Llanynys

Oddi ar Wicipedia
Neidio i: llywio, chwilio

Cyfesurynnau: 53°09′14″N 3°20′38″W / 53.154°N 3.344°W / 53.154; -3.344

Eglwys Sant Saeran, gyda'i phorth o'r 13g.
Y bont dros Afon Clywedog, Llanynys.

Pentref bychan, plwyf a chymuned yn Sir Ddinbych yw Llanynys("Cymorth – Sain" ynganiad ) (Cyfeirnod OS: SJ1062) sy'n enwog am lun hynafol o'r 15g ac Eglwys Sant Saeran, sydd wedi'i dynodi'n Radd I. Saif yn Nyffryn Clwyd i'r gogledd o dref Rhuthun ac i'r dwyrain o'r briffordd A525. Mae cymuned Llanynys hefyd yn cynnwys pentref Rhewl a phlasdai Plas-y-ward a Bachymbyd. Roedd poblogaeth y gymuned yn 2001 yn 784.

Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]

Llifa Afon Clwyd ychydig i'r dwyrain o'r pentref ac Afon Clywedog ychydig i'r gorllewin; dim ond milltir sydd rhwng y ddwy afon yn yr ardal yma. Fel a gofnodwyd yn 1700, mae'r afonydd ar adegau'n gorlifo ac yn creu ynys, lle saif y pentre. Dyma, mae'n debyg, darddiad yr enw.[1]

Cysegrwyd yr eglwys i Sant Saeran; fe'i hadeiladwyd yn y 13g ond mae'r safle yn llawer hŷn; roedd clas yma yn y 6g. Ceir cyfeiriad at y safle yng Nghanu Llywarch Hen, a ddyddir o'r 9g. Yn yr Oesoedd Canol roedd yn rhan o gwmwd Colion, yng nghantref Dyffryn Clwyd.

Pobl o Lanynys[golygu | golygu cod y dudalen]

Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod y dudalen]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[2][3][4]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Llanynys (pob oed) (762)
  
 100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llanynys) (353)
  
 47.8%
:Y ganran drwy Gymru
  
 19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llanynys) (521)
  
 68.4%
:Y ganran drwy Gymru
  
 73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Llanynys) (74)
  
 25.2%
:Y ganran drwy Gymru
  
 67.1%

Lluniau[golygu | golygu cod y dudalen]

  • Eglwys Sant Saeran, cyn iddi gael ei gwyngalchu, 2006

  • Yr un talcen, wedi ei gwyngalchu, 2015

  • Croes Geltaidd yn y fynwent gyda Bryniau Clwyd y tu ôl iddi

  • Yr eglwys, a chanol y pentref

  • Rhes o dri thŷ i'w gweld o'r eglwys

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]

  1. ↑ Dictionary of Place-names, gan Hywel Wyn Owen a Richard Morgan, Gwasg Gomer, 2008.
  2. ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/census/cyfrifiad-2011/ystadegau-allweddol-ar-gyfer-awdurdodau-unedol-yng-nghymru/stb-2011-key-statistics-for-wales---welsh.html. Adalwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  3. ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  4. ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]

gw • sg • go
Trefi a phentrefi Sir Ddinbych

Aberchwiler  · Betws Gwerful Goch  · Bodelwyddan  · Bodfari  · Bontuchel  · Bryn Saith Marchog  · Bryneglwys  · Carrog  · Cefn Meiriadog  · Clocaenog  · Corwen  · Cwm  · Cyffylliog  · Cynwyd  · Derwen  · Dinbych  · Diserth  · Y Ddwyryd  · Efenechtyd  · Eryrys  · Four Crosses  · Gallt Melyd  · Gellifor  · Glyndyfrdwy  · Graeanrhyd  · Graigfechan  · Gwyddelwern  · Henllan  · Loggerheads  · Llanarmon-yn-Iâl  · Llanbedr Dyffryn Clwyd  · Llandegla  · Llandrillo  · Llandyrnog  · Llandysilio-yn-Iâl  · Llanelidan  · Llanelwy  · Llanfair Dyffryn Clwyd  · Llanferres  · Llanfwrog  · Llangollen  · Llangwyfan  · Llangynhafal  · Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch  · Llanynys  · Maeshafn  · Melin y Wig  · Nantglyn  · Pandy'r Capel  · Pentrecelyn  · Pentre Dŵr  · Prestatyn  · Prion  · Rhewl (1)  · Rhewl (2)  · Rhuallt  · Rhuddlan  · Rhuthun  · Y Rhyl  · Saron  · Sodom  · Tafarn-y-Gelyn  · Trefnant  · Tremeirchion

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Llanynys&oldid=5317182"