Dogfeiling

Dogfeiling

Math	teyrnas, cwmwd, gwlad ar un adeg
Enwyd ar ôl	Dogfael ap Cunedda
Sefydlwyd	445
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Dyffryn Clwyd, Y Berfeddwlad
Sir	Cymru
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	52.699°N 3.256°W

Teyrnasoedd Cymru 400-800

(y map gwreiddiol gan William Rees 1959 Atgynhyrchwyd yn 'Hanes Cymru' gan John Davies)
Môn G w y n e d d Rhos Tegeingl Rhufoniog Rhufoniog Dunoding Meirionnydd Pen- llyn Edeyrn- ion C l a w d d O f f a P o w y s Arwystli Gwrth- eyrnion Buellt Maelienydd Elfael Ceredigion Brycheiniog Morgannwg Glywysing Ewias Erging Gwent Gŵyr Dyfed S e i s y l l w g Y Môr Celtaidd Cilometr

Roedd Dogfeiling yn deyrnas fechan yng ngogledd-ddwyrain Cymru yn yr Oesoedd Canol Cynnar, a fu yn ddiweddarach yn un o ddau gwmwd a ffurfiai cantref Dyffryn Clwyd.

Yn ôl traddodiad, ffurfiwyd teyrnas Dogfeiling gan Ddogfael, un o feibion Cunedda, brenin teyrnas Gwynedd. Bodolodd teyrnas Dogfeiling, a oedd yn fwy sylweddol na'r cwmwd diweddarach gyda thiriogaeth tua'r un maint â chantref Dyffryn Clwyd, o 445 tua o gwmpas y flwyddyn 700 pan gafodd ei hymgorffori yng Ngwynedd fel rhan o Wynedd Is Conwy (Y Berfeddwlad). Er nad yn fawr nid oedd yn ddibwys, ac ymddengys iddi fedru cystadlu â theyrnas Powys, i'r de-ddwyrain, yn y 7g.

Yn yr Oesoedd Canol, Dogfeiling oedd y pwysicaf o ddau gwmwd Dyffryn Clwyd ac un o'r cyfoethocaf ei dir yn y gogledd. Ei chanolfan oedd Rhuthun. Roedd llawer o dir y cwmwd yn perthyn i esgobaeth Bangor.