Moscfa: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Moscfa
Moscfa
Lleoliad yn Rwsia
Gwlad	Rwsia
Llywodraeth
Daearyddiaeth
Demograffeg
Poblogaeth Cyfrifiad	11503501 (Cyfrifiad 2010)
Dwysedd Poblogaeth	4581.24 /km2
Gwybodaeth Bellach
Cylchfa Amser	MSK (UTC+3)
Gwefan	http://www.mos.ru

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 18:37, 28 Gorffennaf 2017

Prifddinas Rwsia yw Moscfa (hefyd: Moscow, Mosgo neu Mosgow; Москвá, sef Moscfa yn Rwsieg). Mae tua 11.2 miliwn o bobl yn byw yn y ddinas (2004) ac mae ei phoblogaeth yn cynyddu bron bob dydd. Mae'r dref ar lan Afon Moscfa a thua 878.7 km sgwar o arwynebedd.

Lleolir Moscfa yn nhalaith Canol Rwsia yn Rwsia Ewropeaidd. Prifddinas yr Undeb Sofietaidd oedd hi gynt a hefyd o Muscovy, gwladwriaeth Rwsiaidd fodern gyntaf, cyn sefydliad Ymerodraeth Rwsia. Mae'r Kremlin, sedd llywodraeth genedlaethol Rwsia, a'r Sgwâr Coch yn Moscfa.

Lleolir y dref yn yr ardal ranbarthol a enwir Canol Rwsia sydd mewn gwirionedd yng ngorllewin Rwsia. Roedd hi'n brif ddinas yr Undeb Sofietaidd a hefyd o Muscvy y Rwsia cyn-ymerodraethol. Mae'r Kremlin sy'n gwasanaethu fel safle y llywodraeth genedlaethol wedi ei leoli yn y ddinas.

Hanes

Cyfeirir at y dref mewn dogfennau am y tro cyntaf ym 1147. Ar y pryd roedd hi'n dref fechan, ond ym 1156 adeiladwyd mur pren a ffos o gwmpas y dref gan y tywysog Yury Dolgoruky. Er hynny, llosgwyd y dref a lladdwyd ei phobl ym 1177. Rhwng 1237 a 1238 meddiannodd y Mongoliaid y dref a'i llosgi a llofruddio'i thrigolion unwaith eto. Ar ôl y cyfnod hwnnw, cryfhaodd y dref eto a daeth yn brifddinas tywysogaeth annibynnol.

Ym 1300 roedd y Tywysog Daniel, mab Alexander Nevsky yn rheoli'r dref mewn enw, ond roedd y dref o dan reolaeth y Mongoliaid mewn gwirionedd. Fodd bynnag, roedd nerth Ymerodraeth Lithiwania yn cynyddu ac - er mwyn gwrthbwyso hynny - rhoddodd Khan y Mongoliaid rym arbennig i Moscow. Fel hynny, cyfododd Moscow i fod yn un o'r drefi fwyaf nerthol yn Rwsia.

O 1480 ymlaen, dan reolaeth Ifan III, roedd Rwsia yn wlad annibynnol ac yn tyfu i fod yn ymerodraeth fawr a oedd yn cynnwys Rwsia, Siberia a nifer o ardaloedd eraill. Er bod nifer o tsariaid, er enghraifft Ifan yr Ofnadwy, yn ormeswyr, parheai'r ymerodraeth i dyfu.

Ym 1571, cipiodd Tartariaid Crimea, dan Ymerodraeth yr Otomaniaid, y dref a'i llosgi. Rhwng 1605 a 1612 meddianai lluoedd Gwlad Pwyl y dref. Bwriad y Pwyliaid oedd sefydlu llywodraeth newydd yn Rwsia gyda chysyltiad cryf â Gwlad Pwyl. Fodd bynnag, gwrthryfelodd mawrion Rwsia yn erbyn Gwlad Pwyl yn 1612, ac yn 1613 daeth Michael Romanov yn tsar ar ôl etholiad. Fel hynny dechreuodd hanes y deyrnlin Romanov.

Roedd Moscow yn brifddinas Rwsia cyn sefydlu St Petersburg ar lan y Môr Baltig gan Pedr Fawr yn 1700.

Ym 1812 ceisiodd Napoleon oresgyn Rwsia a llosgodd trigolion Moscow eu dinas eu hynain ar 14 Medi 1812 a ffoi ohoni. Ond bu rhaid i luoedd Napoleon adael y ddinas oherwydd y tywydd eithafol o oer a phrinder bywyd.

Ers Chwyldro Rwsia ym 1917 Moscow yw prifddinas Rwsia. Symudodd llywodraeth Lenin i'r ddinas ar 5 Mawrth, 1918.

Ym mis Mehefin 1941, ymosododd lluoedd yr Almaen ar Rwsia (Ymgyrch Barbarossa) ac anelodd un o'r dair adran y fyddin am Moscow. Ar ôl Brwydr Moscow, gorfodwyd yr Almaenwyr, a oedd yn dioddef o losg eira yr eira trwm, i droi yn eu holau. O'r herwydd, "Dinas yr Arwyr" yw llysenw Moscow ers yr Ail Rhyfel Byd.

Adeiladau

Amgueddfa Pushkin
Eglwys Gadeiriol Sant Basil
Mynachlog Danilov
Prifysgol Moscfa
Theatr Bolshoi
Tŵr Ostankino
Tŵr Rwsia
Tŵr Shukhov

@@ Llinell 20: / Llinell 20: @@
 [[Delwedd:St Basils Cathedral-500px.jpg|bawd|de|300px|Eglwys Gadeiriol Sant Basil, Moscfa]]
-Prifddinas [[Rwsia]] yw '''Moscfa''' (hefyd: '''Moscow''' neu '''Mosgow'''; ''Москвá'', sef ''Moscfa'' yn [[Rwsieg]]). Mae tua 11.2 miliwn o bobl yn byw yn y ddinas ([[2004]]) ac mae ei phoblogaeth yn cynyddu bron bob dydd. Mae'r dref ar lan [[Afon Moscfa]] a thua 878.7&nbsp;km sgwar o arwynebedd.
+Prifddinas [[Rwsia]] yw '''Moscfa''' (hefyd: '''Moscow, Mosgo''' neu '''Mosgow'''; ''Москвá'', sef ''Moscfa'' yn [[Rwsieg]]). Mae tua 11.2 miliwn o bobl yn byw yn y ddinas ([[2004]]) ac mae ei phoblogaeth yn cynyddu bron bob dydd. Mae'r dref ar lan [[Afon Moscfa]] a thua 878.7&nbsp;km sgwar o arwynebedd.
 Lleolir Moscfa yn nhalaith [[Canol Rwsia]] yn Rwsia Ewropeaidd. Prifddinas yr [[Undeb Sofietaidd]] oedd hi gynt a hefyd o [[Muscovy]], gwladwriaeth Rwsiaidd fodern gyntaf, cyn sefydliad [[Ymerodraeth Rwsia]]. Mae'r [[Kremlin Moscfa|Kremlin]], sedd llywodraeth genedlaethol Rwsia, a'r [[Sgwâr Coch]] yn Moscfa.