Prif Weinidog Cymru

Cymru

Mae'r erthygl hon yn rhan o'r gyfres ar: wleidyddiaeth a llywodraeth Cymru

Llywodraeth Prif Weinidog: Carwyn Jones Cabinet Cwnsler Cyffredinol: Jeremy Miles AC Pleidiau Gwleidyddol Cynulliad Cenedlaethol Cyfraith Gyfoes Cymru Mesurau rhestr Gorchymyn Cymhwysedd Deddfwriaethol Offerynnau Statudol Llywydd: Elin Jones Prif Weithredwr a Chlerc: Manon Antoniazzi Comisiwn y Cynulliad Aelodau (ACau): 2016 Etholaethau a rhanbarthau etholiadol Etholiadau: 1999, 2003, 2007, 2011, 2016 Cymru o fewn y DU Llywodraeth ei Mawrhydi Ysgrifennydd Gwladol: Alun Cairns Swyddfa Cymru Prif Bwyllgor Pwyllgor Dethol Deddf Llywodraeth Cymru 2006 Etholaethau'r DU Etholaethau Cymru Etholiadau: 1979, 1983, 1987, 1992, 1997, 2001, 2005, 2010, 2015 Cymru o fewn yr UE Senedd Ewrop Etholaeth Senedd Ewrop Etholiadau: 1979, 1984, 1989, 1994,    1999, 2004, 2009 Isadrannau Cymru Awdurdodau unedol Cymru Siroedd cadw yng Nghymru Siroedd Cymru cyn ad-drefnu 1974 Rhestr dinasoedd yng Nghymru Rhestr trefi Cymru Rhestr cymunedau Cymru Gweithgarwch gwleidyddol Cenedlaetholdeb Heddychiaeth Pleidiau gwleidyddol

Arweinydd Llywodraeth Cymru yw Prif Weinidog Cymru (Saesneg: First Minister for Wales). Pan ffurfiwyd gan Ddeddf Llywodraeth Cymru 1998 Prif Ysgrifennydd Cymru (First Secretary for Wales) oedd teitl y swydd, gan fod Cymru gyda chynulliad llai yn nhermau grymoedd na Gogledd Iwerddon a'r Alban. Hefyd, mae'r term Cymraeg Prif Weinidog yn gallu cyfieithu i'r Saesneg fel Prime Minister, gall wedi achosi camddealltwriaeth â Phrif Weinidog y Deyrnas Unedig.

Newidiwyd y teitl ar ôl ffurfiad llywodraeth glymbleidiol rhwng y Democratiaid Rhyddfrydol a'r Blaid Lafur yn y Cynulliad yn Hydref 2000. Yn ôl Mesur Seneddol Llywodraeth Cymru (2006) rhoddir caniatád i'r swydd cael ei hadnabod yn swyddogol fel y Brif Weinidog.

Prif Ysgrifenyddion

Enw		Llun	Dechrau'r Swydd	Gadael y Swydd	Plaid wleidyddol	Llywodraeth
	Alun Michael		12 Mai 1999	9 Chwefror 2000	Llafur	Llafur
	Rhodri Morgan		9 Chwefror 2000 (actio) 15 Chwefror 2000	16 Hydref 2000	Llafur	Llafur

Prif Weinidogion

Enw		Llun	Dechrau'r Swydd	Gadael y Swydd	Plaid wleidyddol	Llywodraeth
	Rhodri Morgan		16 Hydref, 2000	8 Mai, 2003	Llafur	Clymblaid Llafur/Democratiaid Rhyddfrydol
	Rhodri Morgan		8 Mai, 2003	25 Mai, 2007	Llafur	Llafur
	Rhodri Morgan		25 Mai, 2007	11 Gorffennaf, 2007	Llafur	Llafur (lleiafrifol)
	Rhodri Morgan		11 Gorffennaf, 2007	9 Rhagfyr, 2009	Llafur	Clymblaid Llafur/Plaid Cymru
	Carwyn Jones		9 Rhagfyr, 2007	deiliad	Llafur	Clymblaid Llafur/Plaid Cymru

Dirprwy Brif Weinidogion

Prif erthygl: Dirprwy Brif Weinidog Cymru

Enw		Llun	Dechrau'r Swydd	Gadael y Swydd	Plaid wleidyddol	Llywodraeth
	Michael German		16 Hydref 2000	6 Gorffennaf 2001	Y Democratiaid Rhyddfrydol	Clymblaid Llafur/Democratiaid Rhyddfrydol
	Jenny Randerson (actio)		6 Gorffennaf 2001	13 Mehefin 2002	Y Democratiaid Rhyddfrydol	Clymblaid Llafur/Democratiaid Rhyddfrydol
	Michael German		13 Mehefin 2002	8 Mai 2003	Y Democratiaid Rhyddfrydol	Clymblaid Llafur/Democratiaid Rhyddfrydol
	Ieuan Wyn Jones		11 Gorffennaf 2007	13 Mai 2011	Plaid Cymru	Clymblaid Llafur/Plaid Cymru

Cysylltiadau allanol

• Llywodraeth Cymru | Cabinet a Gweinidogion
• Cynulliad Cenedlaethol Cymru | Swyddogaethau a Chyfrifoldebau