Tegeingl: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
newidiadau man using AWB |
B →top: canrifoedd a Delweddau, replaced: 12fed ganrif → 12g, 8fed ganrif → 8g using AWB |
||
| Llinell 4: | Llinell 4: | ||
Mae'r cantref yn gorwedd yn nwyrain y [[Berfeddwlad]] ar arfordir y Gogledd rhwng [[Afon Clwyd]] yn y gorllewin a [[Glannau Dyfrdwy]] yn y dwyrain. I'r gorllewin mae'n ffinio â chantrefi [[Rhos]] a [[Rhufoniog]], yn y de-orllewin â [[Cwmwd|chwmwd]] [[Dogfeiling]] yng nghantref [[Dyffryn Clwyd (cantref)|Dyffryn Clwyd]], ac yn y de-ddwyrain ag [[Ystrad Alun]] a [[Penarlâg (cantref)|Phenarlâg]]. Roedd y diriogaeth yn cyfateb yn fras i [[Sir y Fflint]] heddiw. |
Mae'r cantref yn gorwedd yn nwyrain y [[Berfeddwlad]] ar arfordir y Gogledd rhwng [[Afon Clwyd]] yn y gorllewin a [[Glannau Dyfrdwy]] yn y dwyrain. I'r gorllewin mae'n ffinio â chantrefi [[Rhos]] a [[Rhufoniog]], yn y de-orllewin â [[Cwmwd|chwmwd]] [[Dogfeiling]] yng nghantref [[Dyffryn Clwyd (cantref)|Dyffryn Clwyd]], ac yn y de-ddwyrain ag [[Ystrad Alun]] a [[Penarlâg (cantref)|Phenarlâg]]. Roedd y diriogaeth yn cyfateb yn fras i [[Sir y Fflint]] heddiw. |
||
Yn [[Oes y Tywysogion]] roedd Tegeingl yn cynnwys tri chwmwd [[Rhuddlan (cwmwd)|Rhuddlan]], [[Prestatyn (cwmwd)|Prestatyn]] a [[Cwnsyllt]]. Perthynai'r cantref i dywysogion cynnar [[teyrnas Gwynedd]], ond a ddiwedd yr [[ |
Yn [[Oes y Tywysogion]] roedd Tegeingl yn cynnwys tri chwmwd [[Rhuddlan (cwmwd)|Rhuddlan]], [[Prestatyn (cwmwd)|Prestatyn]] a [[Cwnsyllt]]. Perthynai'r cantref i dywysogion cynnar [[teyrnas Gwynedd]], ond a ddiwedd yr [[8g]] fe'i goresgynwyd gan y [[Mersia]]id, gelynion mawr Gwynedd a [[Powys|Phowys]]. Arosodd yn nwylo'r [[Saeson]] a'r [[Normaniaid]] nes i [[Owain Gwynedd]] ei adfer i Wynedd yn y [[12g]]. Newidiai ddwylo sawl gwaith yn yr ymgiprys rhwng tywysogion Gwynedd a Choron Lloegr yn y ganrif olynol. |
||
[[Rhuddlan]] oedd ei ganolfan, ond roedd [[Diserth]] yn bwysig hefyd. Yn ddiweddarach sefydlwyd [[mynachlog]] yn [[Dinas Basing|Ninas Basing]]. |
[[Rhuddlan]] oedd ei ganolfan, ond roedd [[Diserth]] yn bwysig hefyd. Yn ddiweddarach sefydlwyd [[mynachlog]] yn [[Dinas Basing|Ninas Basing]]. |
||
Fersiwn yn ôl 07:35, 3 Ionawr 2017
| (y map gwreiddiol gan William Rees 1959 Atgynhyrchwyd yn 'Hanes Cymru' gan John Davies) | |
Cantref yng ngogledd-ddwyrain Cymru oedd Tegeingl. Fe'i enwir ar ôl y Deceangli, un o lwythau Celtaidd Cymru yn Oes yr Haearn a'r cyfnod Rhufeinig.
Mae'r cantref yn gorwedd yn nwyrain y Berfeddwlad ar arfordir y Gogledd rhwng Afon Clwyd yn y gorllewin a Glannau Dyfrdwy yn y dwyrain. I'r gorllewin mae'n ffinio â chantrefi Rhos a Rhufoniog, yn y de-orllewin â chwmwd Dogfeiling yng nghantref Dyffryn Clwyd, ac yn y de-ddwyrain ag Ystrad Alun a Phenarlâg. Roedd y diriogaeth yn cyfateb yn fras i Sir y Fflint heddiw.
Yn Oes y Tywysogion roedd Tegeingl yn cynnwys tri chwmwd Rhuddlan, Prestatyn a Cwnsyllt. Perthynai'r cantref i dywysogion cynnar teyrnas Gwynedd, ond a ddiwedd yr 8g fe'i goresgynwyd gan y Mersiaid, gelynion mawr Gwynedd a Phowys. Arosodd yn nwylo'r Saeson a'r Normaniaid nes i Owain Gwynedd ei adfer i Wynedd yn y 12g. Newidiai ddwylo sawl gwaith yn yr ymgiprys rhwng tywysogion Gwynedd a Choron Lloegr yn y ganrif olynol.
Rhuddlan oedd ei ganolfan, ond roedd Diserth yn bwysig hefyd. Yn ddiweddarach sefydlwyd mynachlog yn Ninas Basing.