Abergwaun
 | |
| Math | tref bost, tref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Sir Benfro |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.9982°N 4.9804°W |
| Cod OS | SM955375 |
| Cod post | SA65 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Paul Davies (Ceidwadwyr) |
| AS/au | Stephen Crabb (Ceidwadwr) |
 | |
Tref arfordirol yng nghymuned Abergwaun ac Wdig, Sir Benfro, Cymru, yw Abergwaun[1][2] (Saesneg: Fishguard). Saif ar arfordir gogleddol y sir ar Fae Ceredigion. Yma y mae priffordd yr A40 o Lundain a'r rheilffordd yn terfynu. Mae gwasanaeth fferi rheolaidd i Rosslare (Iwerddon) o Wdig, tua milltir i'r gogledd-orllewin o Abergwaun. Llifa Afon Gwaun i'r môr yn y dref gan roi iddi ei henw.
Tra bod tarddiad "Abergwaun" yn amlwg, mae'r enw Saesneg yn fwy dyrys. Daw Fishguard o'r Hen Norseg Fiskigarðr, sef "lle i ddal pysgod". Sillafwyd yr enw fel "Fiscard" hyd at y 19g.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Paul Davies (Ceidwadwyr)[3] ac yn Senedd y DU gan Stephen Crabb (Ceidwadwr).[4]
Y Gymraeg[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae swyddfa Menter Iaith Sir Benfro yn Abergwaun. Mae yna gangen Cyd yn Abergwaun, sy'n cwrdd yn y Dderwen Frenhinol yn y dref. Mae llawer o ddosbarthiadau Cymraeg i oedolion yn Abergwaun a'r cyffiniau.
Enwogion[golygu | golygu cod y dudalen]
- D. J. Williams. Bu'r llenor adnabyddus, awdur Hen Dŷ Ffarm, yn athro yn Ysgol Ramadeg Abergwaun nes iddo ymddeol yn 1945.
Eisteddfod Genedlaethol[golygu | golygu cod y dudalen]
Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol yn Abergwaun ym 1936 a 1986. Am wybodaeth bellach gweler:
Gefeilldref[golygu | golygu cod y dudalen]
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 14 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 10 Tachwedd 2021
- ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-11-10.
- ↑ Gwefan Senedd y DU
Dinas
Tyddewi
Trefi
Aberdaugleddau ·
Arberth ·
Abergwaun ·
Cilgerran ·
Dinbych-y-pysgod ·
Doc Penfro ·
Hwlffordd ·
Neyland ·
Penfro ·
Wdig
Pentrefi
Aber-bach ·
Abercastell ·
Abercuch ·
Abereiddi ·
Aberllydan ·
Amroth ·
Angle ·
Begeli ·
Y Beifil ·
Blaen-y-ffos ·
Boncath ·
Bosherston ·
Breudeth ·
Bridell ·
Brynberian ·
Burton ·
Caeriw ·
Camros ·
Cas-blaidd ·
Cas-fuwch ·
Cas-lai ·
Cas-mael ·
Cas-wis ·
Casmorys ·
Casnewydd-bach ·
Castell Gwalchmai ·
Castell-llan ·
Castellmartin ·
Cilgeti ·
Cil-maen ·
Clunderwen ·
Clydau ·
Cold Inn ·
Cosheston ·
Creseli ·
Croes-goch ·
Cronwern ·
Crymych ·
Crynwedd ·
Cwm-yr-Eglwys ·
Dale ·
Dinas ·
East Williamston ·
Eglwyswen ·
Eglwyswrw ·
Felindre Farchog ·
Felinganol ·
Freshwater East ·
Freystrop ·
Y Garn ·
Gumfreston ·
Hasguard ·
Herbrandston ·
Hermon ·
Hook ·
Hundleton ·
Jeffreyston ·
Johnston ·
Llanbedr Felffre ·
Llandudoch ·
Llandyfái ·
Llandysilio ·
Llanddewi Efelffre ·
Llanfyrnach ·
Llangolman ·
Llangwm ·
Llanhuadain ·
Llanisan-yn-Rhos ·
Llanrhian ·
Llanstadwel ·
Llan-teg ·
Llanwnda ·
Llanychaer ·
Maenclochog ·
Maenorbŷr ·
Maenordeifi ·
Maiden Wells ·
Manorowen ·
Marloes ·
Martletwy ·
Mathri ·
Y Mot ·
Mynachlog-ddu ·
Nanhyfer ·
Niwgwl ·
Nolton ·
Parrog ·
Penalun ·
Pentre Galar ·
Pontfadlen ·
Pontfaen ·
Porth-gain ·
Redberth ·
Reynalton ·
Rhos-y-bwlch ·
Rudbaxton ·
Rhoscrowdder ·
Rhosfarced ·
Sain Fflwrens ·
Sain Ffrêd ·
Saundersfoot ·
Scleddau ·
Slebets ·
Solfach ·
Spittal ·
Y Stagbwll ·
Star ·
Stepaside ·
Tafarn-sbeit ·
Tegryn ·
Thornton ·
Tiers Cross ·
Treamlod ·
Trecŵn ·
Tredeml ·
Trefaser ·
Trefdraeth ·
Trefelen ·
Trefgarn ·
Trefin ·
Trefwrdan ·
Treglarbes ·
Tre-groes ·
Treletert ·
Tremarchog ·
Uzmaston ·
Waterston ·
Yerbeston
