Defnyddiwr:AlwynapHuw/1870au yng Nghymru

1860au 1880au Blynyddoedd eraill yng Nghymru

Digwyddiadau eraill yn y degawd

Mae'r erthygl hon yn sôn am arwyddocâd arbennig y degawd 1870-1879 i Gymru a'i phobl .

Deiliad

• Tywysog Cymru - Albert Edward
• Tywysoges Cymru - Alexandra
• Archdderwydd Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Clwydfardd (o 1876)

Digwyddiadau

• 1870
• 1871
• 1872
• 1873
• 1874
• 1875
• 1876
• 1877
• 1878
• 1879

Eisteddfod Genedlaethol Cymru - ni chynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol yn swyddogol yn ystod y degawd hwn.

1872 - William Thomas (Islwyn) yn ennill cadair eisteddfodol yn y Rhyl .

1874 - Mae Islwyn yn ennill cadair eisteddfodol yng Nghaerffili .

1877 - Mae Islwyn yn ennill cadair eisteddfodol yn Nhreherbert .

Llyfrau newydd

• RD Blackmore - The Maid of Sker (1872)
• Rhoda Broughton - Nancy (1873)
• Richard Davies (Mynyddog)
  • Yr Ail Gynnig (1870)
  • Y Trydydd Cynnig (1877)
• Robert Elis (Cynddelw) - Manion Hynafiaethol (1873)
• Beriah Gwynfe Evans - Owain Glyndwr (drama) (1879)
• Daniel Silvan Evans - Celtic Remains (1878)
• John Ceiriog Hughes - Oriau'r Haf (1870)
• William Rees (Gwilym Hiraethog)
  • Helyntion Bywyd Hen Deiliwr (1877)
  • Llythyrau 'Rhen Ffarmwr (1878)
• Thomas Thomas (gweinidog) - Hynodion Hen Bregethwyr Cymru (1872)

Cerddoriaeth

• 1873
  • Henry Brinley Richards - Songs of Wales

Chwaraeon

• 1873 - Yr Uwchgapten Walter Wingfield o Neuadd Nantclwyd yn patentau rhwydi ar gyfer gêm tenis lawnt, y mae'n ei alw'n "sphairistike".

Genedigaethau

• 1870
  • 18 Awst - William Cope, Barwn 1af Cope, gwleidydd (bu farw 1946)
  • 27 Medi - Thomas Jones (TJ), gwas sifil (bu farw 1955)
  • 20 Rhagfyr - Syr David Davies, gwleidydd (bu farw 1958)
• 1871
  • 6 Ebrill - Tywysog Alexander John o Gymru, mab ieuengaf Tywysog a Thywysoges Cymru (bu farw 7 Ebrill 1871)
• 1872
  • 18 Mai - Bertrand Russell, athronydd (bu farw 1970)
  • 27 Awst - Charles Stewart Rolls, hedfanwr (bu farw 1910)
  • 8 Hydref - John Cowper Powys, awdur Eingl-Gymreig (bu farw 1963)
• 1873
  • 23 Ebrill - Syr Robert Thomas, Barwnig 1af, gwleidydd (bu farw 1951)
• 1874
  • 6 Chwefror - David Evans, cyfansoddwr (bu farw 1948)
  • 3 Hydref - James Henry Thomas, gwleidydd (bu farw 1949)
  • Rhagfyr - Nantlais Williams, bardd ac arweinydd crefyddol (bu farw 1959)
  • dyddiad anhysbys - Albert Bethel, gwleidydd (bu farw 1935)
• 1875
  • 10 Medi - John Evans, gwleidydd Cymreig (bu farw 1961)
  • 11 Tachwedd - Johnny Jenkins, gyrrwr rasio (bu farw 1945)
• 1876
  • 22 Mehefin - Gwen John, artist (bu farw 1939)
  • 18 Medi - Charles Kemeys-Tynte, 8fed Barwn Wharton (bu farw 1934)
• 1877
  • 19 Awst - John Evans (dyn hynaf) (bu farw 1990)
• 1878
  • 4 Ionawr - Augustus John, peintiwr (bu farw 1961)
  • 3 Mawrth - Edward Thomas, bardd (bu farw 1917)
  • 16 Ebrill - Owen Thomas Jones, daearegwr (bu farw 1967)
  • 26 Mai - Abel J. Jones, awdur (bu farw 1949)
  • 28 Mehefin - Evan Roberts Pregethwr(bu farw 1951)
  • 31 Rhagfyr - Caradoc Evans, awdur (bu farw 1945)
• 1879
  • 4 Medi - Eliot Crawshay-Williams, gwleidydd ac awdur (bu farw 1962)
  • 2 Hydref - Idris Bell, papyrolegydd (bu farw 1967)

Marwolaethau

• 1872
  • 3 Awst - William Davies Evans, chwaraewr gwyddbwyll (ganwyd 1790)
• 1874
  • 19 Ebrill - Owen Jones, pensaer (ganed 1809)
• 1875
  • 27 Gorffennaf - Connop Thirlwall, esgob (ganwyd 1797)
• 1876
  • 19 Gorffennaf - George E. Pugh, gwleidydd yn America (ganwyd 1822)
• 1877
  • 24 Mehefin - Robert Dale Owen, gwleidydd Cymreig-Americanaidd (ganwyd 1801)
  • 14 Gorffennaf - Richard Davies (Mynyddog), bardd (ganwyd 1833)
  • 5 Awst - Robert Williams (Trebor Mai), bardd (ganwyd 1830)
• 1878
  • 3 Ionawr - Morris Williams (Nicander), awdur (ganwyd 1809)
  • 30 Medi - Evan James, bardd, awdur anthem genedlaethol Cymru (ganwyd 1809)
  • 20 Tachwedd - William Thomas (Islwyn), bardd (ganwyd 1832)
• 1879
  • 23 Medi - Francis Kilvert, dyddiadurwr (ganwyd 1840)