Bangor-is-y-coed
![]() Pont Bangor-is-y-coed dros y Ddyfrdwy | |
Math | pentref, cymuned ![]() |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Wrecsam ![]() |
Gwlad | ![]() |
Cyfesurynnau | 53.0035°N 2.9112°W ![]() |
Cod SYG | W04000215 ![]() |
Cod OS | SJ388454 ![]() |
Cod post | LL11 ![]() |
Gwleidyddiaeth | |
AC/au | Ken Skates (Llafur) |
AS/au | Simon Baynes (Ceidwadwyr) |
![]() | |
- Gweler hefyd Bangor (gwahaniaethu).
Pentref hanesyddol a chymuned ym mwrdeistref sirol Wrecsam, Cymru, yw Bangor-is-y-coed( ynganiad ), hefyd Bangor Is-coed[1] (Saesneg: Bangor-on-Dee).[2] Saif ar Afon Dyfrdwy. Mae cae rasio ceffylau i'r de-orllewin o'r pentref.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Ken Skates (Llafur) a'r Aelod Seneddol yw Simon Baynes (Ceidwadwyr).[3][4]
Mynachlog Bangor is y Coed[golygu | golygu cod y dudalen]
Roedd clas (mynachlog) Bangor is y Coed yn ganolfan crefydd a dysg pwysig iawn yn hanes cynnar Cymru a'r Brydain Geltaidd. Yn ôl traddodiad sefydlwyd y fynachlog enwog gan y sant Dunawd yn y 6g, gyda'i feibion Deiniol Wyn (nawddsant Bangor yng Ngwynedd), Cynwyl a Gwarthan. Roedd y sant wedi ffoi o'r Hen Ogledd a chafodd heddwch a lloches ar lannau Afon Dyfrdwy ac felly penderfynodd sefydlu mynachlog yno. Daeth yn ganolfan bwysicaf cantref Maelor (a chwmwd Maelor Gymraeg yn ddiweddarach).
Yn ôl yr hanesydd o Sais Beda, cafodd Bangor is y Coed ei dinistrio gan y Saeson yn sgîl Brwydr Caer (tua 615 neu 616). Roedd carfan gref o'r mynachod wedi cymryd rhan yn y frwydr ei hun ond collwyd y dydd i luoedd y brenin Aethelfrith o Ddeira (Northumbria heddiw) a chollodd 1200 o'r mynachod eu bywydau.
Does dim olion o'r fynachlog i'w gweld yno heddiw.
Y pentref[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae pont pump bwa, Pont Bangor-is-y-coed sy'n dyddio o tua 1660 yn rhychwantu Afon Dyfrdwy yn y pentref; credir iddo gael ei chodi gan y pensaer enwog Inigo Jones.
Cyfrifiad 2011[golygu | golygu cod y dudalen]
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[5][6][7][8]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 16 Tachwedd 2021
- ↑ Gwefan y Cynulliad;[dolen marw] adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]
Trefi
Y Waun ·
Wrecsam
Pentrefi
Acrefair ·
Bangor-is-y-coed ·
Y Bers ·
Bronington ·
Brymbo ·
Brynhyfryd ·
Bwlchgwyn ·
Caego ·
Cefn Mawr ·
Coedpoeth ·
Erbistog ·
Froncysyllte ·
Garth ·
Glanrafon ·
Glyn Ceiriog ·
Gresffordd ·
Gwersyllt ·
Hanmer ·
Holt ·
Llai ·
Llanarmon Dyffryn Ceiriog ·
Llannerch Banna ·
Llan-y-pwll ·
Llechrydau ·
Llys Bedydd ·
Marchwiail ·
Marford ·
Y Mwynglawdd ·
Yr Orsedd ·
Owrtyn ·
Y Pandy ·
Pentre Bychan ·
Pentredŵr ·
Pen-y-bryn ·
Pen-y-cae ·
Ponciau ·
Pontfadog ·
Rhiwabon ·
Rhos-ddu ·
Rhosllannerchrugog ·
Rhostyllen ·
Rhosymedre ·
Talwrn Green ·
Trefor ·
Tregeiriog ·
Tre Ioan ·
Wrddymbre