Y Grysmwnt

Oddi ar Wicipedia
Y Grysmwnt
Mathpentref, cymuned Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirSir Fynwy Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr134 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau51.9149°N 2.8674°W Edit this on Wikidata
Cod SYGW04001065 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
AC/auPeter Fox (Ceidwadwyr)
AS/auDavid Davies (Ceidwadwr)
Map
CyfnodChwefror 1405 Edit this on Wikidata

Pentref a chymuned yn Sir Fynwy, Cymru, yw Y Grysmwnt[1] neu Rhosllwyn (Saesneg: Grosmont).[2] Fe'i lleolir yng ngogledd eithaf y sir, 10 milltir i'r gogledd o Drefynwy, o fewn tafliad carreg â'r ffin rhwng Sir Fynwy a Swydd Henffordd yn Lloegr.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Peter Fox (Ceidwadwyr)[3] ac yn Senedd y DU gan David Davies (Ceidwadwr).[4]

Hanes[golygu | golygu cod]

Mae'n adnabyddus yn bennaf am ei gastell Normanaidd, Castell y Grysmwnt, ar lan Afon Mynwy. Codwyd y "mwnt" (rhan o'r hen gastell ar ffurf bryncyn) yn y 13g gan roi i'r pentref ei enw. Gair Ffrangeg oedd "Gros" yn golygu "mawr", felly "Y Bryncyn Mawr". Ymddangosodd yr enw "Grosso Monte" yn 1137.[5]

Cafodd Rhys Gethin ei lorio ym Mrwydr Grysmwnt pan gollodd fil o ddynion.


Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod]

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[6][7][8][9]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Y Grysmwnt (pob oed) (920)
  
100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Y Grysmwnt) (107)
  
12%
:Y ganran drwy Gymru
  
19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Y Grysmwnt) (420)
  
45.7%
:Y ganran drwy Gymru
  
73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Y Grysmwnt) (103)
  
29.6%
:Y ganran drwy Gymru
  
67.1%

Oriel[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
  2. British Place Names; adalwyd 21 Rhagfyr 2021
  3. "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-21.
  4. Gwefan Senedd y DU
  5. Hywel Wyn Owen a Richard Morgan, Dictionary of Place-Names (Gwasg Gomer, 2007). Nid yw Dictionary of Place-Names yn crybwyll yr enw "Rhosllwyn".
  6. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
  7. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
  8. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
  9. Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]