Mynydd y Garn

Oddi ar Wicipedia
Mynydd y Garn
Mathbryn, copa Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirYnys Môn Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr170 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.4°N 4.5°W Edit this on Wikidata
Cod OSSH3149790679 Edit this on Wikidata
Manylion
Amlygrwydd106 metr Edit this on Wikidata
Rhiant gopaMynydd Bodafon Edit this on Wikidata
Map

Bryn ar Ynys Môn yw Mynydd y Garn. Ei uchder yw 170 metr. Mae'n gorwedd yng ngogledd-orllewin Môn tua milltir a hanner o'r arfordir, tua hanner milltir i'r de o bentref Llanfair-yng-Nghornwy a thua 6 milltir i'r gogledd-ddwyrain o dref Caergybi; cyfeiriad grid SH314906. Uchder cymharol, neu ”amlygrwydd” y copa, ydy 60metr: dyma'r uchder mae'r copa'n codi uwchlaw'r mynydd agosaf.

Mae llethrau uchaf y bryn yn greigiog. Creigiau Ordoficaidd yw sylfaen yr ysgwydd dde-orllewinol.

Ceir sawl safle archaeolegol o gwmpas y bryn, yn cynnwys meini hirion unigol o gyfnod Oes Newydd y Cerrig ac amddiffynfa Castell Crwn.

Gellir cyrraedd copa Mynydd y Garn trwy ddilyn un o sawl llwybr cyhoeddus, naill ai o ochr Llanfair-yng-Nghornwy neu o gyfeiriad Rhydwyn, i'r de.

Y copa[golygu | golygu cod]

Cofeb i Syr William Thomas, Uwch Siryf Ynys Môn; adeiladwyd yn 1897 ar gopa Mynydd y Garn.

Dosberthir copaon Cymru, a gweddill gwledydd Prydain, yn rhestri arbennig yn ôl uchder ac yn ôl amlygrwydd y copa; mae'r copa hwn yn cael ei alw'n HuMP. Mae sawl cymdeithas yn mesur, gwiro a chasglu'r rhestri hyn a dônt ynghŷd ar wefan “Database of British and Irish hills”.[1] Uchder y copa o lefel y môr ydy 170m (558tr). Cafodd yr uchder ei fesur a'i gadarnhau ddiwethaf ar 20 Tachwedd 2009.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]