Y Bont-faen

Y Bont-faen

Math	tref farchnad
Gefeilldref/i	Klison
Daearyddiaeth
Sir	Bro Morgannwg
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.4605°N 3.448°W
Cod OS	SS995745
Cod post	CF71
Gwleidyddiaeth
AC/au	Jane Hutt (Llafur)
AS/au	Alun Cairns (Ceidwadwr)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Erthygl am y dref ym Mro Morgannwg yw hon. Am y pentref ym Mhowys, gweler Y Bont-faen, Powys. Gweler hefyd Pont-faen (Powys), Pontfaen (Sir Benfro).

Tref farchnad ym mwrdeistref sirol Bro Morgannwg, Cymru, yw Y Bont-faen (weithiau Y Bont faen a Bont-faen yn ogystal heb y cysylltnod; Saesneg: Cowbridge). Enwyd y Bont-faen ar ôl yr hen bont ar Afon Ddawan, sy'n llifo trwy'r dref. Fe'i lleolir yng nghymuned Y Bont-faen a Llanfleiddan.

Ar un adeg bu gan yr hynafiaethydd a'r ffugiwr llenyddol enwog Iolo Morganwg siop lyfrau yn y Bont-faen. Fe'i gwelir o hyd yn y Stryd Fawr ac arni lechen gyda'r arwyddair 'Y Gwir yn erbyn y Byd' arno, yn yr wyddor Gymraeg arferol a gwyddor Coelbren y Beirdd. Ym 1795 cynhaliodd Iolo gwrdd cyntaf Gorsedd Beirdd Ynys Prydain fymryn y tu allan i'r dref.

Adeiladau a chofadeiladau

• Capel Ramoth
• Castell Llanfleiddan
• Cofeb ryfel
• Eglwys y Groes Sanctaidd
• Gardd feddyginiaeth
• Mur y dref
• Neuadd y dref
• Ysgol Ramadeg

Enwogion

• Syr Leoline Jenkins (1625-1685), cyfreithiwr a diplomydd
• Trevor Preece (1882-1965), chwaraewr criced
• Anneka Rice (g. 1958), cyflwynydd teledu
• The Automatic, band roc

Gefeilldref

Ffrainc - Clisson

Trefi a phentrefi Bro Morgannwg

Trefi
Y Barri  · Y Bont-faen  · Llanilltud Fawr  · Penarth
Pentrefi
Aberogwr  · Aberddawan  · Aberthin  · City  · Corntwn  · Clawdd Coch  · Dinas Powys  · Eglwys Fair y Mynydd  · Ewenni  · Ffont-y-gari  · Gwenfô  · Larnog  · Llanbedr-y-fro  · Llancarfan  · Llancatal  · Llandochau  · Llandochau Fach  · Llandŵ  · Llanddunwyd  · Llan-faes  · Llanfair  · Llanfihangel-y-pwll  · Llanfleiddan  · Llangan  · Llansanwyr  · Llwyneliddon  · Llyswyrny  · Marcroes  · Merthyr Dyfan  · Ogwr  · Pendeulwyn  · Pen-llin  · Pennon  · Pen-marc  · Y Rhws  · Sain Dunwyd  · Saint Andras  · Sain Nicolas  · Sain Siorys  · Sain Tathan  · Saint-y-brid  · Y Sili  · Silstwn  · Southerndown  · Tair Onnen  · Trebefered  · Trefflemin  · Tregatwg  · Tregolwyn  · Tresimwn  · Y Wig  · Ystradowen

Eginyn erthygl sydd uchod am Fro Morgannwg. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.