1849 yng Nghymru
Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1849 i Gymru a'i phobl.
Deiliaid[golygu | golygu cod]
- Tywysog Cymru - Albert Edward
- Tywysoges Cymru - yn wag
Digwyddiadau[golygu | golygu cod]
- 2 Ionawr - Cwblhau'r ddau diwb Pont Rheilffordd Conwy Robert Stephenson.[1]
- 13 Mai - Cofnodir achos o golera yng Nghaerdydd, dechreuad achos sy'n ymledu i Ferthyr, Dowlais ac Aberdâr, ac yn lladd 800 o bobl.[2]
- 20 Mehefin - Mae tiwb cyntaf Pont Britannia Robert Stephenson yn cael ei arnofio i'w safle ar Afon Menai.[3]
- 1 Tachwedd - Alfred Ollivant yn dod yn Esgob Llandaf.
- 13 Rhagfyr - Gosod carreg sylfaen Coleg Llanymddyfri.
- Cynhelir gŵyl ddirwestol yng Nghaerfyrddin.
Celfyddydau a llenyddiaeth[golygu | golygu cod]
Gwobrau[golygu | golygu cod]
- David Griffith (Clwydfardd) a Rowland Williams (Hwfa Môn) yn cael eu hurddo'n feirdd yn eisteddfod Aberffraw.
Llyfrau newydd[golygu | golygu cod]
- Anne Beale – Traits and Stories of the Welsh Peasantry [4]
- Robert Elis (Cynddelw) – Yr Adgyfodiad [5]
- John Hughes - The Self-Searcher (1848)
- Charlotte Guest yn darfod ei chyfieithiad o'r Fabinogi i'r Saesneg '
- Hugh Derfel Hughes – Y Gweithiwr Caniadgar
- Rowland Hughes – Cyfarchiad Caredig i rai newydd ddychwelyd
- John Jones (Talhaiarn) – Awdl y Greadigaeth
- John Lloyd – The English Country Gentleman [6] (Copi digidol o argraffiad 1865 ar gael trwy Internet Archive)
- Samuel Lewis – Topographical Dictionary of Wales [7] (Copi digidol ar British History Online)
- Thomas Stephens – The Literature of the Kymry [8] (Fersiwn e-lyfr di-dâl i'w darllen trwy Google Books
Cerddoriaeth[golygu | golygu cod]
- Haleliwia (emynau)
Genedigaethau[golygu | golygu cod]
.jpg)
- 21 Ebrill - Syr David Treharne Evans, Arglwydd Faer Llundain (bu f. 1907) [9]
- 2 Mai
- William Cadwaladr Davies, addysgwr (bu f. 1905) [10]
- Charles James Jackson, dyn busnes a chasglwr (bu f. 1923) [11]
- 10 Awst - Agnes Mason, lleian, sylfaenydd yr urdd grefyddol Anglicanaidd, Cymuned y Teulu Sanctaidd. (bu f 1941)[12]
Marwolaethau[golygu | golygu cod]
- 16 Medi - Thomas Jones, cenhadwr, 39 [13]
- 5 Rhagfyr - Walter Davies (Gwallter Mechain), bardd, 88 [14]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Stephenson's Tubular Bridge, Conwy adalwyd 15 Awst 2019
- ↑ "CARDIFF - The Principality". David Evans. 1849-06-01. Cyrchwyd 2019-08-15.
- ↑ "Britannia Bridge". Engineering Timelines. Cyrchwyd 2014-06-10.
- ↑ Internet Archive Traits and Stories of the Welsh Peasantry adalwyd 5 Awst 2019
- ↑ Online Books Ellis, Robert, called Cynddelw, 1810-1875 adalwyd 5 Awst 2019
- ↑ Internet Archive The English Country Gentleman, and Other Poems, John Lloyd adalwyd 7 awst 2019
- ↑ Samuel Lewis, A Topographical Dictionary of Wales (London, 1849), British History Online adalwyd 7 Awst 2019
- ↑ Google Books The Literature of the Kymry: Being a Critical Essay on the History of the Language and Literature of Wales During the Twelfth and Two Succeeding Centuries; Containing Numerous Specimens of Ancient Welsh Poetry in the Original and Accompanied with English Translations adalwyd 7 Awst 2019
- ↑ Lewis, I., (1953). EVANS, Syr DAVID TREHARNE (1849 - 1907), arglwydd faer Llundain. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Lloyd, J. E., (1953). DAVIES, WILLIAM CADWALADR (1849 - 1905), un o arloeswyr y mudiad addysg yng Nghymru. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Jones, D. L., (2011). JACKSON, Sir CHARLES JAMES (1849-1923), gwr busnes a chasglwr. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ "Mason, (Frances) Agnes (1849–1941), founder of the Community of the Holy Family". Oxford Dictionary of National Biography (yn Saesneg). doi:10.1093/ref:odnb/58485. Cyrchwyd 2021-05-16.
- ↑ Jenkins, R. T., (1953). JONES, THOMAS (1810 - 1849), cenhadwr cyntaf y Methodistiaid Calfinaidd ar fryniau Khasia;. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
- ↑ Owen, J. T., (1953). DAVIES, WALTER (’ Gwallter Mechain’; 1761 - 1849), offeiriad, bardd, hynafiaethydd, a beirniad. Y Bywgraffiadur Cymreig Adferwyd 15 Awst 2019
Rhestrau'r 19eg Ganrif yng Nghymru
1800au: 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 - 1810au: 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 - 1820au: 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 - 1830au: 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 - 1840au: 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 - 1850au: 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 - 1860au: 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 - 1870au: 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 - 1880au: 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 - 1890au: 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899