Aderyn
Adar | |
---|---|
![]() |
|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Animalia |
Ffylwm: | Chordata Cytras: Avemetatarsalia Cytras: Ornithurae |
Dosbarth: | Linnaeus, 1758 |
Urddau | |
|
|
Cyfystyron | |
|
Anifail asgwrn-cefn gydag adenydd, pig, plu, dwy goes a gwaed cynnes yw aderyn (lluosog adar). Mae bron pob aderyn yn gallu hedfan, mae adar na allant hedfan yn cynnwys yr estrys, y ciwi a'r pengwiniaid. Ceir mwy na 10,400 o rywogaethau o adar.[1] Maen nhw'n byw mewn llawer o gynefinoedd gwahanol ledled y byd. Adareg (neu Adaryddiaeth) yw astudiaeth adar.
Cynnwys
Anatomi[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae strwythur adar wedi addasu ar gyfer hediad. Mae eu coesau blaen wedi newid i adenydd. Mae gan adar big ysgafn heb ddannedd ac mae codennau aer tu fewn i'w hesgyrn.
Atgenhedliad[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae adar yn dodwy wyau â phlisgyn caled. Mae'r rhan fwyaf o adar yn adeiladu nyth lle maen nhw'n deor eu hwyau. Mae rhai adar yn cael eu geni'n ddall a noeth. Mae adar eraill yn gallu gofalu amdanynt eu hunain bron ar unwaith.
Mudiad[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae llawer o rywogaethau yn mudo er mwyn dianc rhag tywydd oer. Mae miliynau o adar sy'n nythu yn Hemisffer y Gogledd yn mudo i'r de. Mae rhai adar Hemisffer y De yn mudo i'r gogledd. Mae Morwennol y Gogledd yn hedfan ymhellach nag unrhyw aderyn arall o'r Arctig i'r Antarctig.
Esblygiad[golygu | golygu cod y dudalen]
Esblygodd adar o ddeinosoriaid o'r urdd Therapoda, mae'n debyg. Archaeopteryx yw'r adar ffosilaidd henaf a fu fyw tua 150 miliwn o flynyddoedd yn ôl.
Adar a dyn[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae adar yn ffynhonnell bwysig o fwyd i bobl. Mae rhai adar fel yr iâr a'r twrci wedi eu ffermio ar gyfer eu cig neu wyau. Anifeiliaid anwes poblogaidd yw rhai adar e.e. y byji a'r caneri.
Mae llawer o adar wedi eu peryglu oherwydd hela a dinistr amgylcheddol. Mae elusennau fel Cymdeithas Audubon yn yr Unol Daleithiau a’r RSPB yn y DU yn ymgyrchu i amddiffyn adar.
Mewn llenyddiaeth Gymreig[golygu | golygu cod y dudalen]
Efallai'r cyntaf i gofnodi rhai o'r adar a welodd ar ei deithiau oedd Gerallt Gymro. Nid oedd ganddo ryw lawer o ddiddordeb ynddynt ond mae rhai o'r sylwadau'n ddigon diddorol, serch hynny, e.e.
"Clywir yn y coed cyfagos chwibaniad pereiddlais aderyn bach, y dywedodd rhai mai cnocell y coed ydoedd, ond eraill, yn fwy cywir, mai peneuryn. Cnocell y coed y gelwir yr aderyn bach, yr hwn a alwyd pic yn yr iaith Ffrangeg, a dylla'r dderwen â'i ylfin cryf ... A pheneuryn y gelwir aderyn bach hynod am ei liw euraid a melyn, a ddyry, yn ei dymor priodol, yn lle cân, chwibaniad melys; ac oddi wrth ei liw euraid y derbyniodd ei enw, peneuryn."[2]
Mae'n debygol iawn mai'r euryn (golden oriole) oedd yr aderyn a glywodd Gerallt neu, fel y tybiai ei gyfeillion, cnocell werdd.
Un o gerddi mwya'r Gymraeg ydy cywydd i'r "Alarch" gan Dafydd ap Gwilym. Ceir hefyd nifer o hen benillion sy'n sôn am adar; dyma un, er enghraifft:
- Gwyn eu byd yr adar gwylltion,
- Hwy gânt fynd i'r fan a fynnon',
- Weithiau i'r môr ac weithiau i'r mynydd,
- A dod adref yn ddigerydd.
Yn y Mabinogi fe drowyd Blodeuwedd yn dylluan am gamfihafio.
Dosbarthiad[golygu | golygu cod y dudalen]
Urddau[golygu | golygu cod y dudalen]
Palaeognathae[golygu | golygu cod y dudalen]
Neognathae[golygu | golygu cod y dudalen]
Galloanserae
Neoaves
- Gaviiformes: trochyddion
- Podicipediformes: gwyachod
- Procellariiformes: albatrosiaid, adar drycin a phedrynnod
- Sphenisciformes: pengwiniaid
- Pelecaniformes: pelicanod, mulfrain, huganod a.y.y.b.
- Ciconiiformes: crehyrod, ciconiaid a.y.y.b.
- Phoenicopteriformes: fflamingos
- Falconiformes: adar ysglyfaethus
- Gruiformes: rhegennod, garanod a.y.y.b.
- Charadriiformes: rhydwyr, gwylanod, morwenoliaid a charfilod
- Pteroclidiformes: ieir y diffeithwch
- Columbiformes: colomennod, dodo
- Psittaciformes: parotiaid
- Cuculiformes: cogau, twracoaid
- Strigiformes: tylluanod
- Caprimulgiformes: troellwyr a.y.y.b.
- Apodiformes: gwenoliaid duon, adar y si
- Coraciiformes: gleision y dorlan, rholyddion, cornylfinod a.y.y.b.
- Piciformes: cnocellod, twcaniaid a.y.y.b.
- Trogoniformes: trogoniaid
- Coliiformes: colïod
- Passeriformes: adar golfanaidd neu adar clwydol
Teuluoedd[golygu | golygu cod y dudalen]
Yn ôl IOC World Bird List ceir 240 teulu (Mawrth 2017):
Rhestr Wicidata:
# | teulu | enw tacson | delwedd | rhiant-dacson | categori Comin |
---|---|---|---|---|---|
1 | Acrocephalidae | Acrocephalidae | Aderyn golfanaidd | Acrocephalidae | |
2 | Adar asgelldroed | Heliornithidae | Gruiformes | Heliornithidae | |
3 | Adar dail | Chloropseidae | Aderyn golfanaidd | Chloropseidae | |
4 | Adar dail | Irenidae | Aderyn golfanaidd | Irenidae | |
5 | Adar deildy | Ptilonorhynchidae | Aderyn golfanaidd | Ptilonorhynchidae | |
6 | Adar dreingwt | Orthonychidae | Aderyn golfanaidd | Orthonyx | |
7 | Adar drudwy | Sturnidae | Aderyn golfanaidd | Sturnidae | |
8 | Adar ffrigad | Fregatidae | Pelecaniformes | Fregatidae | |
9 | Adar gwrychog | Bucconidae | Galbuloidea | Bucconidae | |
10 | Adar haul | Nectariniidae | Aderyn golfanaidd | Nectariniidae | |
11 | Adar morgrug | Formicariidae | Tyranni | Formicariidae | |
12 | Adar olew | Steatornithidae | tylluan | Steatornithidae | |
13 | Adar pobty | Furnariidae | Aderyn golfanaidd | Furnariidae | |
14 | Adar tagellog | Callaeidae | Aderyn golfanaidd | Callaeidae | |
15 | Adar telyn | Menuridae | Aderyn golfanaidd | Menuridae | |
16 | Adar tomen | Megapodiidae | Galliformes | Megapodiidae | |
17 | Adar trofannol | Phaethontidae | Phaethontiformes | Phaethontidae | |
18 | Adar y cwils | Sagittariidae | yr Eryrod | Sagittariidae | |
19 | Aderyn paradwys | Paradisaeidae | Passeri | Paradisaeidae | |
20 | Albatrosiaid | Diomedeidae | Procellariiformes | Diomedeidae | |
21 | Anseranatidae | Anseranatidae | Anseriformes | Anseranatidae | |
22 | Arcanatoridae | Arcanatoridae | Aderyn golfanaidd | Arcanatoridae | |
23 | Barbedau | Capitonidae | Piciformes | Capitonidae | |
24 | Bernieridae | Bernieridae | Aderyn golfanaidd | Bernieridae | |
25 | Brain | Corvidae | Corvoidea | Corvidae | |
26 | Brain moel | Picathartidae | Aderyn golfanaidd | Picathartidae | |
27 | Breision | Emberizidae | Aderyn golfanaidd | Emberizidae | |
28 | Brenhinoedd | Monarchidae | Aderyn golfanaidd | Monarchidae | |
29 | Brychion | Turdidae | Passeri | Turdidae | |
30 | Bucorvidae | Bucorvidae | Bucerotiformes | Bucorvidae | |
31 | Buphagidae | Buphagidae | Aderyn golfanaidd | Buphagidae | |
32 | Bushshrike | Malaconotidae | Aderyn golfanaidd | Malaconotidae | |
33 | Bwlbwliaid | Pycnonotidae | Aderyn golfanaidd | Pycnonotidae | |
34 | Cagŵod | Rhynochetidae | Eurypygiformes | Rhynochetidae | |
35 | Calcariidae | Calcariidae | Aderyn golfanaidd | Calcariidae | |
36 | Cardinaliaid | Cardinalidae | Aderyn golfanaidd | Cardinalidae | |
37 | Carfilod | Alcidae | Q7129481 | Alcidae | |
38 | Casowarïaid | Casuariidae | Casuariiformes | Casuariidae | |
39 | Ceiliogod y Waun | Otididae | Gruiformes | Otididae | |
40 | Ceinddrywod | Maluridae | Aderyn golfanaidd | Maluridae | |
41 | Cettiidae | Cettiidae | Aderyn golfanaidd | Cettiidae | |
42 | Ciconiaid | Ciconiidae | Ciconiaid | Ciconiidae | |
43 | Ciconiaid pig esgid | Balaenicipitidae | Pelecaniformes | Balaenicipitidae | |
44 | Cigyddion | Laniidae | Aderyn golfanaidd | Laniidae | |
45 | Cisticolidae | Cisticolidae | Aderyn golfanaidd | Cisticolidae | |
46 | Ciwïod | Apterygidae | Apterygiformes | Apterygidae | |
47 | Cnemophilidae | Cnemophilidae | Aderyn golfanaidd | Cnemophilidae | |
48 | Cnocellod | Picidae | Piciformes | Picidae | |
49 | Coblynnod | Apodidae | Apodiformes | Apodidae | |
50 | Coblynnod Coed | Hemiprocnidae | Apodiformes | Hemiprocnidae | |
51 | Cocatŵod | Cacatuidae | Parot | Cacatuidae | |
52 | Cog-gigyddion | Campephagidae | Aderyn golfanaidd | Campephagidae | |
53 | Cogau | Cuculidae | Cuculiformes | Cuculidae | |
54 | Colïod | Coliidae | Colīod gwarlas | Coliidae | |
55 | Colomennod | Columbidae | Columbiformes | Columbidae | |
56 | Copogion | Upupidae | Bucerotiformes | Upupidae | |
57 | Copogion coed | Phoeniculidae | Bucerotiformes | Phoeniculidae | |
58 | Corcoracidae | Corcoracidae | Aderyn golfanaidd | Corcoracidae | |
59 | Cornbigau | Bucerotidae | Bucerotiformes | Bucerotidae | |
60 | Corsoflieir | Turnicidae | Q18282108 | Turnicidae | |
61 | Cotingaod | Cotingidae | Aderyn golfanaidd | Cotingidae | |
62 | Crehyrod | Ardeidae | Pelecaniformes | Ardeidae | |
63 | Crehyrod yr haul | Eurypygidae | Eurypygiformes | Eurypygidae | |
64 | Crescentchest | Melanopareiidae | Aderyn golfanaidd | Melanopareiidae | |
65 | Crwydriaid y malî | Pedionomidae | Charadriiformes | Pedionomidae | |
66 | Cwrasowiaid | Cracidae | Galliformes | Cracidae | |
67 | Cwrol (teulu) | Leptosomidae | Leptosomiformes | Leptosomidae | |
68 | Cwtiad-wenoliaid | Glareolidae | Charadriiformes | Glareolidae | |
69 | Cwtiaid | Charadriidae | Charadriiformes | Charadriidae | |
70 | Cwyrbigau | Estrildidae | Aderyn golfanaidd | Estrildidae | |
71 | Cynffonau sidan | Bombycillidae | Aderyn golfanaidd | Bombycillidae | |
72 | Chaetopidae | Chaetopidae | Aderyn golfanaidd | Chaetopidae | |
73 | Chionidae | Chionidae | Charadriiformes | Chionidae | |
74 | Chwibanwyr | Pachycephalidae | Aderyn golfanaidd | Pachycephalidae | |
75 | Dasyornithidae | Dasyornithidae | Aderyn golfanaidd | Dasyornithidae | |
76 | Delorion cnau | Sittidae | Passeri | Sittidae | |
77 | Donacobiidae | Donacobiidae | Aderyn golfanaidd | Donacobiidae | |
78 | Dreinbigau | Acanthizidae | Passeri | Acanthizidae | |
79 | Dringhedyddion | Climacteridae | Aderyn golfanaidd | Climacteridae | |
80 | Dringwyr coed | Certhiidae | Aderyn golfanaidd | Certhiidae | |
81 | Drongoaid | Dicruridae | Aderyn golfanaidd | Dicruridae | |
82 | Drywod | Troglodytidae | Passeri | Troglodytidae | |
83 | Drywod Seland Newydd | Acanthisittidae | Aderyn golfanaidd | Acanthisittidae | |
84 | Ehedydd | Alaudidae | Passeri | Alaudidae | |
85 | Elachuridae | Elachuridae | Aderyn golfanaidd | Elachuridae | |
86 | Emiwiaid | Dromaiidae | Casuariiformes | Dromaiidae | |
87 | Eryrod | Accipitridae | yr Eryrod Falconiformes |
Accipitridae | |
88 | Erythrocercidae | Erythrocercidae | Aderyn golfanaidd | ||
89 | Estrysiaid | Struthionidae | Struthioniformes | Struthionidae | |
90 | Eulacestomatidae | Eulacestomatidae | Corvoidea | ||
91 | Eurynnod | Oriolidae | Aderyn golfanaidd | Oriolidae | |
92 | Fangáid | Vangidae | Aderyn golfanaidd | Vangidae | |
93 | Fireod | Vireonidae | Aderyn golfanaidd | Vireonidae | |
94 | Fwlturiaid y Byd Newydd | Cathartidae | Q20639356 | Cathartidae | |
95 | Ffesantod | Phasianidae | Galliformes | Phasianidae | |
96 | Fflamingos | Phoenicopteridae | y fflamingos | Phoenicopteridae | |
97 | Garannod | Gruidae | Gruiformes | Gruidae | |
98 | Giachod amryliw | Rostratulidae | Charadriiformes | Rostratulidae | |
99 | Gïachod yr hadau | Thinocoridae | Charadriiformes | Thinocoridae | |
100 | Golfanod | Ploceidae | Aderyn golfanaidd | Ploceidae | |
101 | Grallariidae | Grallariidae | Aderyn golfanaidd | Grallariidae | |
102 | Gwanwyr | Anhingidae | Suliformes | Anhingidae | |
103 | Gwatwarwyr | Mimidae | Aderyn golfanaidd | Mimidae | |
104 | Gweilch pysgod | Pandionidae | yr Eryrod | Pandionidae | |
105 | Gwenoliaid | Hirundinidae | Aderyn golfanaidd | Hirundinidae | |
106 | Gwenynysorion | Meropidae | Coraciiformes | Meropidae | |
107 | Gwyachod | Podicipedidae | Podicipediformes | Podicipedidae | |
108 | Gwybed-ddalwyr | Polioptilidae | Q2472000 | Polioptilidae | |
109 | Gwybedogion | Muscicapidae | Q1179990 | Muscicapidae | |
110 | Gwybedysyddion | Conopophagidae | Aderyn golfanaidd | Conopophagidae | |
111 | Gwylanod | Laridae | Lari | Laridae | |
112 | Gylfindroeon | Panuridae | Sylvioidea | Panuridae | |
113 | Hebogiaid | Falconidae | Falconiformes | Falconidae | |
114 | Helmetshrike | Prionopidae | Passeri | Prionopidae | |
115 | Helyddion coed | Artamidae | Aderyn golfanaidd | Artamidae | |
116 | Hercwyr | Aramidae | Gruiformes | Aramidae | |
117 | Hirgoesau | Recurvirostridae | Charadriiformes | Recurvirostridae | |
118 | Hirgoesau crymanbig | Ibidorhynchidae | Charadriiformes | Ibidorhynchidae | |
119 | Hoatsiniaid | Opisthocomidae | Cuculiformes Opisthocomiformes |
Opisthocomidae | |
120 | Huganod | Sulidae | Suliformes Pelecaniformes |
Sulidae | |
121 | Hwyaid | Anatidae | Anseriformes | Anatidae | |
122 | Hyliotidae | Hyliotidae | Aderyn golfanaidd | Hyliotidae | |
123 | Hylocitreidae | Hylocitreidae | Aderyn golfanaidd | Hylocitreidae | |
124 | Hypocoliidae | Hypocoliidae | Aderyn golfanaidd | Hypocoliidae | |
125 | Ibisiaid | Threskiornithidae | Pelecaniformes | Threskiornithidae | |
126 | Ieir y diffeithwch | Pteroclidae | Pterocliformes | Pteroclidae | |
127 | Ifritidae | Ifritidae | Aderyn golfanaidd | ||
128 | Iora | Aegithinidae | Aderyn golfanaidd | Aegithinidae | |
129 | Jacamarod | Galbulidae | Galbuloidea | Galbulidae | |
130 | Jasanaod | Jacanidae | Charadriiformes | Jacanidae | |
131 | Leiothrichidae | Leiothrichidae | Aderyn golfanaidd | Leiothrichidae | |
132 | Locustellidae | Locustellidae | Aderyn golfanaidd Sylvioidea |
Locustellidae | |
133 | Lybiidae | Lybiidae | Piciformes | Lybiidae | |
134 | Llwydiaid | Prunellidae | Aderyn golfanaidd | Prunellidae | |
135 | Llydanbigau | Eurylaimidae | Tyranni | Eurylaimidae | |
136 | Llygadwynion | Zosteropidae | Aderyn golfanaidd | Zosteropidae | |
137 | Llygaid-dagell | Platysteiridae | Aderyn golfanaidd | Platysteiridae | |
138 | Macrosphenidae | Macrosphenidae | Passeri | Macrosphenidae | |
139 | Machaerirhynchidae | Machaerirhynchidae | Corvoidea | Machaerirhynchidae | |
140 | Manacinod | Pipridae | Aderyn golfanaidd | Pipridae | |
141 | Megalaimidae | Megalaimidae | Piciformes | Megalaimidae | |
142 | Mêl-gogau | Indicatoridae | Piciformes | Indicatoridae | |
143 | Melampittidae | Melampittidae | Aderyn golfanaidd | Melampittidae | |
144 | Melanocharitidae | Melanocharitidae | Q51836655 | Melanocharitidae | |
145 | Melysorion | Meliphagidae | Meliphagoidea | Meliphagidae | |
146 | Mesîtau | Mesitornithidae | Mesitornithiformes | Mesitornithidae | |
147 | Mohoidae | Mohoidae | Passeri | Mohoidae | |
148 | Mohouidae | Mohouidae | Aderyn golfanaidd | Mohouidae | |
149 | Motmotiaid | Momotidae | Coraciiformes | Momotidae | |
150 | Mulfrain | Phalacrocoracidae | Suliformes | Phalacrocoracidae | |
151 | Nicatoridae | Nicatoridae | Aderyn golfanaidd | Nicatoridae | |
152 | Notiomystidae | Notiomystidae | Aderyn golfanaidd | Notiomystidae | |
153 | Numididae | Numididae | Galliformes | Numididae | |
154 | Oceanitidae | Oceanitidae | Procellariiformes | ||
155 | Odontophoridae | Odontophoridae | Galliformes | Odontophoridae | |
156 | Oreoicidae | Oreoicidae | Aderyn golfanaidd | Oreoicidae | |
157 | Painted berrypecker | Paramythiidae | Aderyn golfanaidd | Paramythiidae | |
158 | Pardalotidae | Pardalotidae | Aderyn golfanaidd | Pardalotidae | |
159 | Parotiaid | Psittacidae | Psittacoidea | Psittacidae | |
160 | Pedrynnod | Procellariidae | Procellariiformes | Procellariidae | |
161 | Pedrynnod | Hydrobatidae | Procellariiformes | Hydrobatidae | |
162 | Pengwin | Spheniscidae | Sphenisciformes Ciconiiformes (Sibley) |
Spheniscidae | |
163 | Pelicans | Pelecanidae | Pelecaniformes | Pelecanidae | |
164 | Pellorneidae | Pellorneidae | Aderyn golfanaidd | Pellorneidae | |
165 | Pennau Morthwyl | Scopidae | Pelecaniformes | Scopidae | |
166 | Petroicidae | Petroicidae | Aderyn golfanaidd | Petroicidae | |
167 | Peucedramidae | Peucedramidae | Aderyn golfanaidd | Peucedramidae | |
168 | Pibyddion | Scolopacidae | Charadriiformes | Scolopacidae | |
169 | Pigwyr blodau | Dicaeidae | Passeri | Dicaeidae | |
170 | Pincod | Fringillidae | Aderyn golfanaidd | Fringillidae | |
171 | Piod môr | Haematopodidae | Charadriiformes | Haematopodidae | |
172 | Pitaod | Pittidae | Aderyn golfanaidd | Pitta | |
173 | Pityriaseidae | Pityriaseidae | Aderyn golfanaidd | Pityriaseidae | |
174 | Pluvianellidae | Pluvianellidae | Charadriiformes | ||
175 | Pluvianidae | Pluvianidae | Charadriiformes | ||
176 | Pnoepygidae | Pnoepygidae | Sylvioidea | ||
177 | Potwaid | Nyctibiidae | Caprimulgiformes | Nyctibiidae | |
178 | Preblynnod | Timaliidae | Aderyn golfanaidd | Timaliidae | |
179 | Preblynod Awstralo-Papwan | Pomatostomidae | Aderyn golfanaidd | Pomatostomidae | |
180 | Prysgadar | Atrichornithidae | Aderyn golfanaidd | Atrichornithidae | |
181 | Psittaculidae | Psittaculidae | Psittacoidea | Psittaculidae | |
182 | Psophodidae | Psophodidae | Aderyn golfanaidd | Psophodidae | |
183 | Ptiliogonatidae | Ptiliogonatidae | Passerida | ||
184 | Pysgotwyr | Alcedinidae | Alcedines | Alcedinidae | |
185 | Phylloscopidae | Phylloscopidae | Passeri | Phylloscopidae | |
186 | Regulidae | Regulidae | Aderyn golfanaidd | Regulidae | |
187 | Rockfowl, rockjumper and rail-babbler | Eupetidae | Corvoidea | Eupetidae | |
188 | Rhagologidae | Rhagologidae | Corvoidea | Rhagologidae | |
189 | Rheaod | Rheidae | Ratitae Rheiformes |
Rheidae | |
190 | Rhedwyr | Burhinidae | Charadriiformes | Burhinidae | |
191 | Rhedwyr y crancod | Dromadidae | Charadriiformes | Dromadidae | |
192 | Rhegennod | Rallidae | Gruiformes | Rallidae | |
193 | Rhesogion y palmwydd | Dulidae | Q1179990 Aderyn golfanaidd |
Dulidae | |
194 | Rhipiduridae | Rhipiduridae | Aderyn golfanaidd | Rhipiduridae | |
195 | Rholyddion | Coraciidae | Coraciiformes | Coraciidae | |
196 | Rholyddion daear | Brachypteraciidae | Coraciiformes | Brachypteraciidae | |
197 | Sarothruridae | Sarothruridae | Gruiformes | Sarothruridae | |
198 | Scotocercidae | Scotocercidae | Aderyn golfanaidd | Scotocercidae | |
199 | Semnornithidae | Semnornithidae | Piciformes | Semnornithidae | |
200 | Seriemaid | Cariamidae | Gruiformes | Cariamidae | |
201 | Sgiwennod | Stercorariidae | Charadriiformes | Stercorariidae | |
202 | Sgrechwyr | Anhimidae | Anseriformes | Anhimidae | |
203 | Sïednod | Trochilidae | Apodiformes Trochiliformes |
Trochilidae | |
204 | Siglennod | Motacillidae | Aderyn golfanaidd | Motacillidae | |
205 | Sittella | Neosittidae | Passeri | Neosittidae | |
206 | sparrow | Passeridae | Passeroidea | Passeridae | |
207 | Stenostiridae | Stenostiridae | Sylvioidea | Stenostiridae | |
208 | Strigopidae | Strigopidae | Parot | Strigopidae | |
209 | Sugarbird | Promeropidae | Aderyn golfanaidd | Promeropidae | |
210 | Tapacwlos | Rhinocryptidae | Aderyn golfanaidd | Rhinocryptidae | |
211 | Teloriaid (y Byd Newydd) | Parulidae | Aderyn golfanaidd | Parulidae | |
212 | Teloriaid (yr Hen Fyd) | Sylviidae | Sylvioidea | Sylviidae | |
213 | Tephrodornithidae | Tephrodornithidae | Aderyn golfanaidd | Tephrodornithidae | |
214 | Teyrn-wybedogion | Tyrannidae | Tyranni | Tyrannidae | |
215 | Tichodromidae | Tichodromidae | Aderyn golfanaidd | Tichodromidae | |
216 | Tinamŵaid | Tinamidae | Tinamiformes | Tinamidae | |
217 | Titw | Paridae | Sylvioidea | Paridae | |
218 | Titwod cynffonhir | Aegithalidae | Passeri | Aegithalidae | |
219 | Titwod Pendil | Remizidae | Aderyn golfanaidd | Remizidae | |
220 | Tityridae | Tityridae | Aderyn golfanaidd | Tityridae | |
221 | Todiaid | Todidae | Coraciiformes | Todidae | |
222 | Tresglod | Icteridae | Aderyn golfanaidd | Icteridae | |
223 | Trochwyr | Cinclidae | Aderyn golfanaidd | Cinclidae | |
224 | Trochyddion | Gaviidae | Gaviiformes | Gaviidae | |
225 | Troellwyr | Caprimulgidae | Caprimulgiformes | Caprimulgidae | |
226 | Troellwyr llydanbig | Podargidae | tylluan | Podargidae | |
227 | Trogoniaid | Trogonidae | Trogoniformes | Trogonidae | |
228 | Trympedwyr | Psophiidae | Gruiformes | Psophiidae | |
229 | Twcaniaid | Ramphastidae | Piciformes | Ramphastidae | |
230 | Twinciaid banana | Coerebidae | Aderyn golfanaidd | Coerebidae | |
231 | Twracoaid | Musophagidae | y Twracoaid | Musophagidae | |
232 | Tylluan-Droellwyr | Aegothelidae | tylluan | Aegothelidae | |
233 | Tylluanod | Strigidae | tylluan | Strigidae | |
234 | Tylluanod Gwynion | Tytonidae | tylluan | Tytonidae | |
235 | Thamnophilidae | Thamnophilidae | Aderyn golfanaidd | Thamnophilidae | |
236 | Thraupidae | Thraupidae | Aderyn golfanaidd | Thraupidae | |
237 | Urocynchramidae | Urocynchramidae | Passeroidea | Urocynchramidae | |
238 | Viduidae | Viduidae | Aderyn golfanaidd | Viduidae |
Teuluoedd |
---|
Adar Asgelldroed • Adar Dail • Adar Deildy • Adar Dreingwt • Adar Drudwy • Adar Ffrigad • Adar Gwrychog • Adar Haul • Adar Morgrug • Adar Olew • Adar Paradwys • Adar Pobty • Adar Tagellog • Adar Telyn • Adar Tomen • Adar Trofannol • Adar y Cwils • Albatrosiaid • Apostolion • Asitïod • Barbedau • Brain • Brain Moel • Breision • Brenhinoedd • Brychion • Bwlbwliaid • Cagwod • Carfilod • Casowarïaid • Ceiliogod y Waun • Ceinddrywod • Chwibanwyr • Ciconiaid • Ciconiaid Pig Esgid • Cigfachwyr • Cigyddion • Ciwïod • Cnocellod • Coblynnod • Coblynnod Coed • Cocatwod • Cogau • Cog-Gigyddion • Colïod • Colomennod • Copogion • Copogion Coed • Cornbigau • Corsoflieir • Cotingaod • Crehyrod • Crehyrod yr Haul • Cropwyr • Crwydriaid y Malî • Cwrasowiaid • Cwroliaid • Cwtiaid • Cwyrbigau • |
Seriemaid • Cynffonau Sidan • Delorion Cnau • Dreinbigau • Dringhedyddion • Dringwyr Coed • Dringwyr y Philipinau • Drongoaid • Drywod • Drywod Seland Newydd • Ehedyddion • Emiwiaid • Eryrod • Estrysiaid • Eurynnod • Fangáid • Ffesantod • Fflamingos • Fireod • Fwlturiaid y Byd Newydd • Garannod • Giachod Amryliw • Gïachod yr Hadau • |
Golfanod • Gwanwyr • Gwatwarwyr • Gweilch Pysgod • Gweinbigau • Gwenoliaid • Gwenynysorion • Gwyachod • Gwybed-Ddaliwyr • Gwybedogion • Gwybedysyddion • Gwylanod • Gylfindroeon • Hebogiaid • Helyddion Coed • Hercwyr • Hirgoesau • Hirgoesau Crymanbig • Hoatsiniaid • Huganod • Hwyaid • Ibisiaid • Ieir y Diffeithwch • Jacamarod • Jasanaod • Llwydiaid • Llydanbigau • Llygadwynion • Llygaid-Dagell • Llysdorwyr • Lorïaid • Manacinod • Meinbigau • Mel-Gogau • |
Mêl-Gropwyr Hawaii • Melysorion • Mesîtau • Motmotiaid • Mulfrain • Parotiaid • Pedrynnod • Pedrynnod • Pedrynnod Plymio • Pelicanod • Pengwiniaid • Pennau Morthwyl • Pibyddion • Pigwyr Blodau • Pincod • Piod Môr • Pitaod • Potwaid • Preblynnod • Prysgadar • Pysgotwyr • Rheaod • Rhedwyr • Rhedwyr • Rhedwyr y Crancod • Rhegennod • Rhesogion y Palmwydd • Rholyddion • Rholyddion Daear • Robinod Awstralia • |
Seriemaid • Sgimwyr • Sgiwennod • Sgrechwyr • Sïednod • Siglennod • Tapacwlos • Teloriaid • Telorion y Byd Newydd • Teyrn-Wybedogion • Tinamwaid • Titwod • Titwod Cynffonhir • Titwod Pendil • Todiaid • Tresglod • Trochwyr • Trochyddion • Troellwyr • Troellwyr Llydanbig • Trogoniaid • Trympedwyr • Twcaniaid • Twinc Banana • Twracoaid • Tylluan-Droellwyr • Tylluanod • Tylluanod Gwynion • |
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Gill, F. & D. Donsker (goln.) (2012). IOC World Bird List, Version 3.1. Adalwyd ar 10 Mai 2012.
- ↑ Y Casglwr; adalwyd 27 Ebrill 2014.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]
- Internet Archive: Adareg Canolfan Edward Llwyd, Prifysgol Cymru
- RSPB Cymru
- (Saesneg) Avionary Enwau adar WP mewn 41 o ieithoedd