Trerhondda
 | |
| Math | pentref, tref, cymuned  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Rhondda Cynon Taf |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.6577°N 3.4459°W |
| Cod SYG | W04000683 |
| Cod OS | ST000964 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Elizabeth Buffy Williams (Llafur) |
| AS/au | Chris Bryant (Llafur) |
 | |
Pentref a chymuned yng Nghwm Rhondda ym mwrdeisdref sirol Rhondda Cynon Taf yw Trerhondda, hefyd Glynrhedynog (ac yn llai cywir ei orgraff, Glyn Rhedynog). (Saesneg: Ferndale. "Trerhondda" oedd yr enw gwreiddiol, ar ôl enw capel yr Annibynwyr a godwyd yno yn 1867. "Glynrhedynog" yw enw hen fferm a fu lle y mae'r pentre heddiw. Trosiad llac o'r enw Cymraeg yw'r Saesneg "Ferndale".). Roedd y boblogaeth yn 2001 yn 4,419.
Saif Trerhondda rhwng Maerdy a Phendyrus. Dechreuodd y diwydiant glo yna yn 1857, a Threrhondda oedd y pentref diwydiannol cyntaf yng Nghwm Rhondda. Bu dwy drychineb fawr yn y lofa yma yn y 19g, y gyntaf ar 8 Tachwedd 1867, pan laddwyd when 178 o lowyr. Ar 10 Mehefin 1869, bu ffrwydrad arall yma, a lladdwyd 53.
Y mae yno Ysgol Gymraeg Llyn y Forwyn.
Enwogion[golygu | golygu cod y dudalen]
- Syr Stanley Baker, actor
- M. J. Trow, (1949- ) awdur
Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod y dudalen]
- Peter Brooks, Eglwys y Bedyddwyr Salem Newydd, Glynrhedynog (2008)
Aberaman · Abercwmboi · Abercynon · Aberdâr · Abernant · Aberpennar · Y Beddau · Blaenclydach · Blaencwm · Blaenllechau · Blaenrhondda · Brynna · Brynsadler · Cefn Rhigos · Cefnpennar · Cilfynydd · Coed-elái · Coed-y-cwm · Cwmaman · Cwm-bach · Cwm Clydach · Cwmdâr · Cwm-parc · Cwmpennar · Y Cymer · Dinas Rhondda · Y Ddraenen Wen · Efail Isaf · Fernhill · Ffynnon Taf · Y Gelli · Gilfach Goch · Glan-bad · Glyn-coch · Glyn-taf · Y Groes-faen · Hirwaun · Llanharan · Llanhari · Llanilltud Faerdref · Llantrisant · Llanwynno · Llwydcoed · Llwynypïa · Y Maerdy · Meisgyn · Nantgarw · Penderyn · Pendyrus · Penrhiw-ceibr · Penrhiw-fer · Penrhys · Pentre · Pentre'r Eglwys · Pen-yr-englyn · Pen-y-graig · Pen-y-waun · Pont-y-clun · Pont-y-gwaith · Pontypridd · Y Porth · Y Rhigos · Rhydyfelin · Ton Pentre · Ton-teg · Tonypandy · Tonyrefail · Tonysguboriau · Trealaw · Trebanog · Trecynon · Trefforest · Trehafod · Treherbert · Trehopcyn · Treorci · Trerhondda · Trewiliam · Tynewydd · Wattstown · Ynys-hir · Ynysmaerdy · Ynysybŵl · Ystrad Rhondda
