ac fe ynyswyd amryw o dai gan fewnlifiad y dŵr. Roedd Ysgoldŷ Bae Trearddur yn ysgol gyhoeddus i hogiau a merched hyd at 14 mlwydd oed. Cafodd yr ysgol ei sefydlu yn 1919. Roedd yr ysgol yn cartrefu o gwmpas 100 o ddisgyblion, hefo preswylfa i'r staff hefyd. Gwerthwyd yr ysgol am £90,000 yn 1990. Y Prifathro oedd George Cartwright. Yn yr 1940s wnaeth yr artist Harry Hughes Williams ddod i weithio i'r ysgol. Cafodd ei nodi bod y plant yn actio mewn dramâu, chwarae rygbi, pêl-droed, bocsio, dawnsio, a gwaith coed.
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[1][2][3][4]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Gwefan Clwb Hwylio Bae Trearddur
- Gwefan llefydd aros y pentre Archifwyd 2014-05-16 yn y Peiriant Wayback
- Dalen ar Fae Trearddur ar: theislandofchoice.com[dolen farw]
- Dalen ar West Bae Trearddur
- Lluniau o'r awyr o Drearddur[dolen farw]
- Lluniau o'r pentre ar geograph.org.uk
- British Archaeology - adroddiad ar yr archwiliad archaeolegol
- Anglesea Marine & Leisure - teithiau cwch
Trefi
Amlwch · Benllech · Biwmares · Caergybi · Llangefni · Niwbwrch · Porthaethwy
Pentrefi
Aberffraw · Bethel · Bodedern · Bodewryd · Bodffordd · Bryngwran · Brynrefail · Brynsiencyn · Brynteg · Caergeiliog · Capel Coch · Capel Gwyn · Carmel · Carreglefn · Cemaes · Cerrigceinwen · Dwyran · Y Fali · Gaerwen · Glyn Garth · Gwalchmai · Heneglwys · Hermon · Llanallgo · Llanbabo · Llanbedrgoch · Llandegfan · Llandyfrydog · Llanddaniel Fab · Llanddeusant · Llanddona · Llanddyfnan · Llanedwen · Llaneilian · Llanfachraeth · Llanfaelog · Llanfaethlu · Llanfair Pwllgwyngyll · Llanfair-yn-Neubwll · Llanfair-yng-Nghornwy · Llan-faes · Llanfechell · Llanfihangel-yn-Nhywyn · Llanfwrog · Llangadwaladr · Llangaffo · Llangeinwen · Llangoed · Llangristiolus · Llangwyllog · Llanidan · Llaniestyn · Llannerch-y-medd · Llanrhuddlad · Llansadwrn · Llantrisant · Llanynghenedl · Maenaddwyn · Malltraeth · Marian-glas · Moelfre · Nebo · Pencarnisiog · Pengorffwysfa · Penmynydd · Pentraeth · Pentre Berw · Pentrefelin · Penysarn · Pontrhydybont · Porthllechog · Rhoscolyn · Rhosmeirch · Rhosneigr · Rhostrehwfa · Rhosybol · Rhydwyn · Talwrn · Trearddur · Trefor · Tregele