Aachen

Oddi ar Wicipedia
Aachen
Mathdinas fawr, tref goleg, tref ar y ffin, spa town, bwrdeistref trefol yr Almaen, urban district of North Rhine-Westphalia, special municipality association of Germany Edit this on Wikidata
Poblogaeth252,136 Edit this on Wikidata
AnthemUrbs Aquensis Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethSibylle Keupen Edit this on Wikidata
Cylchfa amserCentral European Standard Time (GMT+1), UTC+01:00, amser haf, UTC+2 Edit this on Wikidata
Gefeilldref/i
Reims, Toledo, Ningbo, Naumburg (Saale), Arlington County, Tref y Penrhyn, Sarıyer, Liège, Montebourg, Halifax, Tref y Penrhyn Edit this on Wikidata
Nawddsantdyrchafael Mair Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolY Rheindir Edit this on Wikidata
Sirardal ddinesig Aachen Edit this on Wikidata
GwladBaner Yr Almaen Yr Almaen
Arwynebedd160.85 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr173 metr, 410 metr, 125 metr Edit this on Wikidata
GerllawWurm Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaHerzogenrath, Würselen, Eschweiler, Stolberg, Roetgen, Raeren, Kelmis, Plombières, Vaals, Gulpen-Wittem, Simpelveld, Heerlen, Kerkrade Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau50.7762°N 6.0838°E Edit this on Wikidata
Cod post52062, 52063, 52064, 52065, 52066, 52067, 52068, 52069, 52070, 52071, 52072, 52073, 52074, 52075, 52076, 52077, 52078, 52079, 52080 Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
lord mayor Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethSibylle Keupen Edit this on Wikidata
Map
Eglwys gadeiriol Aachen o'r de

Dinas hynafol yng ngorllewin yr Almaen yw Aachen (Ffrangeg: Aix-la-Chapelle, Iseldireg: Aken). Fe'i lleolir yn nhalaith Gogledd Rhein-Westphalia ger y ffin bresennol â Gwlad Belg a'r Iseldiroedd. Mae'n ganolfan ddiwydiannol gyda gweithfeydd dur a haearn. Sefydlwyd prifysgol dechnegol yno ym 1870.

Aachen oedd prifddinas ogleddol yr Ymerodraeth Lân Rufeinig yn nheyrnasiad Siarlymaen. Cafodd Siarlymaen ei gladdu yn yr eglwys gadeiriol a godwyd ganddo yn 796, yn y flwyddyn 814, ac arferid coroni'r Ymerodron Glân Rhufeinig yno ar ôl hynny.

Fideo byr o blasty'r Siarlymaen yn Aachen

Cafodd y ddinas ei difrodi'n sylweddol yn ystod yr Ail Ryfel Byd. Hi oedd y ddinas fawr gyntaf yn yr Almaen i gael ei chipio gan y Cynghreiriaid, ym 1944.