Bangor-is-y-coed: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

← Cymharer â'r fersiwn gynt Cymharer â'r fersiwn dilynol →

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

Mewn-lein

Fersiwn yn ôl 17:45, 7 Mawrth 2013

Gweler hefyd Bangor (gwahaniaethu).

Bangor-is-y-coed Wrecsam

Mae Bangor is y Coed, hefyd Bangor Is-Coed (Saesneg: Bangor-on-Dee) yn bentref hanesyddol ar Afon Dyfrdwy ym mwrdeistref sirol Wrecsam. Mae cae rasio ceffylau i'r de-orllewin o'r pentref.

Mynachlog Bangor is y Coed

Roedd clas (mynachlog) Bangor is y Coed yn ganolfan crefydd a dysg pwysig iawn yn hanes cynnar Cymru a'r Brydain Geltaidd. Yn ôl traddodiad sefydlwyd y fynachlog enwog gan y sant Dunawd yn y 6ed ganrif, gyda'i feibion Deiniol Wyn (nawddsant Bangor yng Ngwynedd), Cynwyl a Gwarthan. Roedd y sant wedi ffoi o'r Hen Ogledd a chafodd heddwch a lloches ar lannau Afon Dyfrdwy ac felly penderfynodd sefydlu mynachlog yno. Daeth yn ganolfan bwysicaf cantref Maelor (a chwmwd Maelor Gymraeg yn ddiweddarach).

Yn ôl yr hanesydd o Sais Beda, cafodd Bangor is y Coed ei dinistrio gan y Saeson yn sgîl Brwydr Caer (tua 615 neu 616). Roedd carfan gref o'r mynachod wedi cymryd rhan yn y frwydr ei hun ond collwyd y dydd i luoedd y brenin Aethelfrith o Ddeira (Northumbria heddiw) a chollodd 1200 o'r mynachod eu bywydau.

Does dim olion o'r fynachlog i'w gweld yno heddiw.

Y pentref

Mae pont pump bwa, Pont Bangor-is-y-coed sy'n dyddio o tua 1660 yn rhychwantu Afon Dyfrdwy yn y pentref; credir iddo gael ei chodi gan y pensaer enwog Inigo Jones.

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Bwrdeistref Sirol Wrecsam

Trefi
Y Waun · Wrecsam
Pentrefi
Acrefair · Bangor-is-y-coed · Y Bers · Bronington · Brymbo · Brynhyfryd · Bwlchgwyn · Caego · Cefn Mawr · Coedpoeth · Erbistog · Froncysyllte · Garth · Glanrafon · Glyn Ceiriog · Gresffordd · Gwersyllt · Hanmer · Holt · Llai · Llanarmon Dyffryn Ceiriog · Llannerch Banna · Llan-y-pwll · Llechrydau · Llys Bedydd · Marchwiail · Marford · Y Mwynglawdd · Yr Orsedd · Owrtyn · Y Pandy · Pentre Bychan · Pentredŵr · Pen-y-bryn · Pen-y-cae · Ponciau · Pontfadog · Rhiwabon · Rhos-ddu · Rhosllannerchrugog · Rhostyllen · Rhosymedre · Talwrn Green · Trefor · Tregeiriog · Tre Ioan · Wrddymbre

@@ Llinell 2: / Llinell 2: @@
 <table border=1 cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width=200>
 <tr><td colspan=2 align=center bgcolor="#ff9999">'''Bangor-is-y-coed'''<br><font size="-1">''Wrecsam''</font></td>
-<tr><td colspan=2 align=center><div style="position: relative">[[Image:CymruWrecsam.png]]<div style="position: absolute; left: 161px; top: 50px">[[Image:Smotyn_Coch.gif]]</div></div></td></tr>
+<tr><td colspan=2 align=center><div style="position: relative">[[Image:CymruWrecsam.png]]<div style="position: absolute; left: 161px; top: 50px">[[Image:Smotyn Coch.gif]]</div></div></td></tr>
 </table>
 Mae '''Bangor is y Coed''', hefyd '''Bangor Is-Coed''' ([[Saesneg]]: ''Bangor-on-Dee'') yn bentref hanesyddol ar [[Afon Dyfrdwy]] ym mwrdeistref sirol [[Wrecsam (sir)|Wrecsam]]. Mae [[cae rasio]] ceffylau i'r de-orllewin o'r pentref.
@@ Llinell 16: / Llinell 16: @@
 [[Delwedd:SPIMG0001a.jpg|300px|bawd|[[Pont Bangor-is-y-Coed]]]]
 Mae [[pont]] pump bwa, [[Pont Bangor-is-y-coed]] sy'n dyddio o tua [[1660]] yn rhychwantu [[Afon Dyfrdwy]] yn y pentref; credir iddo gael ei chodi gan y pensaer enwog [[Inigo Jones]].
 {{Trefi Wrecsam}}
 [[Categori:Pentrefi Wrecsam]]
 [[Categori:Cymunedau Wrecsam]]