Mynachlog-ddu
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 498 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Sir Benfro |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.9428°N 4.7031°W |
| Cod SYG | W04000452 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Paul Davies (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | Ben Lake (Plaid Cymru) |
 | |
Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig yng ngogledd Sir Benfro, Cymru, yw Mynachlog-ddu.[1] Saif yn nwyrain y sir, ychydig i'r gorllewin o'r briffordd A478, ac i'r de-orllewin o bentref Crymych. I'r gorllewin o'r pentref mae copaon Mynydd Preseli. Credir fod rhai o gerrig Côr y Cewri wedi dod o Gaermeini, neu'n fwy cywir Carn Menyn gerllaw.
Cysegrwyd yr eglwys i Sant Dogfael; cyn diddymu'r mynachlogydd roedd y plwyf yn eiddo i Abaty Llandudoch. Roedd Thomas Rees (Twm Carnabwth) (1806 - 1876), un o arweinwyr Merched Beca, yn frodor o Fynachlog-ddu, ac mae wedi ei gladdu yma. Bu'r bardd Waldo Williams yn byw yma o 1911 hyd 1915, pan oedd ei dad yn brifathro ar yr ysgol gynradd, ac yma y dysgodd Gymraeg. Ceir cofeb iddo gerllaw'r pentref.
Bu'r Parch Parry Roberts a oedd yn frodor o Sir Fôn yn weinidog ar gapel y Bedyddwyr yma am gyfnod hir. Ef oedd un o'r ymgyrchwyr yn erbyn y Weinyddiaeth filwrol gymryd drosodd ffermydd yr ardal i'w gwneud yn ardal ymarfer rhyfel.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Paul Davies (Ceidwadwyr)[2] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[3]
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6][7]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
- ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-11-10.
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen farw]
Dinas
Tyddewi
Trefi
Aberdaugleddau · Arberth · Abergwaun · Cilgerran · Dinbych-y-pysgod · Doc Penfro · Hwlffordd · Neyland · Penfro · Wdig
Pentrefi
Aber-bach · Abercastell · Abercuch · Abereiddi · Aberllydan · Amroth · Angle · Begeli · Y Beifil · Blaen-y-ffos · Boncath · Bosherston · Breudeth · Bridell · Brynberian · Burton · Caeriw · Camros · Cas-blaidd · Cas-fuwch · Cas-lai · Cas-mael · Cas-wis · Casmorys · Casnewydd-bach · Castell Gwalchmai · Castell-llan · Castellmartin · Cilgeti · Cil-maen · Clunderwen · Clydau · Cold Inn · Cosheston · Creseli · Croes-goch · Cronwern · Crymych · Crynwedd · Cwm-yr-Eglwys · Dale · Dinas · East Williamston · Eglwyswen · Eglwyswrw · Felindre Farchog · Felinganol · Freshwater East · Freystrop · Y Garn · Gumfreston · Hasguard · Herbrandston · Hermon · Hook · Hundleton · Jeffreyston · Johnston · Llanbedr Felffre · Llandudoch · Llandyfái · Llandysilio · Llanddewi Efelffre · Llanfyrnach · Llangolman · Llangwm · Llanhuadain · Llanisan-yn-Rhos · Llanrhian · Llanstadwel · Llan-teg · Llanwnda · Llanychaer · Maenclochog · Maenorbŷr · Maenordeifi · Maiden Wells · Manorowen · Marloes · Martletwy · Mathri · Y Mot · Mynachlog-ddu · Nanhyfer · Niwgwl · Nolton · Parrog · Penalun · Pentre Galar · Pontfadlen · Pontfaen · Porth-gain · Redberth · Reynalton · Rhos-y-bwlch · Rudbaxton · Rhoscrowdder · Rhosfarced · Sain Fflwrens · Sain Ffrêd · Saundersfoot · Scleddau · Slebets · Solfach · Spittal · Y Stagbwll · Star · Stepaside · Tafarn-sbeit · Tegryn · Thornton · Tiers Cross · Treamlod · Trecŵn · Tredeml · Trefaser · Trefdraeth · Trefelen · Trefgarn · Trefin · Trefwrdan · Treglarbes · Tre-groes · Treletert · Tremarchog · Uzmaston · Waterston · Yerbeston