Taalunie
 | |
 | |
| Math o gyfryngau | rheoleiddiwr iaith  |
|---|---|
| Dechrau/Sefydlu | 9 Medi 1980 |
| Lleoliad yr archif | Letterenhuis |
 | |
| Pencadlys | Den Haag |
| Enw brodorol | Nederlandse Taalunie |
| Rhanbarth | Den Haag |
| Gwefan | https://taalunie.org/ |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Mae'r Taalunie 
anhören (help·info) (Iseldireg: "undeb iaith"), a oedd gynt hefyd Nederlandse Taalunie ("Undeb Iaith yr Iseldireg"), yn sefydliad swyddogol rhyngwladol o'r Iseldiroedd, Fflandrys yn cynnwys Rhanbarth Brwsel-Prifddinas (Gwlad Belg), Suriname a'r tair gwlad Caribïaidd Aruba, Curaçao a Sint Maarten, sy'n ymdrin â'r iaith Iseldireg, addysgu iaith a llenyddiaeth.
Hanes
[golygu | golygu cod]Sefydlwyd y Taalunie gan yr Iseldiroedd a Gwlad Belg ar 9 Medi 1980; fel rhan o ffederaleiddio Gwlad Belg, daeth llywodraeth Fflandrys yn gorff cyfrifol. Mae Suriname wedi bod yn aelod cyswllt ers 2004.[1] Mae cysylltiadau ag Indonesia yn ogystal â De Affrica a Namibia oherwydd bod yr iaith Afrikaans â chysylltiad agos.
Yn 2004, llofnododd Swrinam "cytundeb cysylltiadol" gyda'r Taalunie.[2] O 27 Tachwedd 2013 mae'r cytundeb hefyd yn berthnasol i'r Iseldiroedd y Caribî.[3] Mae tair gwlad ymreolaethol Caribïaidd Teyrnas yr Iseldiroedd, Arwba, Curaçao, a Sint Maarten, wedi'u dynodi'n aelod-wladwriaethau ymgeisiol.[4] Yn ogystal, mae Indonesia a De Affrica yn cael eu hystyried yn "bartneriaid arbennig" o Undeb yr Iaith Iseldireg.
Tasgau
[golygu | golygu cod]Safoni'r iaith
[golygu | golygu cod]Mae'r sefydliad yn ymdrechu i integreiddio'r gymuned Iseldireg ei hiaith ar lefel iaith a llenyddiaeth yn yr ystyr ehangaf:
- sillafiad unffurf
- datblygu gwaith cyfeirio drud a chymhorthion eraill ar y cyd
- ennill profiad yn y dosbarth
- hyfforddiant pellach i athrawon a chyfieithwyr
Polisi iaith ar lefel Ewropeaidd
[golygu | golygu cod]Tasg bwysig i'r Taalunie yw penderfynu ar y sillafiad swyddogol. Mae hi hefyd yn cyhoeddi'r Woordenlijst Nederlandse Taal (Geiriadur yr iaith Iseldireg), a elwir yn aml yn Groene Boekje (Llyfr Gwyrdd). Mae'r sefydliad hefyd yn delio â chefnogi addysgu ieithoedd yn y tair gwlad a thramor. Ym maes llenyddiaeth, gellir crybwyll dyfarnu'r Prijs der Nederlandse Letteren (Gwobr Llenyddiaeth Iseldireg).
Stwythur
[golygu | golygu cod]- Pwyllgor y Gweinidogion
- Y Comisiwn Rhyngseneddol (Interparlementaire Commissie)
- Cyngor Iaith a Llenyddiaeth Iseldireg (Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren)
- Ysgrifenyddiaeth Gyffredinol (Ysgrifenyddiaeth Algemeen)
Aelodau llawn
[golygu | golygu cod]
Yr Iseldiroedd (aelod sefydlu, ers 2013 hefyd ar gyfer yr Iseldiroedd Caribïaidd)
Gwlad Belg (aelod sefydlu, a gynrychiolir gan 
Fflandrys ers 1995)
Swrinam (ers 2005)
.svg){kind=small}
Aelodau Cyswllt
[golygu | golygu cod]
Antilles yr Iseldiroedd (2007-2010)
Arwba (ers 2011)
.svg){kind=small}
Partneriaid Breintiedig
[golygu | golygu cod]
Iseldireg fel iaith dramor
[golygu | golygu cod]Mae'r Taalunie yn cefnogi dysgu Iseldireg mewn ysgolion cynradd ac uwchradd yn y rhanbarthau a'r gwledydd cyfagos. Mae'n ymwneud â Gwlad Belg (Brwsel a Wallonia; 350,000 o ddysgwyr), yr Almaen (Niedersachsen (Sacsoni Isaf) a Nordrhein-Westfalen, 40,000 o ddysgwyr) a Ffrainc (Nord-Pas-de-Calais, 8,000 o ddysgwyr).
Mae'r Undeb hefyd yn cefnogi astudio iaith a diwylliant Iseldireg mewn prifysgolion ac ysgolion ledled y byd. Mae tua 14,000 o bobl yn astudio Iseldireg a llenyddiaeth Iseldireg mewn 140 o sefydliadau.[5]
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Taalunieversum, Abruf am 20. März 2011.
- ↑ "Suriname, lid van de Taalunie". Nederlandse Taalunie (yn Iseldireg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-12-22. Cyrchwyd 19 June 2014.
- ↑ "Tractatenblad 2013, 253" (yn Iseldireg). Kingdom of the Netherlands. Cyrchwyd 21 December 2014.
- ↑ "Wie we zijn: Drie landen, één taal" (yn Iseldireg). Nederlandse Taalunie. Cyrchwyd 30 October 2013.
- ↑ "Nederlands internationaal". Taalunieversum (yn Iseldireg). Cyrchwyd 2018-09-25.
Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Gwefan swyddogol
- Testun y Cytundeb
- Fideo gyflwyno Taalunie Iseldireg gydag isdeitlau Saesneg ar sianel Youtube y Taalunie: https://www.youtube.com/@Taalunie
