Metaffisegwyr (barddoniaeth)

Llên Lloegr yn yr 17eg ganrif
Y ddrama yn Oes Iago William Shakespeare Ben Jonson Thomas Middleton Francis Beaumont John Fletcher John Webster George Chapman
Beirdd Metaffisegol John Donne Andrew Marvell Richard Crashaw Thomas Traherne Abraham Cowley
Beirdd Cafaliraidd Richard Lovelace Thomas Carew Syr John Suckling Edmund Waller Robert Herrick
Piwritaniaid John Milton (Paradise Lost) John Bunyan (The Pilgrim's Progress)
Llên yr Adferiad William Davenant Thomas Killigrew John Dryden Samuel Butler Iarll Rochester William Wycherley Aphra Behn George Etherege John Vanbrugh John Aubrey Samuel Pepys
Athroniaeth a'r gwyddorau Francis Bacon Robert Fludd Thomas Hobbes Thomas Browne John Locke
← 16g Llên Lloegr 18g →

Carfan o feirdd Saesneg yn yr 17g oedd y Metaffisegwyr sy'n nodedig am gymhlethdod emosiynol a dyfeisgarwch ddeallusol eu barddoniaeth a'r cysetiau a ffraethineb sy'n lliwio'u gwaith. Bathwyd yr enw gan y beirniad Samuel Johnson yn y 18g.

Naws ddeallusol ac ysbrydol sydd i farddoniaeth John Donne (1572–1631), y cyntaf o'r Metaffisegwyr. Delweddaeth anarferol a llinellau arabus sydd yn lliwio'i gerddi, a dyrchefir cynnwys yn hytrach na ffurf. Yn ogystal â'i gerddi serch, fe gyfansoddodd barddoniaeth grefyddol. Ysgrifennwyd cerddi duwiol hefyd gan Fetaffisegwr arall, yr Eingl-Gymro George Herbert (1593–1633), a chyda delweddaeth Gatholig gan Richard Crashaw (1612/12–49). Ymhlith beirdd eraill y traddodiad Metaffisegol mae Thomas Traherne (1637–74) ac Abraham Cowley (1618–67).

Cyferbynnir y Metaffisegwyr â'r Cafaliriaid, grŵp arall o feirdd a flodeuai ym marddoniaeth Saesneg Lloegr yn hanner cyntaf yr 17g. Cyfansoddodd Andrew Marvell (1621–78) farddoniaeth sy'n nodweddiadol o'r ddau draddodiad.

Roedd y bardd Cymreig, Henry Vaughan, yn aelod yr ysgol barddoniaeth metaffisegol.