1829 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1829 i Gymru a'i phobl
Digwyddiadau[golygu | golygu cod]
- Edward Jones yn ddechrau ar ei gyfnod yn olygydd Yr Eurgrawn [1]
- Cyhoeddi y rhifyn cyntaf o The Cambrian Quarterly Magazine and Celtic Repertory
- Ordeinio John Jones, Talysarn yn weinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd
- Adeiledu'r eglwys newydd yn Llannewydd
- James Hamlyn-Williams, 3ydd Barwnig yn etifeddu ei farwnigaeth
- David Rees yn gychwyn ei weinidogaeth ar Gapel Als, Llanelli
- Sefydlu y papur newyddion The Monmouthshire Merlin
- Sefydlu Yr Athraw, misolyn at wasanaeth ysgolion Sul
- Thomas Powell yn suddo siafft yng Ngelli-gaer ar gost o £15,000, gan cael hyd i wythïen lo chwe troedfedd o drwch [2]
Celfyddydau a llenyddiaeth[golygu | golygu cod]
Llyfrau newydd[golygu | golygu cod]
- Iolo Morganwg - Cyfrinach Beirdd Ynys Prydain
- Ellis Evans - Arddangosiad syml o Syniadau Gwahaniaethol, neu Egwyddorion Priodol, y Bedyddwyr Crediniol [3]
- Thomas Jones :[4]
- Scot ar y Prophwydi
- Hanes gwaith y Prynedigaeth
- John Lloyd (Einion Môn) - Cymreigyddion Caerludd versus Cleberwyr Diymenydd.[5]
- Jedediah Richards - Hanes cywir am Lofruddiaeth Hannah Davies [6]
- Richard Jones o'r Wern - Drych y Dadleuwr [7]
Cerddoriaeth[golygu | golygu cod]
- Richard Roberts, y telynor dall, - Cambrian Harmony [8]
- Evan Evans (Ieuan Glan Geirionydd) - Casgliad o Salmau a Hymnau at wasanaeth y Lithwriaeth Gymraeg yn Nghaerlleon [9]
Celfyddydau gweledol[golygu | golygu cod]
- Harry Longueville Jones - Illustrations of the Natural Scenery of the Snowdonian Mountains (llyfr o ddarluniadau) [10]
Genedigaethau[golygu | golygu cod]
- 27 Ionawr, Isaac Roberts - seryddwr (bu farw 1904) [11]
- 10 Chwefror, John Bowen Jones - gweinidog Annibynnol (bu farw 1905) [12]
- 14 Chwefror Thomas Benbow Phillips - arloeswr y wladfa Gymreig a sefydlwyd yn Rio Grande do Sul, Brasil (bu farw 1915) [13]
- Mawrth, John Rogers Thomas - cyfansoddwr Americanaidd a aned yng Nghymru (bu farw 1896) [14]
- 2 Mehefin, John Ogwen Jones - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a llenor (bu farw 1884) [15]
- 2 Mehefin, Syr John Henry Puleston - bancer ac aelod seneddol (bu farw 1908) [16]
- 26 Hydref, David Walter Thomas - offeiriad Eglwys Loegr yn y Wladfa (bu farw 1905) [17]
- 19 Tachwedd, Owen Evans - gweinidog Annibynnol ac awdur (bu farw 1920) [18]
- 23 Rhagfyr, Thomas Gwallter Price (Cuhelyn) - bardd a newyddiadurwr (bu farw 1869) [19]
- Dyddiad anhysbys
- William Jones - hynafiaethwr, hanesydd lleol, daearegwr, a chasglwr llên gwerin (bu farw 1903) [20]
- Abel Jones (Y Bardd Crwst) - baledwr a bardd gwlad (bu farw 1901) [21]
- Elizabeth Phillips - emynydd (bu farw 1912) [22]
- Dafydd Richards - arlunydd (bu farw 1897) [23]
- Tomos ap Tomos - telynor (bu farw 1913)
Marwolaethau[golygu | golygu cod]
- 6 Ionawr, Benjamin Millingchamp - caplan yn y llynges, a chasglwr llyfrau a llawysgrifau dwyreiniol (g. 1756 ) [24]
- 5 Mawrth, John William Prichard - llenor (g. 1749) [25]
- Ebrill, John Humphreys - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a llenor (g. 1767) [26]
- 18 Ebrill, Robert Jones, Rhoslan - awdur ac athro (g. 1745) [27]
- 6 Mai, Elizabeth Randles - cerddor (g. 1801) [28]
- 23 Mai, Charles Lloyd - gweinidog ac ysgolhaig Undodaidd (g. 1766) [29]
- 25 Gorffennaf, John Roberts - clerigwr ac awdur (g. 1775) [30]
- 19 Awst, Jonathan Williams - clerigwr, ysgolfeistr, a hynafiaethydd (g. 1752) [31]
- 20 Tachwedd, John Jenkins (Ifor Ceri) - clerigwr a hynafiaethydd (g. 1770) [32]
- Dyddiad Anhysbys
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "JONES, EDWARD (1782 - 1855), '3ydd,' gweinidog Wesleaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "POWELL, THOMAS (1779? - 1863), perchennog pyllau glo | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "EVANS, ELLIS (1786 - 1864), gweinidog gyda'r Bedyddwyr ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "JONES, THOMAS (1777 - 1847), cyfieithydd, athro ysgol a gweinidog (MC) | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "LLOYD, JOHN ('Einion Môn'; 1792 - 1834), ysgolfeistr a bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "RICHARDS, JEDEDIAH (1784? - 1838), emynydd, a llyfrwerthwr teithiol, cymeriad hynod | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "JONES, RICHARD ('o'r Wern'; 1772? - 1833), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "ROBERTS, RICHARD (Y Telynor Dall, Caernarfon; 1796 - 1855). | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "EVANS, EVAN ('Ieuan Glan Geirionydd'; 1795 - 1855), offeiriad a bardd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "JONES, HARRY LONGUEVILLE (1806-1870), archaeolegydd ac addysgwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-14.
- ↑ "ROBERTS, ISAAC (1829 - 1904), seryddwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "JONES, JOHN BOWEN (1829 - 1905), gweinidog Annibynnol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ R. Bryn Williams Y Wladfa (Gwasg Prifysgol Cymru, 1962)
- ↑ Claghorn, Charles Eugene, 1911-2005. (1973). Biographical dictionary of American music. West Nyack, N.Y.: Parker Pub. Co. ISBN 0-13-076331-4. OCLC 609781.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
- ↑ "JONES, JOHN OGWEN (1829 - 1884), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "PULESTON, Syr JOHN HENRY (1829 - 1908), bancer ac aelod seneddol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ David Thomas - Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ "EVANS, OWEN (1829 - 1920), gweinidog Annibynnol ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ PRICE, THOMAS GWALLTER (‘Cuhelyn’; 1829 - 1869), newyddiadurwr a bardd yn U.D.A.;. Y Bywgraffiadur Cymreig. Adferwyd 14 Maw 2020
- ↑ "JONES, WILLIAM ('Bleddyn'; 1829? - 1903), hynafiaethwr, hanesydd lleol, daearegwr, a chasglwr llên gwerin | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ Jones, Tegwyn. (1989). Abel Jones, Bardd Crwst. Capel Garmon: Gwasg Carreg Gwalch. ISBN 0-86381-132-9. OCLC 20724421.
- ↑ "PHILLIPS, ELIZABETH (fl. 1836), emynydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ Elwyn Roberts, Wrth Odre Cadair Idris (Cyhoeddiadau Mei, 1989), tud. 90.
- ↑ Benjamin Millingchamp - Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ "PRICHARD (neu PRISIART), JOHN WILLIAM (1749 - 1829), a'i galwai ei hunan hefyd yn 'John Williams,' llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "HUMPHREYS, JOHN (1767 - 1829), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, a llenor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "JONES, ROBERT (1745 - 1829), Rhoslan, athro, pregethwr, ac awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "RANDLES, ELIZABETH (1801? - 1829), cerddor | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "LLOYD, CHARLES (1766 - 1829), gweinidog ac ysgolhaig Undodaidd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ John Roberts - Y Bywgraffiadur Cymreig
- ↑ "WILLIAMS, JONATHAN (1752? — 1829), clerigwr, ysgolfeistr, a hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "JENKINS, JOHN ('Ifor Ceri'; 1770 - 1829), clerigwr a hynafiaethydd | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "OWEN, JOHN (1757 - 1829), ysgrifennwr ar bynciau crefyddol | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
- ↑ "BIRD, JOHN (1768 - 1829), paentiwr | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 2020-03-13.
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899