Ystrad Mynach: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
dolen mewnol |
Addbot (sgwrs | cyfraniadau) B Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1774850 (translate me) |
||
Llinell 41: | Llinell 41: | ||
{{eginyn Caerffili}} |
{{eginyn Caerffili}} |
||
[[bg:Ъстрад Мънах]] |
|||
[[en:Ystrad Mynach]] |
|||
[[no:Ystrad Mynach]] |
Fersiwn yn ôl 13:24, 8 Mawrth 2013
Ystrad Mynach | |
Ystrad Mynach yn: Caerffili | |
Poblogaeth | 13,500 |
---|---|
Cyfeirnod grid yr AO | ST145945 |
Sir | Caerffili |
Sir seremonïol | Gwent |
Gwlad | Cymru |
Gwladwriaeth sofran | Y Deyrnas Unedig |
Tref bost | HENGOED |
Rhanbarth cod post | CF82 |
Cod deialu | 01443 |
Heddlu | Gwent |
Tân | De Cymru |
Ambiwlans | Cymru |
Senedd yr Undeb Ewropeaidd | Cymru |
Senedd y DU | Caerffili |
Rhestr llefydd: y DU • Cymru • Caerffili |
Mae Ystrad Mynach yn dref ym Mwrdeistref Sirol Caerffili yn ne Cymru. Saif ar y briffordd A472. Mae ganddi boblogaeth o tua 13,500 a saif yng Nghwm Rhymni. Mae Caerdydd 18.4 km i ffwrdd o Ystrad Mynach ac mae Llundain yn 217.3 km. Y ddinas agosaf ydy Casnewydd sy'n 18 km i ffwrdd.
Cyn y Chwyldro Diwydiannol a dyfodiad y gwaith glo roedd yr ardal yn dir amaethyddol gyda nifer o ffermydd.[1] saif yng nghymuned Gelligaer.
Tarddiad yr enw
Ystyr "ystrad" yw "llawr" neu waelod dyffryn; mae'r "ach" ar y diwedd yn awgrymu tir gwlyb neu gors a cheir enghreifftiau gerllaw e.e. Llanbradach a Llancaiach. O'r geiriau Ystrad-Man-Ach y daw'r gair, felly, ac nid o'r gair Cymraeg "Mynach".[2] Cyn codi cloddiau pwrpasol yn y 1960au arferai'r dref gael cryn dipyn o lifogydd.
Adeiladau a hanes
Ceir yn y dref nifer o adeiladau'r cyngor lleol a Choleg Ystrad Mynach, coleg a sefydlwyd yn 1959 i hyfforddi ac ail hyfforddi glowyr lleol. Mae tua 12,000 ar gofrestr y coleg erbyn heddiw.
Mae Glofa Penallta ger y dref, sef y lofa olaf yn y cwm i gau. Ceir yma hefyd Orsaf Rheillffordd a agorwyd yn 1890 a cheir hefyd traffont, cerflun i goffau'r etifeddiaeth ddiwydiannol, ysbyty cymunedol, nifer o ysgolion a thafarnau: y Cooper Arms a'r Royal Oak.
Cyfeiriadau
Trefi
Aber-carn · Bargod · Bedwas · Caerffili · Coed-duon · Crymlyn · Rhisga · Rhymni · Ystrad Mynach
Pentrefi
Aberbargoed · Abertridwr · Abertyswg · Argoed · Bedwellte · Brithdir · Cefn Hengoed · Cwm-carn · Draethen · Fochriw · Gelli-gaer · Y Groes-wen · Hengoed · Llanbradach · Machen · Maesycwmer · Nelson · Pengam · Penpedairheol · Pontlotyn · Pontllan-fraith · Pont-y-meistr · Rhydri · Senghennydd · Trecelyn · Tredegar Newydd · Tretomos · Ty'n-y-coedcae · Wyllie · Ynys-ddu