Baner Wsbecistan
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | baner cenedlaethol  |
|---|---|
| Lliw/iau | glas, gwyn, gwyrdd, coch |
| Dechrau/Sefydlu | 18 Tachwedd 1991 |
| Genre | horizontal triband |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Baner WsbecistanCafodd baner Wzbecistan ei chomisiynu'n swyddogol ar 18 Tachwedd 1991.[1] Mae'r faner yn dangos tri llwybr llorweddol o'r brig i'r gwaelod mewn glas, gwyn a gwyrdd, gydag ymylon coch rhyngddynt a lleuad cilgant a deuddeg seren yn y gornel uchaf ger y mast. Mae Wsbecistan yn gyn-weriniaeth fu'n rhan o'r Undeb Sofietaidd, gyda'i iaith yn perthyn i teulu ieithyddol Twrcaidd yng nghanolbarth Asia.
Symbolaeth[golygu | golygu cod]
Mae gan liwiau a symbolau'r faner ystyron diwylliannol, gwleidyddol a rhanbarthol.
- Gwyn - heddwch a phurdeb
- Glas - dŵr a'r aer. Mae'r glas hefyd yn cyfeirio at y brenin Timor a reolodd dros Wsbecistan cyfoes yn y 14eg ganrif.[2][3]
- Gwyrdd - natur a ffrwythlondeb, ond gall hefyd fod yn gynrychiolaeth o Islam.
- Ymylon Coch - bywiogrwydd yr Wsbeciaid.
- Lleuad cilgant yn y gornel yn cofio aileni Uzbekistan fel gwlad annibynnol.[4] Mae hefyd yn awgrymu bod y grefydd Islamaidd sy'n cynrychioli 88% o'r boblogaeth.[5]
- 12 Seren - misoedd y calendr Islamaidd yn ogystal â'r Sidydd.[2][3]
Hanes[golygu | golygu cod]
.svg)
Baner GSS Wsbecistan fel rhan o'r Undeb Sofietaidd gomiwnyddol, 1952 - 1991
Ar ôl sefydlu Gweriniaeth Sosialaidd Sofietaidd (SSR) yr Wsbeciaid yn 1925 fel rhan o'r Undeb Sofietaidd, defnyddiwyd nifer o faneri coch gydag arysgrif aur o enw'r endid gwleidyddol tan 1952. Roedd yr amrywiad cyntaf a ddefnyddiwyd o 22 Gorffennaf 1925, yn cynnwys arysgrif, talfyriad o weriniaeth Sofietaidd Sosialaidd Usbec, mewn Arabeg a Yr Wyddor Cyrilic.
O 9 Ionawr 1926, disodlwyd yr wyddor Arabeg gyda'r wyddor Yr wyddor Ladin ar ffurf orgraff newydd y Twrceg. O dan yr arysgrif Rwsiaidd, roedd arysgrif wedi'i mewn Tajiceg gan fod cymuned awtonomaidd Tajicistan, ar y pryd, yn rhan o Weriniaeth Wsbecistan.
Ar ôl gwahanu'r SSR Tajicistan ac Wsbec yn 1931, tynnwyd yr arysgrif Tajiceg o'r faner. Ar ôl 1935, gwnaed newidiadau i'r wyddor Lladin Wsbec ac addaswyd y faner yn unol â hynny.
Pan ddechreuodd Wsbec ysgrifennu yr wyddor Gyrilig ym 1940, mabwysiadwyd baner newydd ar 16 Ionawr 1941, a oedd yn cynnwys enwau Wsbec a Rwsieg mewn ysgrifen Cyrilig.
Ar 29 Awst 1952, newidiodd y faner am y tro olaf yn ystod y cyfnod Sofietaidd. Roedd y faner hon yn cynnwys tri streipen llorweddol mewn coch, glas a choch gydag ymylon gwyn rhyngddynt. Yn y gornel darian roedd morthwyl a chryman a seren goch. Nid oes gan gefn y faner hon unrhyw arwyddion.
Ar 1 Medi 1991, datganodd Uzbekistan ei hun yn annibynnol tua thri mis cyn diddymu'r Undeb Sofietaidd.[5] Dechreuodd chwilio am faner genedlaethol newydd gyda chystadleuaeth i benderfynu ar y dyluniad newydd.[6] Derbyniwyd mwy na 200 o geisiadau a lluniwyd comisiwn i werthuso'r cynigion.[7] Derbyniwyd y cynllun buddugol ar 18 Tachwedd 1991 [6] ar ôl cael ei ddewis mewn sesiwn anghyffredin o'r Uwch Sofiet Undeb Wzbecistan.[8][9] Wsbecistan oedd y weriniaeth gyntaf o'r gweriniaethau annibynnol newydd yng Nghanolbarth Asia i ddewis baner newydd.[3]
Gellir gweld adlais o hen faner Sofietaidd Wsbecistan yn y dyluniad o faner gyda tair haen iddi a hefyd ffin denau naill ochr i'r haen neu fand canol.
-
Baner GSS Wsbecistan (SSR yw'r talfyriad Saesneg) 1925 - 1926 -
Baner GSS Wsbecistan, 1926 - 1931 -
Baner GSS Wsbecistan, 1931 - 1935 -
Baner GSS Wsbecistan, 1935 - 1937 -
Baner GSS Wsbecistan, 1937 - 1941 -
Baner GSS Wsbecistan, 1941 - 1952 -
Baner GSS Wsbecistan, 1952 - 1991 -
Baner GSS Wsbecistan (gwrthol), 1952 - 1991
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
Dolenni[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ (Saesneg) "Oesbekistan". Flags of the World. Cyrchwyd 18 Julie 2015. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ 2.0 2.1 name=EB>(Saesneg) Smith, Whitney. "Uzbekistan, flag of". Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica, Inc. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ 3.0 3.1 3.2 (Saesneg) Kindersley, Dorling (3 November 2008). Complete Flags of the World. Dorling Kindersley Ltd. t. 191. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ (Saesneg) Waters, Bella (2006). Uzbekistan in Pictures. Twenty-First Century Books. t. 191. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ 5.0 5.1 (Saesneg) "Oesbekistan". Die Wêreldfeiteboek. CIA. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-01-05. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ 6.0 6.1 (Saesneg) Smith, Whitney. "Uzbekistan, flag of". Encyclopedia Britannica. Encyclopedia Britannica, Inc. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ (Saesneg) "Die Nasionale Vlag van die Republiek van Oesbekistan vier 20ste Herdenking". Journal of Turkish Weekly. International Strategic Research Organization. 18 November 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-11-23. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ (Saesneg) Azizov, D. (18 November 2010). "Brief: Oesbekistan vier vlagdag". Bakoe, Azerbeidjan: Trend News Agency. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ (Saesneg) McCray, Thomas R.; Gritzner, Charles F. (1 Januarie 2009). Oesbekistan. Infobase Publishing. t. 96. Cyrchwyd 18 Mei 2014. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help)