Henllan, Sir Ddinbych

Oddi ar Wicipedia
Henllan
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Poblogaeth862 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSir Ddinbych Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd464.59 ha Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.2011°N 3.4633°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04000156 Edit this on Wikidata
Cod OSSJ022681 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auGareth Davies (Ceidwadwyr)
AS/auJames Davies (Ceidwadwyr)
Map

Pentref bychan hanesyddol a chymuned yn Sir Ddinbych, Cymru, yw Henllan("Cymorth – Sain" ynganiad ) (cyfeiriad grid SJ023681). Saif ar groesffordd wledig tua 3 milltir i'r gogledd-orllewin o dref Dinbych, ar yr hen lôn o'r dref honno i Lansannan. Mae Eglwys Sant Sadwrn a'i glochdy canoloesol hynod yn edrych i lawr ar y pentref.

Hanes a hynafiaethau[golygu | golygu cod]

Ceir nifer o hen dai yn y pentref. Mae'r eglwys yn hynod am fod ei chlochdy yn sefyll ar wahân ar fryncyn calchfaen isel.

Mae cerdd gan Guto'r Glyn yn y 15g yn gofyn i Ddeon Bangor yrru llwyth o lechi iddo o Aberogwen, ger Bangor, i Ruddlan i’w rhoi ar dô tŷ Syr Gruffudd ab Einion ap Tudur ap Heilyn Goch yn Henllan.[1]

Claddwyd yr emynydd Hugh Jones o Faesglasau (1749-1825) ym mynwent eglwys y plwyf yn Ebrill 1825, ar ôl iddo farw yn Ninbych yn 75 oed.

Saif Foxhall, cartref teulu Humphrey Lhuyd, o fewn y gymuned. Heb fod yn nepell ceir plasdy Foxhall Newydd, sy'n adeilad rhestredig Graddfa I.

Henllan o Gae Llindir; c. 1885
Henllan: canol y pentref
Eglwys Sant Sadwrn, Henllan

Tîm pêl-droed y pentref[golygu | golygu cod]

Mae CPD Henllan yn cystadlu yng Nghyngrair Pêl Droed Haf Llandyrnog a'r Cylch. Derbyniwyd i'r gynghrair yn 1932. Ers hyn maent wedi ennill y gynghrair 7 gwaith a'r darian 4 gwaith. Cafwyd eu llwyddiant diwethaf yn 2012 wrth guro Clawddnewydd yn rownd derfynol y darian, ac yn y broses yn cipio'u tlws cyntaf ers 38 mlynedd.

Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[2][3][4][5]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Henllan, Sir Ddinbych (pob oed) (862)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Henllan, Sir Ddinbych) (353)
  
42.4%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Henllan, Sir Ddinbych) (575)
  
66.7%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Henllan, Sir Ddinbych) (123)
  
32.5%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. Ifor Williams (gol.), Gwaith Guto'r Glyn (Caerdydd, 1939). Tud. 277-8.
  2. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  3. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  4. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
  5. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]