Penrhyn Llŷn

Oddi ar Wicipedia
Neidio i'r panel llywio Neidio i'r bar chwilio
Penrhyn Llŷn
Saint Tudwal's Islands.jpg
Mathpenrhyn Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirGwynedd Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
GerllawMôr Iwerddon Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau52.9092°N 4.4614°W Edit this on Wikidata
Statws treftadaethArdal o Harddwch Naturiol Eithriadol Edit this on Wikidata
Manylion
[golygwch ar Wicidata]
Gweler hefyd Llŷn (gwahaniaethu) a Penrhyn (gwahaniaethu).

Mae Penrhyn Llŷn yn ymestyn fel braich allan i'r môr tua gogledd Bae Ceredigion. Mae'n rhan o Wynedd yng ngogledd orllewin Cymru. Yr Eifl yw'r copa uchaf a'r prif drefi yw Aberdaron, Abersoch, Cricieth, Nefyn a Phwllheli. Creadigaeth bur diweddar yw'r term ei hun.

Penrhyn Llŷn

Mae'r penrhyn yn cael ei adnabod fel Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol. Ceir nifer o draethau braf, yn arbennig ar yr arfordir deheuol, baeau creigiog ar hyd arfordir y gogledd, a bryniau gosgeiddig fel Yr Eifl a Carn Fadryn.

Er gwaethaf mewnlifiad o siaradwyr Saesneg i leoedd fel Abersoch, erys Llŷn yn un o gadarnleoedd pwysicaf yr iaith Gymraeg.

Geirdarddiad[golygu | golygu cod y dudalen]

Daw'r enw Llŷn o Laigin, brenhinllin Leinster/Laighin a sefydlodd gwladfa Wyddelig yng Ngogledd Cymru yn ystod Oes Gristnogol Gynnar Iwerddon (tua 400–800).[1]

Copaon[golygu | golygu cod y dudalen]

Mynydd Moel-y-gest.
Lleoliad y copaon o Ynys Môn i Ben Llŷn.
Rhwng Ynys Môn a Phen Llŷn
Enw Cyfesurynnau OS Cyfesurynnau Daearyddol
Bwlch Mawr, Penrhyn Llŷn SH426478  map  53.004°N, 4.347°W
Bwrdd Arthur, Ynys Môn SH585812  map  53.308°N, 4.125°W
Carn Fadryn, Penrhyn Llŷn SH278351  map  52.885°N, 4.56°W
Carneddol, Penrhyn Llŷn SH301331  map  52.868°N, 4.525°W
Garn Boduan, Penrhyn Llŷn SH312393  map  52.924°N, 4.512°W
Gwylwyr Carreglefain, Penrhyn Llŷn SH324410  map  52.94°N, 4.495°W
Gyrn Ddu, Penrhyn Llŷn SH401467  map  52.993°N, 4.383°W
Mynydd Twr, Holy Island (Ynys Môn) SH218829  map  53.312°N, 4.676°W
Moel-y-gest, Penrhyn Llŷn SH549388  map  52.926°N, 4.159°W
Mynydd Anelog, Penrhyn Llŷn SH151272  map  52.81°N, 4.744°W
Mynydd Bodafon, Ynys Môn SH472854  map  53.343°N, 4.296°W
Mynydd Carnguwch, Penrhyn Llŷn SH374429  map  52.958°N, 4.422°W
Mynydd Cennin, Penrhyn Llŷn SH458449  map  52.979°N, 4.298°W
Mynydd Cilan, Penrhyn Llŷn SH288241  map  52.787°N, 4.54°W
Mynydd Eilian, Ynys Môn SH472917  map  53.399°N, 4.299°W
Mynydd Enlli, Ynys Enlli SH122218  map  52.761°N, 4.784°W
Mynydd Rhiw, Penrhyn Llŷn SH228293  map  52.832°N, 4.631°W
Mynydd y Garn, Ynys Môn SH314906  map  53.385°N, 4.536°W
Yr Eifl, Penrhyn Llŷn SH364447  map  52.974°N, 4.437°W

Cymunedau (a chyn-gymunedau)[golygu | golygu cod y dudalen]

Llun Enw Cyfnod Poblogaeth
1961 		Sir Cymuned Refs
Aberdaron - Porth Meudwy.jpg Aberdaron 1894
1974		 1,161 Gwynedd Aberdaron [2]
Eglwys Cawrdaf Sant, Abererch - geograph.org.uk - 1289580.jpg Abererch 1894
1934		 Gwynedd Llannor [3]
Bardsey Apples - geograph.org.uk - 904586.jpg Ynys Enlli 1894
1974		 17 Gwynedd Aberdaron [4]
Porth Ferin, Penrhyn Llyn - geograph.org.uk - 416482.jpg Bodferin 1894
1934		 Gwynedd Aberdaron [5]
Ty'n Llan, Botwnnog - geograph.org.uk - 615558.jpg Botwnnog 1894
1974		 1,176 Gwynedd Botwnnog [6]
Ty Mawr - geograph.org.uk - 225277.jpg Bryncroes 1894
1934		 Gwynedd Aberdaron
Botwnnog		 [7]
Eglwys Buan Sant Boduan - geograph.org.uk - 618275.jpg Buan 1934
1974		 619 Gwynedd Buan [8]
The 6m high and 30m diameter Carnguwch cairn - geograph.org.uk - 702600.jpg Carnguwch 1894
1934		 Gwynedd Pistyll [9]
Eglwys - Capel Ceidio Sant - Saint Ceidio's Church - Chapel - geograph.org.uk - 555104.jpg Ceidio 1894
1934		 Gwynedd Buan [10]
Cricieth - Criccieth - Ffordd Porthmadog - geograph.org.uk - 1614576.jpg Criccieth
Urban District		 1894
1974		 1,672 Gwynedd Criccieth [11]
Bod Hyfryd - Traditional Welsh Cottage - geograph.org.uk - 257770.jpg Dolbenmaen 1934
1974		 1,447 Gwynedd Dolbenmaen [12]
Y Llong ar ei Newydd Wedd - New-look Ship Inn Edern - geograph.org.uk - 532417.jpg Edern 1894
1939		 Gwynedd Nefyn [13]
New Private Housing Development at Llanaelhaearn - geograph.org.uk - 249110.jpg Llanaelhaearn 1894
1974		 1,242 Gwynedd Llanaelhaearn [14]
Bedd Eifion Wyn ym mynwent Chwilog - Grave of Eifion Wyn in Chwilog Cemetery - geograph.org.uk - 488709.jpg Llanarmon 1894
1934		 Gwynedd Llanystumdwy [15]
Beach huts, Llanbedrog - geograph.org.uk - 1050004.jpg Llanbedrog 1894
1974		 883 Gwynedd Llanbedrog [16]
Aberdaron - Porth Neigwl 2.JPG Llandegwning 1894
1934		 Gwynedd Botwnnog [17]
Looking SW to Carn Fadryn from Bronheulog - geograph.org.uk - 269567.jpg Llandudwen 1894
1934		 Gwynedd Buan
Tudweiliog		 [18]
Hen Gychod Abersoch Old Boats - geograph.org.uk - 559301.jpg Llanengan 1894
1974		 2,116 Gwynedd Llanengan [19]
Aberdaron - Nant-y-Gadwen Manganese Mine.jpg Llanfaelrhys 1894
1934		 Gwynedd Aberdaron [20]
Ty Newydd farm - geograph.org.uk - 186416.jpg Llanfihangel Bachellaeth 1894
1934		 Gwynedd Buan [21]
Bedd Melus Medicus - Grave of Melus Medicus - geograph.org.uk - 519824.jpg Llangian 1894
1934		 Gwynedd Botwnnog
Llanengan		 [22]
Porth Colmon, near Llangwnnadl. - geograph.org.uk - 244860.jpg Llangwnnadl 1894
1934		 Gwynedd Aberdaron
Tudweiliog		 [23]
Ffynnon Gybi - geograph.org.uk - 102127.jpg Llangybi 1894
1934		 Gwynedd Llannor
Llanystumdwy		 [24]
Field scape below Carn Fadryn - geograph.org.uk - 1049996.jpg Llaniestyn 1894
1934		 Gwynedd Botwnnog
Tudweiliog		 [25]
Dafarn Hir Llannor - geograph.org.uk - 419703.jpg Llannor 1894
1974		 2,039 Gwynedd Llannor [26]
Amgueddfa Lloyd George Museum - geograph.org.uk - 691608.jpg Llanystumdwy 1894
1974		 2,056 Gwynedd Llanystumdwy [27]
Crochendy Sarn Pottery - geograph.org.uk - 357582.jpg Sarn Mellteyrn 1894
1934		 Gwynedd Botwnnog
Tudweiliog		 [28]
Penrhyn Nefyn - geograph.org.uk - 231514.jpg Nefyn 1894
1974		 2,164 Gwynedd Nefyn [29]
Porth Gwylan near Tudweiliog - geograph.org.uk - 1050033.jpg Benllech 1894
1934		 Gwynedd Tudweiliog [30]
Cromlech Caer-dyni Burial Chamber - geograph.org.uk - 713416.jpg Penrhyn Llŷn 1894
1934		 Gwynedd Criccieth
Llanystumdwy		 [31]
Eglwys S Cynfil Penrhos - geograph.org.uk - 519138.jpg Penrhos 1894
1934		 Gwynedd Llannor [32]
Porth-y-nant - geograph.org.uk - 96203.jpg Pistyll 1894
1974		 599 Gwynedd Pistyll [33]
Penlan Fawr Inn - geograph.org.uk - 641612.jpg Pwllheli
Municipal Borough		 1835
1974		 3,647 Gwynedd Pwllheli [34]
Porth Towyn, Lleyn - geograph.org.uk - 297761.jpg Tudweiliog 1894
1974		 1,003 Gwynedd Tudweiliog [35]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]

  1. ↑ Ó Corráin (1989), t. 6.
  2. ↑ A Vision of Britain Through Time : Aberdaron Civil Parish Archifwyd 2012-06-30 yn Archive.is. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  3. ↑ A Vision of Britain Through Time : Abererch Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  4. ↑ A Vision of Britain Through Time : Bardsey Island Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  5. ↑ A Vision of Britain Through Time : Bodferin Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2012.
  6. ↑ A Vision of Britain Through Time : Botwnnog Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  7. ↑ A Vision of Britain Through Time : Bryncroes Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  8. ↑ A Vision of Britain Through Time : Buan Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  9. ↑ A Vision of Britain Through Time : Carnguwch Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  10. ↑ A Vision of Britain Through Time : Ceidio Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  11. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni osodwyd unrhyw destun ar gyfer y 'ref' criccieth
  12. ↑ A Vision of Britain Through Time : Dolbenmaen Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  13. ↑ A Vision of Britain Through Time : Edern Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  14. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanaelhaearn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  15. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanarmon Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  16. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanbedrog Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  17. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llandegwning Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  18. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llandudwen Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  19. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanengan Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  20. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanfaelrhys Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  21. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanfihangel Bachellaeth Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  22. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llangian Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  23. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llangwnnadl Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  24. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llangybi Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  25. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llaniestyn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  26. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llannor Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  27. ↑ A Vision of Britain Through Time : Llanystumdwy Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  28. ↑ A Vision of Britain Through Time : Mellteryn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  29. ↑ A Vision of Britain Through Time : Nefyn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  30. ↑ A Vision of Britain Through Time : Benllech Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  31. ↑ A Vision of Britain Through Time : Penllyn Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  32. ↑ A Vision of Britain Through Time : Penrhos Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  33. ↑ A Vision of Britain Through Time : Pistyll Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.
  34. ↑ Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; ni osodwyd unrhyw destun ar gyfer y 'ref' pwllheli
  35. ↑ A Vision of Britain Through Time : Tudweiliog Civil Parish Archifwyd 2011-06-04 yn y Peiriant Wayback.. Adalwyd 12 Ionawr 2010.

Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod y dudalen]

  • Ó Corráin, D. "Prehistoric and Early Christian Ireland" yn The Oxford History of Ireland, golygwyd gan R. F. Foster (Rhydychen, Gwasg Prifysgol Rhydychen, 1989).
  • Ioan Mai Evans, Gwlad Llŷn (Llandybie, 1968)
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Penrhyn_Llŷn&oldid=11699451"