Pen-y-garn, Ceredigion
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Ceredigion |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.4497°N 4.0228°W |
| Cod OS | SN6285 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Elin Jones (Plaid Cymru) |
| AS/au | Ben Lake (Plaid Cymru) |
 | |
Pentrefan yng nghymuned Tirymynach, Ceredigion, yw Pen-y-garn. Saif tua 4 milltir i'r gogledd-ddwyrain o Aberystwyth.
Erbyn hyn, ynghyd â'r pentrefan Rhydypennau, mae'n cael ei ystyried fel rhan o bentref cyfagos Bow Street. Mae’r tri lle yn ymestyn ar hyd y briffordd o Aberystwyth i Fachynlleth (A487). Yn ogystal â'r tai ar y briffordd o Ysgol Rhydypennau i lawr i'r Lôn Groes, mae Pen-y-Garn yn cynnwys hefyd yr ystadau tai Cae'r Odyn, Maes y Garn, Bryn Mellion a Maes Ceiro.
'Capel y Garn' yw enw capel y Methodistiaid Calfinaidd ym Mhen-y-Garn. Evan Richardson, athro John Elias a Hugh Owen, oedd y sentar cyntaf i bregethu yn Bow Street tua'r flwyddyn 1780. Codwyd y capel cyntaf yn 1793, a chodwyd capel newydd ar y safle yn 1833 am fod y gynulleidfa wedi cynyddu gymaint.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)[1] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[2]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
Enwogion[golygu | golygu cod]
- Tom Macdonald, (1900-1980) newyddiadurwr a nofelydd.
- John Thomas Rees (1857 – 1949) Cerddor
- Dr Thomas Ifor Rees (1890 – 1977) Llysgenad, mab John Thomas Rees (uchod)
Trefi
Aberaeron · Aberteifi · Aberystwyth · Ceinewydd · Llanbedr Pont Steffan · Llandysul · Tregaron
Pentrefi
Aberarth · Aber-banc · Aber-ffrwd · Abermagwr · Abermeurig · Aber-porth · Adpar · Alltyblaca · Betws Bledrws · Betws Ifan · Betws Leucu · Bethania · Beulah · Blaenannerch · Blaenpennal · Blaenplwyf · Blaen-porth · Y Borth · Bow Street · Bronant · Bwlch-llan · Capel Bangor · Capel Cynon · Capel Dewi · Capel Seion · Caerwedros · Castellhywel · Cellan · Cilcennin · Ciliau Aeron · Clarach · Cnwch Coch · Comins Coch · Cribyn · Cross Inn (1) · Cross Inn (2) · Cwm-cou · Cwmystwyth · Cwrtnewydd · Dihewyd · Dôl-y-bont · Eglwys Fach · Felinfach · Y Ferwig · Ffair-rhos · Ffostrasol · Ffos-y-ffin · Ffwrnais · Gartheli · Goginan · Y Gors · Gwbert · Henfynyw · Henllan · Horeb · Llanafan · Llanarth · Llanbadarn Fawr · Llandre · Llandyfrïog · Llanddeiniol · Llanddewi Brefi · Llanfair Clydogau · Llanfarian · Llanfihangel y Creuddyn · Llangeitho · Llangoedmor · Llangrannog · Llangwyryfon · Llangybi · Llangynfelyn · Llangynllo · Llanilar · Llanio · Llan-non · Llanrhystud · Llansantffraid · Llanwenog · Llanwnnen · Llechryd · Lledrod · Llundain-fach · Llwyncelyn · Llwyndafydd · Llwyn-y-groes · Morfa · Mwnt · Nanternis · Penbryn · Penparc · Penrhiw-llan · Penrhyn-coch · Penuwch · Pen-y-garn · Plwmp · Pontarfynach · Ponterwyd · Pontgarreg · Pontrhydfendigaid · Pontrhydygroes · Pontsiân · Rhydlewis · Rhydowen · Rhydyfelin · Rhydypennau · Salem · Sarnau · Southgate · Swyddffynnon · Synod Inn · Talgarreg · Tal-y-bont · Temple Bar · Trefenter · Trefilan · Tremain · Tre-saith · Tre Taliesin · Troedyraur · Ysbyty Ystwyth · Ystrad Aeron · Ystrad Meurig · Ystumtuen