Tyddewi

Oddi ar Wicipedia
Tyddewi
Mathdinas Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlDewi Sant Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Ardal warchodolParc Cenedlaethol Arfordir Penfro Edit this on Wikidata
SirSir Benfro
GwladBaner Cymru Cymru
Arwynebedd17.93 mi² Edit this on Wikidata
GerllawAfon Alun Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaRhosson Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.8822°N 5.2686°W Edit this on Wikidata
Cod OSSM755255 Edit this on Wikidata
Cod postSA62 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auPaul Davies (Ceidwadwyr)
AS/auStephen Crabb (Ceidwadwr)
Map

Dinas bach yn Sir Benfro, Cymru, yw Tyddewi[1] (Saesneg: St Davids).[2] Hi yw dinas leiaf Cymru a sedd esgobaeth Tyddewi. O ran llywodraeth leol fe'i lleolir yng nghymuned Tyddewi a Chlos y Gadeirlan. Mynyw oedd ei henw mewn Cymraeg Canol, o'r enw lle Lladin, Menevia. Yn ôl traddodiad fe'i sefydlwyd gan Dewi Sant yn y 6g. Mae Eglwys Gadeiriol Tyddewi yn dominyddu'r dref.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Paul Davies (Ceidwadwyr)[3] ac yn Senedd y DU gan Stephen Crabb (Ceidwadwr).[4]

Hanes[golygu | golygu cod]

Mynyw (Lladin: Menevia) yw'r hen enw am y fan lle y sefydlodd Dewi Sant ei abaty. Enw arall ar y lle yw Glyn Rhosyn. Mae cyfeiriad at y fynachlog mewn llawysgrif Wyddelig a ysgrifennwyd tua 800, sef merthyradur Oengus. Roedd yn safle brysur yn y cyfnod hwn gan fod y rhan fwyaf o'r teithio yn y cyfnod hwn yn cael ei wneud ar y môr, o'r cyfandir, o Lydaw a Chernyw i Iwerddon ac i'r gogledd.

Ymwelodd Gerallt Gymro â Thyddewi yn ystod ei daith trwy Gymru yn 1188.

Eisteddfod[golygu | golygu cod]

Cynhaliwyd yr Eisteddfod Genedlaethol yma yn 2002.


Oriel[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
  2. British Place Names; adalwyd 10 Tachwedd 2021
  3. "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-11-10.
  4. Gwefan Senedd y DU

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

 
Dinasoedd yng Nghymru
Abertawe | Bangor | Caerdydd | Casnewydd | Llanelwy | Tyddewi
Eginyn erthygl sydd uchod am Sir Benfro. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato