Merthyr Dyfan
 | |
| Math | cymdogaeth  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Bro Morgannwg |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.4206°N 3.2708°W |
| Cod post | CF62 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Jane Hutt (Llafur) |
| AS/au | Alun Cairns (Ceidwadwr) |
 | |
- Am leoedd eraill o'r enw "Merthyr", gweler Merthyr (gwahaniaethu).
Pentref bychan a phlwyf ym Mro Morgannwg yw Merthyr Dyfan. Fe'i lleolir ar gwrr gogleddol Y Barri ar bwys y ffordd A4050, tua 6 milltir i'r de-orllewin o ddinas Caerdydd.
Enwir y pentref ar ôl Sant Dyfan a cheir eglwys a gysegrir iddo yn y pentref. Gall y gair merthyr yn y Gymraeg olygu "eglwys (er cof am sant neu ar ei fedd)" a dyna a geir yma; ceir enwau lleol tebyg eraill yn ne Cymru, e.e. Merthyr Tudful, Merthyr Cynog, a Merthyr Mawr, a cheir yr enwau cytras merther yn y Gernyweg a merzher yn Llydaweg hefyd, i gyd mewn enwau lleoedd.[1]
Honnir mai dyma un o'r canolfannau Cristnogol cynharaf yng Nghymru. Yn ôl traddodiad, cafodd ei seyfydlu yn 180 OC pan anfonwyd Dyfan a Ffagan i Gymru gan y Pab Eleutherius. Cysylltir yr eglwys gyda Sant Teilo hefyd, sy'n nawddsant y plwyf gyda Dyfan. Cafodd ei difrodi yn sylweddol yng nghyfnod y Diwygiad Protestannaidd a'i hadfer yn y 19g.[2]
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Jane Hutt (Llafur) a'r Aelod Seneddol yw Alun Cairns (Ceidwadwr).[3][4]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Geiriadur Prifysgol Cymru, cyfrol III, tud. 2436.
- ↑ "MerthyrDyfan.org". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2010-03-28. Cyrchwyd 2009-09-26.
- ↑ Gwefan y Cynulliad;[dolen marw] adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]
- (Saesneg) Gwefan yr eglwys a'r plwyf Archifwyd 2010-03-28 yn y Peiriant Wayback.
Trefi
Y Barri ·
Y Bont-faen ·
Llanilltud Fawr ·
Penarth
Pentrefi
Aberogwr ·
Aberddawan ·
Aberthin ·
City ·
Corntwn ·
Clawdd Coch ·
Dinas Powys ·
Eglwys Fair y Mynydd ·
Ewenni ·
Ffont-y-gari ·
Gwenfô ·
Larnog ·
Llanbedr-y-fro ·
Llancarfan ·
Llancatal ·
Llandochau ·
Llandochau Fach ·
Llandŵ ·
Llanddunwyd ·
Llan-faes ·
Llanfair ·
Llanfihangel-y-pwll ·
Llanfleiddan ·
Llangan ·
Llansanwyr ·
Llwyneliddon ·
Llyswyrny ·
Marcroes ·
Merthyr Dyfan ·
Ogwr ·
Pendeulwyn ·
Pen-llin ·
Pennon ·
Pen-marc ·
Y Rhws ·
Sain Dunwyd ·
Saint Andras ·
Sain Nicolas ·
Sain Siorys ·
Sain Tathan ·
Saint-y-brid ·
Y Sili ·
Silstwn ·
Southerndown ·
Tair Onnen ·
Trebefered ·
Trefflemin ·
Tregatwg ·
Tregolwyn ·
Tresimwn ·
Y Wig ·
Ystradowen
