Karl Marx
Karl Marx | |
---|---|
![]() | |
Ffugenw | Glückskind ![]() |
Ganwyd | Karl Heinrich Marx ![]() 5 Mai 1818 ![]() Trier ![]() |
Bu farw | 14 Mawrth 1883 ![]() Llundain ![]() |
Man preswyl | Llundain, Trier, Berlin, Paris, Maison du Cygne - De Zwane ![]() |
Dinasyddiaeth | Deyrnas Prwsia ![]() |
Addysg | Doethur mewn Athrawiaeth ![]() |
Alma mater |
|
ymgynghorydd y doethor | |
Galwedigaeth | economegydd, newyddiadurwr, hanesydd, athronydd, cymdeithasegydd, chwyldroadwr, bardd, gwleidydd, ysgrifennwr ![]() |
Cyflogwr | |
Adnabyddus am | Economic and Philosophic Manuscripts of 1844, Das Kapital, The German Ideology, Y Maniffesto Comiwnyddol ![]() |
Prif ddylanwad | Georg Hegel, Max Stirner, Ludwig Feuerbach, The Essence of Christianity ![]() |
Plaid Wleidyddol | Communist League ![]() |
Tad | Heinrich Marx ![]() |
Mam | Henriette Presburg ![]() |
Priod | Jenny von Westphalen ![]() |
Plant | Eleanor Marx, Jenny Longuet, Laura Marx, Edgar Marx, Frederick Demuth, Heinrich Edward Guy Marx, Jenny Evelin Francis Marx ![]() |
Perthnasau | Ludwig von Westphalen ![]() |
Llofnod | |
![]() |
Athronydd gwleidyddol, economegydd, a damcaniaethwr cymdeithasol dylanwadol Almaenig o dras Iddewig oedd Karl Heinrich Marx (5 Mai 1818 – 14 Mawrth 1883).[1] Er iddo drafod nifer o bynciau yn ei yrfa fel newyddiadurwr ac athronydd, mae mwyaf enwog am ei ddadansoddiad o hanes yn nhermau gwrthdaro dosbarth. Crynhoir ei athroniaeth gan yr honiad bod diddordeb cyfalafwyr a gweithwyr cyflogedig yn gwbwl groes i'w gilydd. Ei waith enwocaf yw Das Kapital, sy'n dadansoddi cyfalafiaeth y 19g; fe'i ystyrir yn destun sylfaenol Comiwnyddiaeth a Marcsiaeth. Cydweithiodd Marx ar ddarnau o'i waith gyda'r diwydiannwr Friedrich Engels, Almaenwr arall a gefnogodd Marx yn ariannol a helpodd golygu Das Kapital. Gydag ef ysgrifennodd Marx Y Maniffesto Comiwnyddol[2] yn 1848, un o'r llawysgrifau gwleidyddol mwyaf dylanwadol erioed.
Ar ôl darllen am gyfraith Hywel Dda a'r hawliau a roddodd i fenywod, nododd Marx am y Cymry: "Tipyn o fechgyn, y Celtiaid hyn. Ond dilechdidwyr o'u genedigaeth, gan gyfansoddi popeth mewn triadau."[3]
Astudiaethau[golygu | golygu cod y dudalen]
- Howard Williams, Marx, Y Meddwl Modern (Gwasg Gee, 1980)
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Friedrich Engels; Karl Marx (1973). Karl Marx on Society and Social Change: With Selections by Friedrich Engels (yn Saesneg). Gwasg Prifysgol Chicago. t. ix. ISBN 9780226509181.
- ↑ Maniffesto’r Blaid Gomiwnyddol. Karl Marx a Friederich Engels. 1848. Llyfr llafar
- ↑ Karl Marx, Llythr at Friederich Engels 11 Mai 1870[dolen marw]
Dolenni allanol[golygu | golygu cod y dudalen]
- Wikipedia articles with faulty authority control identifiers (SBN)
- Almaenwyr Iddewig
- Athronwyr Almaenig y 19eg ganrif
- Athronwyr gwleidyddol Almaenig
- Comiwnyddion Almaenig
- Economegwyr Almaenig
- Genedigaethau 1818
- Hanesyddion Almaenig
- Hanesyddion economaidd
- Llenorion Almaenig y 19eg ganrif
- Marwolaethau 1883
- Newyddiadurwyr Almaenig
- Pamffledwyr
- Pobl heb ddinasyddiaeth